به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، مقاومت به آنتی‌بیوتیک به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته و به مرز هشدار رسیده است. به طوری که بر اساس گزارشی که سال گذشته منتشر شد، اگر اقدام موثری در برابر این باکتری‌های مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک صورت نگیرد، می‌توانند تا سال 2050 جان 10 میلیون نفر را بگیرند.
یکی از مشکلات اصلی، تجویز بیش از حد آنتیبیوتیکها است و در حال حاضر آزمایش جدیدی که توسط دانشمندان موسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) ابداع شده می‌تواند به پزشکان کمک کند تا بهترین نوع آنتی‌بیوتیک را برای مبارزه با یک عفونت خاص تجویز کنند.
جلوگیری از بازگشت به "عصر تاریک پزشکی" یک اولویت مهم برای سازمان‌های بهداشتی است و محققان در حال توسعه زرادخانه‌ای از داروهای هوشمند و خلاق در جنگ علیه مقاومت به آنتی‌بیوتیک هستند. ژل‌ها و مواد جدید می‌توانند آنها را به طور موثرتر از بین ببرند، در حالی‌که تکنیک‌های دیگر شامل تقویت کردن داروهای موجود باعث خنثی‌سازی اشکالات، بدون کشتن آنها می‌شود. البته پیدا کردن و توسعه آنتی‌بیوتیک‌های جدید یک استراتژی کلیدی است.
مقاومت به آنتی‌بیوتیک یعنی باکتری‌ها و میکروب‌های بیماری‌زا که برای مبارزه با آنان آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود، با جهش ژنی نسبت به این داروها مقاومت پیدا کنند و نسل‌های جدیدی به وجود بیایند که نتوان با آنها مبارزه کرد.
از مهم‌ترین عوامل این نوع مقاومت دارویی، مصرف خودسرانه یا بیش از حد آنتی بیوتیک‌ها است. این پدیده کل جامعه انسانی را به خطر می‌اندازد، به طوری که خطر آن را به تروریسم تشبیه کرده‌اند.
مقاومت باکتری‌ها به آنتی بیوتیک‌ها یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که سلامت انسان عصر مدرن را تهدید می‌کند. "الکساندر فلمینگ" پنی‌سیلین را در سال 1928 به صورت اتفاقی کشف کرد، ولی این دارو تا سال‌های دهه 1950 مورد استفاده همگانی قرار نگرفت.
در دهه‌های اخیر مصرف آنتی‌بیوتیک علاوه بر پزشکی در کشاورزی هم افزایش چشمگیری داشته و آنتیبیوتیکها در دامداری، پرورش مرغ و طیور، پرورش ماهی و آبزیان، تولید محصولات کشاورزی و در باغ‌های میوه استفاده می‌شوند، بنابراین مقاومت به آنتی بیوتیک، کشاورزی و محیط زیست را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
توانایی میکروب‌ها در تغییر، تنها دلیل مقاومت به آنتی‌بیوتیک نیست. از سال 1987 هیچ رده آنتی‌بیوتیک تازه‌ای تولید نشده و در خط تولید شرکتهای داروسازی بزرگ تقریبا هیچ آنتی‌بیوتیک تازه‌ای نیست. برای تولید آنتی‌بیوتیک جدید، انگیزه اقتصادی کافی وجود ندارد؛ چرا که آنتی بیوتیک‌ها فقط در صورت لزوم برای یک یا دو هفته مصرف می‌شوند و به دلیل خطر مقاومت میکروب‌ها، مدت استفاده از آنها محدود است، در حالی که داروهایی مثل داروی فشار خون یا داروی کاهنده قند برای تمام عمر مصرف می‌شوند.
یکی از آنتی‌بیوتیک‌های بسیار قوی که تاثیرگذاری آن به شدت کاهش یافته، "کارباپنم" است که در مراحل پیشرفته درمان بیماری‌های ناشی از باکتری "کلبسیلا پنومونیه" کاربرد دارد. این باکتری منجر به بروز آلودگی خون، ذات‌الریه و عفونت‌های مختلف در نوزادان می‌شود. از سوی دیگر، در حالی که در دهه 1980 میلادی مقاومت دارویی نسبت به درمان آلودگی مجاری ادراری با باکتری "ای کولی" تقریبا وجود نداشت، این روزها تجویز آنتی‌بیوتیک برای درمان این عارضه در نیمی از موارد بی‌تاثیر است.
در سال 2014 سازمان بهداشت جهانی از مقاومت دارویی در برابر آنتیبیوتیکها به عنوان یک «تهدید بزرگ جهانی» نام برد. این سازمان با بررسی آمار مربوط به 114 کشور، از افزایش مقاومت دارویی در همه نقاط جهان خبر داد.
این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد، روز 30 آوریل 2014 با انتشار گزارشی اعلام کرد جهان وارد دوره «پسا آنتی‌بیوتیک» شده است؛ دوره‌ای که عفونت‌های ساده‌ای که برای سالیان طولانی قابل درمان بودند، کشنده شده‌اند.
