وی با اشاره به اینکه خیلی از این عزیزان قرار بود وقتی‌که به چین رسیدند، با هواپیما برگردند و خانواده‌هایشان چشم‌انتظارشان بودند، افزود: این اتفاق یک تصادف دریایی بود، باید بپذیریم که در دریا هم مانند خشکی تصادفات پیش می‌آید و اینگونه نیست که فکر کنیم هیچ تصادفی در دریا رخ نمی‌دهد و تنها تصادف دریایی مربوط به حادثه سانچی می‌شود.

نوع محموله سانچی ابعاد حادثه را عظیم و غیرقابل‌کنترل کرده بود

این کارشناس دریانوردی ادامه داد: سانچی با توجه به نوع باری که حمل می‌کرد تصادفش و آتش‌سوزی و انفجار هم‌زمان با تصادف در نوع خودش کم‌نظیر یا بی‌سابقه بود، میعانات گازی که سانچی حمل می‌کرد بسیار خطرناک، آتش‌زا و قابل‌انفجار بوده و به همین سبب این اتفاق با این ابعاد و حجم عظیم و غیرقابل‌کنترل رخ داد.

عسکری تصریح کرد: بدنه کشتی سانچی  دوجداره بود که علاوه بر تانکی که محموله داخلش بود جداره‌ای هم در بیرون برای محافظت از ضربه داشت اما شدت تصادف به‌گونه‌ای بود که متأسفانه تانکر ترک برداشته و محموله نشت کرده بود.

وی با بیان اینکه میعانات گازی حتی در دمای زیر صفر درجه هم آتش می‌گیرد، عنوان کرد: متأسفانه در اثر برخورد دو کشتی، نشت محموله و تماس گاز با هوای آزاد، کشتی درجا منفجر می‌شود؛ آن‌قدر انفجار شدید و سریع اتفاق افتاد که می‌توان حدس زد  همان انفجار اول و تولید گازهای سمی و حرارت بالا ‌امکان هرگونه عکس‌العملی را از پرسنل سانچی گرفت و باعث شهادت این عزیزان شد.

این مدرس دریانوردی خاطرنشان کرد: هرچند تلاش‌های بسیار زیادی برای نجات این عزیزان شد اما هیچ امیدی به زنده ماندنشان نبود، اگر این تلاش‌ها نمی‌شد برای اذهان عمومی ابهاماتی پیش می‌آمد.

کاپیتان عسکری با بیان اینکه طبق نظر کارشناسان پس از انفجار درجه حرارت درون کشتی 900 درجه بوده، ابراز کرد: با این شرایط کسی زنده نمی‌ماند و حتی فردی که با لباس غوطه‌وری ضد سرما به آب پریده و مشخص نبوده در لحظه حادثه کجای کشتی بوده بااینکه به آب پریده و کمی هم از کشتی دور شده اما آن‌قدر حرارت بالا و میزان گازهای سمی زیاد بوده که آن عزیز هم شهید شده است.

در تصادف بودن حادثه سانچی شکی نیست

وی با تأکید بر اینکه دلیل این حادثه به خطاهای انسانی بازمی‌گردد، بیان کرد: البته خطای انسانی از هر دو طرف بود و نمی‌توان گفت کدام کشتی صد درصد مقصر بوده است؛ طبق قوانین بین‌المللی دریانوردی و راه دریایی در تصادفات دریایی صد درصد مقصر نداریم.

این فرمانده کشتی اقیانوس‌پیما اضافه کرد: حادثه به‌گونه‌ای بود که افسران هردو کشتی می‌توانستند به‌تنهایی و با اعتماد نکردن به شک و شبهات موقعیت ترافیک از تصادف جلوگیری کنند.

کاپیتان عسکری با بیان اینکه البته با این اتفاق خیلی‌ها خواستند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و شایعه‌سازی کنند، اظهار کرد: در تصادف بودن حادثه سانچی شکی نیست و شایعاتی که در این زمینه ساخته شد کاملاً بی‌اساس بود.

خطاهای انسانی ناشی از ضعف یا خستگی آموزش است

وی با اشاره به اینکه یکی از خطراتی که دریانوردان با آن مواجه هستند اطمینان بیش‌ازاندازه به تجربه شخصی است، تصریح کرد: اطمینان بیش‌ازاندازه به هر حالتی در قوانین دریایی خطر بزرگی است، در دریا هر شکی را باید یقین فرض کرد؛ متأسفانه افسران دو کشتی در جایی که شک داشتند عکس‌العملی نشان ندادند و البته نشان دادن عکس‌العمل برای کشتی چینی به علت کوچک‌تر بودن آسان‌تر بوده چراکه تغییر مسیر برای کشتی‌های بزرگ سخت‌تر است.

