به گزارش ایسنا، در ارتفاع قرار داشتن قلعه‌ها به دفاع بهتر کمک می‌کرد چرا که علاوه بر ارتفاع که دسترسی را دشوارتر می‌ساخت و یک مانع طبیعی به‌شمار می‌رفت، دید مناسب و تسلط کافی بر مهاجمان را برای مدافعان به ارمغان می‌آورد. 

سازندگان قلعه به این نکته نیز توجه داشتند که اگر محاصره به طول انجامید، ساکنین و مدافعان قلعه با مشکل آذوفه و تامین احتیاجات زندگی خویش، روبه‌رو نشوند به همین منظور انبارهایی برای نگهداری آذوقه و دام را تعبیه می‌کردند.

سرزمین ایران باتوجه به موقعیت جغرافیایی مطلوبش، همواره در سراسر تاریخ مورد هجوم و دست‌درازی اقوام بیگانه مواجه بود و ساختن قلعه به عنوان یکی از راه‌های دفاع، بسیار مرسوم بوده است؛ علاوه‌بر آن مشکلات داخلی، جریانات حکومتی، درگیری‌های بین مذاهب و... در ساخت وتجهیز قلعه‌ها نیز موثر بوده است.

«قلعه فورگ» ارگی است در روستای فورگ از توابع شهرستان «درمیان» استان خراسان جنوبی که قلعه مورد نظر در پنج کیلومتری آن قرار دارد.

وجود مناطق کوهستانی زیاد باعث شد که فرقه اسماعیلیه به این منطقه رهسپار شوند و برای دفاع از خود، قلعه‌های مرتفع و استواری در اکثر مناطق این شهرستان و سایر شهرهای جنوبی خراسان بسازند و باقی بگذارند.

پیشینه تاریخی ساخت قلعه فورگ به زمان نادرشاه افشار می‌رسد که شروع آن با میرزا بقاخان حاکم منطقه است که پس از او پسرش میرزا رفیع خان ساختمان قلعه را به اتمام رساند.

مؤلف کتاب عین الوتابع، قلعه را به این صورت توصیف کرده‌ است:«قلعه فورگ در روی کوهی است که از آجر پخته، دیوار و باروج آن را به‌طور محکم ساخته‌اند و پایه آن را سنگ چین نموده‌اند و دو شیر در اطراف خود داشته با دو خاکریز که قطر هر یک پنج در پنج است».

قلعه فورگ بعد از قلعه الموت مهم‌ترین مقر حضور اسماعیلیان به شمار می‌آمده است که در این محل فداییان مطلق را تحت تعلیم و آموزش‌های مخصوص قرار می‌دادند. فداییان مطلق گروهی بودند که اسم نداشتند و پس از ترک قلعه برای انجام مأموریت، نام‌ و نشان آن‌ها عوض می‌شد و با اسم مستعار برای قتل دشمنان فرقه اسماعیلیه می‌رفتند.

فضاهای داخلی قلعه از شرق به غرب شامل سه قسمت است که به شرح زیر است:

قسمت اول، شامل محل زندگی خدمه، انبار آذوقه و محل نگهداری احشام است.

قسمت دوم، محل زندگی نظامیان، نگهبانان و محل نگهداری تدارکات نظامی بود.

قسمت سوم که مهم‌ترین بخش قلعه قلمداد می‌شد، محل زندگی حاکم و اطرافیانش بوده‌است.

این بنا مجموعاً دارای ۱۸ برج بود که در حاضر تعدادی از آن‌ها به یادگار مانده؛ در ساخت فورگ از سنگ، آجر و خشت بیشتر به کار رفته است. این قلعه بر بالای صخره‌ای سنگی پس از قرن‌های پر حادثه همچنان در تاریخ این سرزمین، راست قامت به حیات خویش ادامه می‌دهد.

انتهای پیام