به گزارش ایسنا، دکتر مجتبی شریعتی‌نیاسر در سومین همایش آموزش عالی که امروز در سالن همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، تاکید کرد: در حال حاضر 35 درصد جمعیت دانشجویی کشور در دانشگاه آزاد، 18 درصد در دانشگاه‌های مهارتی، 16 درصد دانشگاه پیام نور و 15 درصد در دانشگاه‌های دولتی مشغول به تحصیل هستند. در واقع سهم جمعیت دانشجویی در آموزش رایگان نسبت به زیرنظام‌های دیگر اندک است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه 85 درصد دانشجویان برای تحصیل خود پول پرداخت می‌کنند، گفت: این که در حال حاضر دانشگاه‌های دولتی باید پذیرش دانشجوی پولی داشته باشند، امری است که باید به طور جدی مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
معاون آموزشی وزارت علوم به چالش‌های آموزش عالی اشاره کرد و گفت: رشد بی رویه و غیر هدفمند مراکز آموزش عالی، ضعف نظارتی دستگاه آموزش عالی، افول توانمندی و عدم ارتباط دانش آموختگان با نیازهای جامعه از مهم‌ترین چالش‌های فعلی آموزش عالی است که باید گام به گام و به صورت جدی‌تر رفع شود.
دکتر شریعتی‌نیاسر خاطرنشان کرد: وزارت علوم برنامه و طرح‌هایی را برای رفع چالش‌های آموزش عالی در نظر گرفته است که طرح آمایش آموزش عالی یکی از این برنامه‌ها است که در سال 94 بعد از یک سال کار کارشناسی به تصویب شورای عالی فرهنگی رسید که منطقه‌بندی کردن آموزش عالی یکی از مهم‌ترین محورهای این طرح به شمار می‌رود.
به گفته وی، وضعیت امروز آموزش عالی با چند دهه قبل بسیار متفاوت است، در واقع ما در گذشته می‌توانستیم به صورت متمرکز آموزش عالی را مدیریت کنیم، اما این امکان امروزه وجود ندارد. در واقع وجود بیش از 2500 مرکز آموزش عالی، تنوع رشته‌ها، تنوع زیرنظام‌ها، تنوع شیوه‌های مختلف پذیرش دانشجو، تمرکز مدیریت و نقش‌آفرینی ستاد در آموزش عالی را غیر ممکن کرده است.
معاون آموزشی وزارت علوم یکی از محورهای مهم طرح آموزش عالی مدیریت منطقه‌ای این مراکز است که امکان تمرکززدایی و انطباق نیازهای منطقه‌ای با سیاست‌های آموزش عالی را فراهم می‌کند.
دکتر شریعتی همچنین ساماندهی مراکز آموزش عالی را یکی دیگر از برنامه‌های وزارت علوم دانست و گفت: پراکندگی بی رویه‌ی مراکز آموزش عالی در کشور بسیار چالش‌آفرین است و این درست نیست ما در گوشه کنار کشور، مراکز آموزش عالی بی رویه داشته باشیم و این از لحاظ اقتصاد آموزش عالی نیز به صرفه نیست و باید ساماندهی اساتید به منظور هم‌افزایی و تجمیع بین مراکز آموزش عالی صورت بگیرد.
وی همچنین ماموریت‌مداری را یکی دیگر از برنامه‌های وزارت علوم دانست و گفت: دانشگاهی که ماموریت مشخص برای آن تعریف شده باشد، باید در قالب و چارچوب ماموریت خود فعالیت کند یعنی دانشگاه‌های علوم نظامی، تخصصی و وابسته به دستگاه‌های اجرایی نباید خارج از مدار ماموریت خود حرکت کنند. بنابراین کیفیت‌گرایی و مهارت‌گرایی از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که در وزارت علوم پیگیری می‌شود.