این کارشناس دریانوردی خطاهای انسانی را ناشی از ضعف آموزش و یا خستگی آموزش دانست و افزود: اگر افسری بیشتر از مدت‌زمان مقرر بدون اینکه مورد مصاحبه علمی قرار بگیرد ، در سمتی ماندگار شود،خستگی آموزش رخ می‌دهد چراکه تحت هیچ مصاحبه علمی قرار نمی‌گیرد و صرفاً متکی به تجربه می‌شود و از یکسری نکات ریز و دقیق و حساس روز عقب مِهم‌اند و باعث بروز حادثه می‌شود.

کاپیتان عسکری عنوان کرد: ضعف آموزشی وجود دارد هرچند کشور ما ازنظر آموزش دریانوردی در لیست سفید سازمان جهانی دریانوردی قرار دارد و ما مشکلی نداریم اما باید توجه داشت که این حوادث به اعتبار خیلی چیزها لطمه می‌زند.

سانچی شانس یا فرصت تغییر مسیر را نداشته است

وی خاطرنشان کرد: این شایعه که کشتی چینی زودتر یا دیرتر به نقطه حادثه رسیده، علت این تصادف نبوده و هر چیزی در دریانوردی مثل تغییرات آب‌وهوا، مشکلات فنی و ... می‌تواند باعث زودتر یا دیرتر رسیدن یک کشتی به مقصد خود باشد؛ این‌که چرا کشتی چینی آسیب کمتری دید زاویه برخورد آن با سانچی بود، یکی از اصول دریانوردی این است که هنگامی  تصادف اجتناب‌ناپذیر است سعی شود برخورد با سر کشتی صورت بگیرد چراکه در جلوی کشتی دیواره‌ای ساخته‌شده که به آن دیواره تصادف‌( collision bulkhead ) می‌گویند، این دیواره به حدی محکم است که اگر برخورد با سر کشتی اتفاق بیفتد خسارت به حداقل خود می‌رسد.

این مدرس دریانوردی ادامه داد: ازقضا جهتی که کشتی چینی به سمت سانچی حرکت می‌کرده با سر بوده است و شاید در لحظه تصادف وقتی دیده تصادف اجتناب‌ناپذیر است با سر برخورد کرده است اما سانچی این شانس یا فرصت را نداشته که مسیر خود را به‌گونه‌ای عوض کند که با سر برخورد کند.

کاپیتان عسکری اضافه کرد: طبق اطلاعات جعبه سیاه که توسط مسئولین سازمان بنادر و دریانوردی منتشر شد افسری که در پل فرماندهی بوده فکر می‌کرده همه‌چیز روبه‌راه است و کارها به‌صورت روتین پیش می‌رود بعد متوجه می‌شود کشتی چینی 15 درجه به چپ آمده و با این اوصاف وضعیت به‌هم‌ریخته و تا کاپیتان مطلع شده و به پل فرماندهی می‌رود، تا بخواهند مدیریت کنند زمان برده و سانچی دیگر زمانی برای تغییر مسیر نداشته است.

شدت ضربه به کشتی چینی نسبت به سانچی بسیار کمتر بوده است

وی با بیان اینکه  چرا موج انفجار به کشتی چینی نرسیده این است که انفجار در داخل کشتی سانچی رخ‌داده، و موج انفجار در طول کشتی سانچی منتقل‌شده و ضربه کمتری به کشتی چینی وارد شده است؛ البته این‌طور نبوده که هیچ موجی به کشتی چینی نرسیده اما شدت آن نسبت به سانچی بسیار کمتر بوده است.

این فرمانده کشتی اقیانوس‌پیما با اشاره به اینکه کار کشتی چینی کاملاً عادی و برای حفظ جان خدمه خود بود و به همین سبب از مهلکه فرار کرد، اظهار کرد: خانواده‌های پرسنل سانچی حق دارند شایبه‌هایی در خصوص پیکر عزیزانشان داشته باشند چراکه عزیزانشان را از دست داده و دوست دارند خیالشان آسوده شود که چه اتفاقی افتاده است.

