حبیبه حیرتی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا گفت: افراد سوگواری که یکی از نزدیکان خود را از دست میدهند در ابتدا ممکن است وقوع چنین اتفاقی را منکر شوند، در این مرحله افراد اغلب گوشهگیر شده و از روابط اجتماعی کنار میکشند.
حیرتی افزود: «خشم» مرحله بعدی است که فرد سوگوار ممکن است وارد آن شود، در این مرحله فرد سوگوار نسبت به خود، فرد از دست رفته و یا همه دنیا احساس خشم و عصبانیت دارد و سوالاتی مانند چرا چنین اتفاقی افتاد؟ چرا من باید عضو خانواده خود را از دست بدهم؟ چرا خدا جگر گوشهام را از من گرفت؟ با واقعیت روبرو میشود.
وی ادامه داد: «چانهزنی» مرحله دیگری است که یک فرد سوگوار ممکن است وارد آن شود، در این مرحله فرد ذهن خود را مشغول فرد از دست رفته کرده و خاطرات او را مرور میکند، به طور مثال فرد اینگونه با خود کلنجار میرود: « اگر پدرم/مادرم/خواهرم/ برادرم/ همسرم/دوستم برگردد، از او بهتر نگهداری میکنم، دوست بهتری میشوم، از او معذرت خواهی میکنم. خدایا یک شانس دیگر به من بده »
این روانشناس خاطرنشان کرد: «افسردگی» مرحله دیگری است که به سراغ فرد سوگوار میآید، فرد در این مرحله ممکن است نسبت به اطراف خود احساس بیتفاوتی و بی حسی داشته باشد و مدام در ذهن خود چنین عبارتهایی را تکرار کند: « زندگی بی حاصل است/ کاش زنده نبودم و این روز را نمیدیدم »
حیرتی با بیان اینکه فرد پس از این مراحل شروع به پذیرش «واقعیت» میکند تصریح کرد: در این مرحله از ماتم، خشم، و اندوه فرد به تدریج کاسته میشود و او شروع به پذیرش واقعیت موجود میکند فرد این مرحله را با عباراتی چون «همه ما میمیریم/مرگ جزیی از زندگی ماست/عزیز ما از دست رفت، ولی امیدوارم در دنیای دیگر آرام باشد» آغاز میکند.
وی ادامه داد: حال مهمترین مسالهای که در مورد سوگ و از دست رفتن عزیران مطرح میشود این است که خود فرد سوگوار چگونه میتواند در بهبود آثار عاطفی ناشی از این اتفاق به خود کمک کند.
حیرتی افزود: فرد سوگوار باید احساسات و عواطف خود را به هر طریقی که میتواند ابراز کرده و درباره فرد از دست رفته با دیگران صحبت کند تا غم سنگین خود را بیرون بریزید، حتی میتوان احساسات خود را نوشت و مطالبی که قرار بود به فرد از دست رفته گفته شود و هیچ گاه فرصت آن به وجود نیامد را به روی کاغذ آورد.
وی اضافه کرد: میتوان چیزی به یاد او درست کرد و علائق مشترک با فرد از دست رفته را ادامه داد.
حیرتی اظهار کرد: باید به سلامت جسمی خود اهمیت داد، خواب و استراحت کافی، تغذیه مناسب و ورزش روزانه را جدی گرفت، از روی آوردن به الکل و مواد مخدر خوداری کرد، چون فقط باعث طولانیتر شدن این مرحله میشود و حتی از مصرف داروهای ضد افسردگی نیز پرهیز کرد، چون رویارویی مستقیم با این درد بیشتر از فراموش کردن آن از طریق پناه بردن به این گونه مواد کارایی دارد.
این روانشانس گفت: نباید به هیچ کس حتی خودتان اجازه دهید که برای عواطف و احساسات شما تعیین تکلیف کند باید پذیرفت که میتوانید از فرد از دست رفته عصبانی باشید، میتوان بر سر زمین و زمان فریاد زد و هر آنقدر که نیاز است گریه کرد، هیچ کس نمیتواند به شما بگوید« دیگر بس است!» همچنین خندیدن نیز گناه نیست هیچ کس حق ندارد به شما بگوید این کار «بد» است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید به یاد داشت که بهبود آثار عاطفی نیاز به زمان بسیار دارد بنابراین نباید انتظار داشت که به سرعت به وضعیت سابق برگردید.
انتهای پیام
نظرات