معاون آموزشی وزارت علوم همچنین بر ضرورت اصلاح نظام پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها تاکید کرد و گفت: یکی از طرح‌هایی که برای این امر در دسترس است، نظام یکپارچه سنجش و پذیرش در آموزش عالی است که براساس آن وضعیت پذیرش دانشجو در کنکور و نظام پذیرش در دانشگاه‌ها اصلاح می‌شود.
نیمی از آموزشکده‌های تهران غیرمجاز هستند
دکتر شریعتی از شیوه پذیرش دانشجو با سیستم تستی در کشور انتقاد کرد و گفت: به طور کلی بیش از 12 هزار دانشکده در سطح کشور وجود دارد که تمامی آن‌ها در زمینه کنکور فعالیت می‌کنند که این آمار در تهران به بیش از 2000 آموزشکده می‌رسد که نیمی از آن‌ها نیز غیر مجاز هستند. بنابراین معتقد هستیم نظام کنکور باید اصلاح شود که البته این امر برخلاف تصور در رسانه‌ها ظرف شش ماه تا یک سال عملیاتی نخواهد شد.
وی همچنین بر ضرورت اصلاح نظام تخصیص اعتبار مراکز آموزش عالی تاکید کرد و گفت: در زمانی تخصیص اعتبار برای مراکز صرفا براساس شاخص‌های کمی یعنی تعداد دانشجو صورت می‌گرفت که این امر نوعی کمیت‌گرایی را افزایش می‌داد، اما خوشبختانه با اصلاح نظام تخصیص آموزش عالی امروز اعتبار دانشگاه‌ها براساس موارد کیفی صورت می‌گیرد.
معاون آموزشی وزارت علوم از پایین‌بودن سرانه دانشجو در دانشگاه‌های کشور انتقاد کرد و گفت: اگر بخواهیم یک مقایسه‌ای بین سرانه دانشجو در 200 دانشگاه برتر دنیا داشته باشیم باید گفت که بالاترین سرانه دانشجو در بهترین دانشگاه‌های دنیا به ازای هر دانشجو 2.5 میلیارد تومان است و این میزان در پایین‌ترین سطح خود برای هر دانشجو در این دانشگاه‌ها 20 هزار دلار یعنی 100 میلیون تومان می‌رسد، اما این در حالی است که سرانه دانشجو در بهترین دانشگاه‌های کشور ما در مطلوب‌ترین حالت خود به 17 میلیون تومان می‌رسد.
افزایش 2.5 برابری سرانه دانشجو در برنامه ششم توسعه
دکتر شریعتی همچنین خاطرنشان کرد: البته میزان سرانه دانشجویی در کشور ما در برنامه ششم توسعه نسبت به برنامه پنجم بیش از 2.5 برابر افزایش یافته، اما ولی هنوز با پایین‌تر سطح دانشگاه‌های برتر دنیا فاصله داریم و حداقل باید سرانه دانشجویی در کشور ما 3 تا 4 برابر افزایش پیدا کند.
وی همچنین تاکید کرد: یکی از مشکلات آموزش عالی در گذشته این بود که کمتر این مراکز براساس برنامه حرکت می‌کردند و اما ما معتقد هستیم داشتن برنامه بهتر است نداشتن آن است به همین دلیل در برنامه ششم توسعه نیز شاخص‌هایی پیش بینی شده که براساس آن دانشگاه‌ها باید براساس برنامه حرکت کنند و بر این اساس دانشگاه‌ها به چهار دسته بین‌المللی، ملی، منطقه‌ای و محلی که نظام سطح‌بندی نیز بر همین شاخص‌ها منطبق است، تقسیم‌بندی شده است.
افزایش 10 درصدی دانشجویان خارجی در دانشگاه‌های سطح یک تا پایان برنامه ششم
معاون آموزشی وزارت علوم ادامه داد: براساس شاخص‌های پیش بینی شده در برنامه ششم توسعه دانشگاه‌های سطح یک باید حداکثر 5 درصد، سطح دو 20 درصد، سطح سه 35 درصد و سطح چهار نیز 40 درصد از جمعیت دانشجویی کشور را به خود اختصاص دهند، ضمن اینکه براساس ماموریت تایید شده دانشگاه‌های سطح یک تا پایان برنامه ششم توسعه باید بتوانند 10 درصد جمعیت دانشجویان خود را به دانشجویان خارجی اختصاص دهند.
