به گزارش ایسنا، ورزش تیروکمان که از سال ۱۳۶۶ فعالیت خود را به صورت انجمن آغاز کرد، ورزش گمنام و ناشناخته‌ای بود که شاید انگشت شمار نیز ورزشکار در آن فعالیت نداشت، در همین سال که انجمن تیروکمان فعالیت خود را زیر نظر فدراسیون تیراندازی آغاز کرد، این ورزش هنوز جایگاه شناخته شده‌ای نداشت و اکثر مردم تصور می‌کردند رشته تیروکمان همان تیراندازی است. اما از سال ۱۳۸۲ که فدراسیون تیروکمان تاسیس شد این رشته شکل قانونی به خود گرفت و فعالیت خود را در دو رشته ریکرو و کامپوند زنان و مردان آغاز کرد. شاید در آن سال تعداد ورزشکاران حرفه‌یی زن و مرد زیر صد نفر بودند، اما در ۱۴ سال گذشته با استعدادیابی خوبی که در این رشته صورت گرفته است، نزدیک به ۳ هزار نفر به صورت حرفه‌یی در این رشته فعالیت می‌کنند و شاهد کسب عناوین آسیایی، جهانی و بین‌المللی به‌ویژه در رشته کامپوند هستیم.
در حقیقت تیراندازی با کمان، یکی از رقابتی‌ترین ورزش‌های دنیاست و همین امر موجب جذابیت این ورزش شده است. به طوری که هر کسی در هر رده سنی می‌تواند در این ورزش شرکت کند. این ورزش در عین مفرح بودن نیاز به آمادگی جسمانی زیادی دارد و انجام این ورزش نه تنها قدرت بدنی را افزایش می دهد، بلکه تمرکز و انعطاف‌پذیری را هم بالا می‌برد. ورزش تیر و کمان به ورزشکاران درس تمرکز و صبوری می‌آموزد و ذهن را تقویت می‌کند.
این ورزش اگرچه در گذشته تنها در دو رشته ریکرو و کامپوند خلاصه می‌شد، اما نزدیک به ۵ سال است که فعالیت این رشته به صورت انجمن در رشته‌های کمان سنتی، کمان صحرایی یا فیلد آرچری، اسکی آرچری و کمانگیری روی اسب نیز شکل گرفته و در رشته‌های کمان سنتی و کمانگیری روی اسب شاهد توسعه و پیشرفته این رشته هستیم.
* تیر و کمان، ورزشی کم سابقه در رقابت‌های المپیک
اگر بخواهیم نگاهی به ورزش تیروکمان ایران در رقابت‌های بین‌المللی بیندازیم، می‌بینیم سابقه چندان زیادی در این عرصه ندارد. به طوری که با وجود سابقه طولانی مسابقات المپیک کمانداران ایرانی تنها دو بار در المپیک شرکت کردند.
تیروکمان دارای ۲ رشته ریکرو و کامپوند است، اما فقط رشته ریکرو آن در المپیک حضور دارد.
این ورزش برای نخستین‌بار در المپیک ۱۹۰۰ پاریس ظهور کرد و تا سال ۱۹۲۰ به طور مرتب به عنوان رشته المپیکی مطرح بوده است.
* نخستین المپیکی‌های تیروکمان ایران
تیروکمان ایران تاکنون توانسته فقط دو بار در المپیک شرکت کند، نجمه آبیتن و حجت الله واعظی نخستین المپیکی‌های تیروکمان ایران هستند که در سال ۲۰۰۸ موفق به صعود به المپیک چین شدند.
در این رقابت‌ها آبتین اولین کماندار زن ایران بود که دور نخست در رقابت با ۳۲ کماندار حذف شد. واعظی هم در مسابقه اول در رقابت با حریف هندی از المپیک خداحافظی کرد.
اما المپیک بعدی که در لندن برگزار شد، ایران باز هم دو سهمیه المپیک کسب کرد. زهرا دهقان و میلاد وزیری نمایندگان ایران در المپیک لندن بودند.
اما در المپیک ریو ایران تنها توانست یک سهمیه و آن هم توسط زهرا نعمتی ورزشکار پارالمپیکی ایران کسب کند و راهی بازیهای المپیک ۲۰۱۶ ریو شود.