به گزارش سازمان بهداشت جهانی، سوزاک نیز از بیماری‌هایی است که در کشورهایی مانند انگلیس، کانادا، استرالیا، اتریش، فرانسه، ژاپن، نروژ، آفریقای جنوبی، اسلوونی و سوئد نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های قوی مقاومت نشان داده است.
ایران یکی از کشورهایی است که با تجویز بیش از اندازه این داروها روبروست و مصرف آنتی‌بیوتیک در کشورمان تقریبا برابر با کل مصرف آن در اروپا است. بر این اساس، مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران 16 برابر استاندارد جهانی است.
آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شوند، اما برای عفونت‌های ویروسی مثل سرماخوردگی، گلو درد و آنفلوآنزا مناسب نیستند. استفاده هوشمندانه از آنتی‌بیوتیک کلید کنترل گسترش مقاومت آنتی‌بیوتیکی است.
آزمایش جدید به ریشه اصلی مشکل کمک می‌کند. طبق گفته تیم تحقیقاتی، در درمان عفونت‌های باکتریایی در بیماران، پزشکان تمایل دارند که آنتی‌بیوتیک‌های خط اول (ضعیف و اولیه) را نادیده بگیرند و مستقیما به سراغ آنتی‌بیوتیک‌های قوی بروند. آنها این کار را انجام می‌دهند، زیرا احتمال بیشتری وجود دارد که داروهای ضعیفتر کار نکنند، اما روی دیگر سکه این است که این عمل سبب ایجاد باکتری‌های مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌های خط دوم می‌شود. نگران‌کننده است که دانشمندان هشدار می‌دهند که آخرین خط دفاعی ما شروع به شکست کرده است.
به جای اینکه پزشکان به این باور برسند که آنتی بیوتیک‌های خط اول کار نخواهند کرد، آزمایش تیم "کلتک" برای آنها این امکان را فراهم کرده که به سرعت تشخیص دهند که کدام باکتری باعث عفونت شده و بر طبق آن دارو تجویز شود.
به طور معمول، چنین آزمایشاتی تا سه روز طول می‌کشند، اما آزمایش جدید را می‌توان در 30 دقیقه به پایان رساند، به این معنی که می‌توان تنها با یک بار ویزیت دکتر به نتیجه رسید.
به عنوان یکی از رایج‌ترین انواع عفونت باکتریایی، تیم بر روی عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) تمرکز کرد تا آزمایش را توسعه دهد. برای بررسی مقاومت هر باکتری که ممکن است وجود داشته باشد، پزشک ابتدا یک نمونه ادرار را از یک بیمار مبتلا به UTI جمع‌آوری کرد. نیمی از نمونه به مدت 15 دقیقه در معرض یک آنتی‌بیوتیک قرار گرفت، در حالی که نیمه دیگر بدون افزودن هر گونه دارو آزمایش شد. سپس، باکتری‌ها از هر دو نمونه از طریق یک فرآیند به دنبال نشانگرهای خاص DNA رفتند.
این فرآیند یک روش تشخیص شیمیایی به نام "dLAMP" با یک دستگاه به نام "SlipChip" است. در واقع، نشانگرهای هدفمند DNA بر روی "SlipChip" به عنوان لکه‌های سبز فلورسنت ظاهر می‌شوند و تعداد کمتری از آنها در برابر آنتی‌بیوتیک واکنش موثرتری دارند.
اگر نمونه‌های تحت درمان و بدون درمان دارای نقاط مشابهی باشند، این دارو به طور واضح تاثیری ندارد. اما اگر در نمونه درمان شده به طور قابل توجهی نقاط کمتری دیده شود، آنتی‌بیوتیک را می‌توان برای بیمار تجویز کرد، در حالی که داروهای خط دوم برای موارد اضطراری ذخیره می‌شود.
با استفاده از 54 نمونه ادرار از بیماران مبتلا به UTI، محققان نتایج آزمایش خود را با یک آزمایش استاندارد که معمولا دو روز طول می‌کشد، مقایسه کردند. روش جدید آنها 95 درصد مطابق با نتایج آزمون موجود بود.
"رستم اسماعیلف"، یکی از نویسندگان این تحقیق می‌گوید: درمان‌ها به وسیله دستورالعمل‌هایی که توسط سازمان‌های بهداشت جهانی یا مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها انجام می‌شود، بدون دانستن آنچه که بیمار واقعا به آن مبتلاست، به دلیل آزمایش‌های موجود بسیار کند است. ما می‌توانیم جهان را با یک آزمایش سریع مانند این تغییر دهیم. ما می‌توانیم روش تجویز آنتی‌بیوتیک را متحول کنیم.
در قدم بعدی، تیم قصد دارد از آزمایش برای تشخیص باکتری‌های دیگر در کنار "E. coli" استفاده کند و این روش را برای کار با نمونه‌های خون نیز مناسب سازد.
این پژوهش در مجله "Science Translational Medicine" منتشر شده است.
انتهای پیام
نظرات