وی با بیان اینکه بدترین خسارتی که این حادثه داشت تلفات انسانی آن بود، در خصوص تماس‌های که گفته می‌شود با برخی خانواده‌ها گرفته شده است، و از زنده ماندن بعضی از پرسنل خبر می‌دهند، افزود: بنده چند ساعت بعد از وقوع حادثه در مرکز جست‌وجوی نجات شهید رجایی بندرعباس حضور داشتم و شواهد حاکی از این بود که انفجار درجا پس از برخورد صورت گرفته و هیچ راه نجاتی برای پرسنل وجود نداشته است، با توجه به نوع حادثه بعید می‌دانم کسی توانسته باشد زنده از این حادثه بیرون آمده باشد و اگر تماسی اتفاق افتاده احتمال زیاد برای برهم زدن اذهان عمومی بوده است.

سه نفر از شهدای سانچی از دانشجویانم در بندرعباس بودند

این مدرس دریانوردی با اشاره به اینکه وقتی چنین حوادثی در این سطح رخ می‌دهد، همه دوست دارند پر و بالی به ماجرا بدهند و بنا به منافع خود شایعاتی را بسازند، تصریح کرد: عمقی که کشتی در آن غرق شده بیش از صد متر است، در این عمق امکان قواصی وجود ندارد، دسترسی خیلی سخت و شاید غیرممکن است و بعید می‌دانم چیزی از پیکر این عزیزان باقی‌مانده باشد؛ حدود سی سال از جنگ تحمیلی گذشته و تازه دارند بقایای کشتی‌هایی که در آب‌های کم‌عمق اطراف ایران دچار سانحه شده بودند را درمی‌آورند و فکر نمی‌کنم تکنولوژی باشد که بتواند کشتی با این عظمت را از چنین عمقی بیرون بکشد.

کاپیتان عسکری افزود: سه نفر دانشجوی  کشتی سانچی چند سال قبل از دانشجویان خودم در بندرعباس بودند، وقتی‌که شنیدم احساس غم و ناراحتی مرا بیشتر کرد.

هرمزگان بزرگ‌ترین سیستم امداد و نجات دریایی کشور را دارد

وی با اشاره به اینکه استان هرمزگان بزرگ‌ترین سیستم امداد و نجات دریایی در کشور را دارد و بنده در سال‌های گذشته به‌عنوان مدیر پروژه با آن‌ها همکاری داشتم، خاطرنشان کرد: مرکز امداد و نجات دریایی شهید رجایی فعلاً خدمات خوبی را ارائه می‌دهد و چند سالی است که هم حوادث کاهش‌یافته و هم تلفات انسانی کمتر شده است.

این کارشناس دریانوردی با بیان اینکه در حال حاضر نظارت‌ها بیشتر شده و اگر حادثه‌ای اتفاق بیفتد در چندین نقطه استان شناورهای امداد و نجات دریایی مستقر هستند، ابراز کرد: با توجه به امکاناتی که کشورمان دارد و شرایط تحریمی که داریم با چنگ و دندان شناورها را بروز نگه می‌دارند؛ مهم‌ترین مسئله در حال حاضر کاهش تلفات انسانی و بعد خسارت‌های مالی و زیست‌محیطی است؛ بخش عملیات به‌خصوص در هرمزگان نیروهای متخصص خوبی را به کار گرفته و وضعیت خوبی را می‌توان در آن مشاهده کرد.

مطمئناً حادثه سانچی درس‌هایی همراه خود دارد که علوم دریایی را ارتقا خواهد داد

کاپیتان عسکری در خصوص اقداماتی که پس از حادثه سانچی برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی باید انجام شود، بیان کرد: شرکت ملی نفت‌کش و سامان بنادر و دریانوردی تیم‌های تحقیق و تفحص دارند و تمام زیروبم این حادثه را درمی‌آورند و مطمئناً مشکلات فنی، کاهش خطاهای انسانی، آموزش‌ها و استانداردها را بالاتر خواهند برد و آموزش‌ها را بهتر و نظارت‌ها را دقیق‌تر خواهند کرد.

وی با اشاره به اینکه عملکرد بخش دریانوردی به کمیته‌ها و زیرکمیته‌های سازمان جهانی دریانوردی می‌رود و بررسی می‌شود، اضافه کرد: همین حادثه سانچی و مجموعه‌ای از حوادث دریایی باعث می‌شوند هر جند سال یک‌بار علوم دریانوردی به‌روز شود؛ هر حادثه‌ای درس‌هایی با خود خواهد داشت و حادثه‌ای مثل سانچی حتماً درس‌هایی همراه خود دارد و علوم دریایی را ارتقا خواهد داد.

گفت‌وگو از لیدا رضایی، خبرنگار ایسنا، منطقه خلیج‌فارس

انتهای پیام