دکتر شریعتی همچنین خاطرنشان کرد: در رابطه با افزایش جمعیت دانشجویان خارجی در دانشگاه‌های سطح یک ما دو طرح بزرگ ملی تعریف و ابلاغ کردیم که یکی از آن‌ها این است که دانشگاه‌ها باید بتوانند خود را به تراز جهانی برسانند و همچنین دانشگاه‌های ملی نیز نباید دنبال پذیرش دانشجوی خارجی باشد، باید بر اساس نیازهای منطقه‌ای و محلی پذیرش دانشجو داشته باشند.
به گفته معاون آموزشی وزارت علوم ساماندهی مراکز آموزش عالی از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که تدوین و به دانشگاه‌های دولتی نیز ابلاغ شده است و براساس آن دانشگاه‌ها به دو دسته توسعه یافته و در حال توسعه تعریف شده‌اند و مراکز آموزش عالی باید برنامه‌های راهبردی خود را تعریف و جهت‌گیری‌های خود را براساس این برنامه‌ها انجام بدهند.
ضرورت ادغام و تجمیع مراکز آموزش عالی
معاون آموزشی وزارت علوم همچنین بر اهمیت تجمیع و ادغام مراکز آموزش عالی در کشور تاکید و اظهارکرد: باید نیروهای خود را در مراکز آموزش عالی در کنار هم بچینیم و هم‌افزایی ایجاد کنیم که دانشگاه‌ها بتوانند از امکانات و توانمندی‌های خود در کنار یکدیگر استفاده کنند و این درست نیست که در یک استانی دانشگاهی با کمترین امکانات و در کنار همان دانشگاه، یک دانشگاهی با امکانات مجهز فعالیت کند.
دکتر شریعتی همچنین با بیان اینکه دانشگاه‌ها باید اختیار و استقلال لازم در تصمیم‌گیری‌های مهم را داشته باشند، گفت: در مقاطعی تصور بر این بود که تمامی تصمیمات دانشگاه‌ها در وزارت علوم و به صورت ستادی گرفته شود، اما در حال حاضر دانشگاه‌های ما بخصوص دانشگاه‌های سطح یک این بلوغ را دارند که خودشان تصمیم‌گیرنده باشند. به همین دلیل سیاست تفویض اختیار در راستای تمرکززدایی گرفته شده که براساس آن برنامه‌ریزی‌های درسی، تقویم آموزشی، برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک با دانشگاه‌های خارجی، تدوین مقررات آموزشی و خیلی از موارد دیگر به دانشگاه‌ها واگذار شده است.
حمایت وزارت علوم از ورود بخش خصوصی در عرصه آموزش عالی
وی با تاکید بر اینکه از ورود بخش خصوصی در عرصه آموزش عالی حمایت می‌کنیم، گفت: همانطور که اشاره شد در حال حاضر بیش از 85 درصد جمعیت دانشجویی برای تحصیل خود هزینه پرداخت می کنند. یعنی پتانسیل برای ورود بخش خصوصی در عرصه آموزش عالی وجود دارد و وزارت علوم نیز از این امر حمایت می کند.
معاون آموزشی وزارت علوم در پایان از کنترل پذیرش دانشجو در دوره‌های دکتری در سال جاری خبر داد و گفت: خوشبختانه توانستیم وضعیت توسعه دانشجویان دکتری و ایجاد دوره‌های جدید دکتری را برای سال جاری کنترل کنیم و امیدوارم هستیم در سال آینده نیز بتوانیم راهکارهای کنترل دوره‌های ارشد و پذیرش دانشجو در این دوره را نیز تعریف و اعلام کنیم.
انتهای پیام
نظرات