* کسب جایگاه سوم جهان در رشته کامپوند
هرچند در طی این مدت فدراسیون سعی کرده با استعدادیابی و شناسایی کمانداران نخبه در رشته ریکرو زنان و مردان جایگاه خود را در سطح رقابت‌های جهانی در بخش ریکرو به مدال‌آوری نزدیک کند، اما هنوز این موفقیت حاصل نشده و ما هم‌چنان شاهد کسب مدال‌های جام جهانی و بین‌المللی در کامپوند زنان و مردان هستیم. به طوری که در رشته کامپوند تیم مردان ایران جزو ۳ تیم برتر دنیاست و در بخش زنان در جایگاه ده تیم برتر دنیا قرار دارد. اما در رشته ریکرو هنوز نتوانسته‌ایم جایگاه خود را در دنیا ارتقا ببخشیم و جزو شش تا ۱۰تیم برتر آسیا هستیم. البته این امیدواری وجود دارد که در المپیک ۲۰۲۰ ایران در بخش ریکرو جزء ۱۶ تیم برتر المپیک قرار بگیرد و در المپیک ۲۰۲۴ یکی از شانس‌های کسب سکو در بخش انفرادی یا تیمی باشد.
* فعالیت ۲۴ باشگاه در رقابت‌های لیگ برتر تیروکمان
رشته تیروکمان از محدود رشته‌هایی است که باشگاه‌ها سرمایه‌گذاری خوبی هم در بخش مردان و هم زنان دارند. به طوری که از سال ۱۳۸۴ که فدراسیون تیروکمان رقابت‌های لیگ برتر را به صورت رسمی آغاز کرد، هم‌اکنون ۲۴ باشگاه در رقابت‌های لیگ برتر ریکرو و کامپوند زنان و مردان در سراسر کشور فعالیت می‌کنند و نسبت به گذشته که باشگاه‌ها تمایل زیادی برای سرمایه‌گذاری در تیروکمان نداشتند، در برهه کنونی به خاطر المپیکی بودن این رشته و کسب عناوین مختلف در سطح آسیا و جهان، باشگاه‌ها با انگیزه بالا در این رشته سرمایه‌گذاری می‌کنند. ضمن این که چون این رشته از نظر قانونی هیچ گونه محدودیتی از نظر پوشش برای حضور دختران در رقابت‌های بین‌المللی، المپیک و پارالمپیک ندارد، استقبال زنان از این رشته به نسبت مردان در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده و ما شاهد حضور و مدال‌آوری بیش‌تر زنان در صحنه‌های آسیایی، جهانی، المپیک و پارالمپیک هستیم. در حقیقت شرایط و فضا برای حضور دختران در این رشته مهیاست.
* ۸ تا ۹ سالگی بهترین زمان برای شروع تیروکمان
بهترین زمان ممکن برای فعالیت در این رشته و ورود به تیم ملی از سن ۸ سالگی است. ورزشکاری که بتواند از سن پایه وارد این رشته شود و در رقابت‌های مختلف داخل سالن و خارج از سالن رشته‌های ریکرو و کامپوند شرکت کند، بعد از چند سال می‌تواند به‌عنوان ورزشکار مطرحی در تیروکمان شناخته شود و حتی در رقابت‌های مختلف آسیایی، جام جهانی و جهانی صاحب مدال شود. بنابراین ۸ سالگی بهترین سن ورود به این رشته است تا ورزشکار بعد از چند سال بتواند خود را به عنوان بهترین کماندار در رشته ریکرو یا کامپوند مطرح کند.
* هیجان‌انگیزترین ورزش برای معلولان
ورزش تیر و کمان بیش از ۳۰ سال در مسابقه پارالمپیک (مسابقه معلولان) قدمت دارد. برنامه‌های پارالمپیک شامل دوبل، انفرادی، و تیمی است که امتیازبندی مسابقه شبیه بازیهای المپیک (بازیهای افراد سالم) است. مسابقات با کمی تغییرات زیرنظر فدراسیون بین‌المللی تیر و کمان (fita) برگزار می‌شود. مسابقه پارالمپیک شامل ورزشکاران فلج مغزی، آسیب نخاعی، معلولین خفیف (دست و پا) و قطع عضوها می‌شود.
ورزشکاران معلول اولین‌بار در بازیهای استوک مندویل در سال ۱۹۴۸ در مسابقه تیروکمان شرکت کردند و هم اکنون ۳۷ کشور در بازیهای پارالمپیک شرکت می‌کنند.
ورزشکاران معلول و جانباز در مسابقات تیر و کمان به‌صورت ایستاده یا بر روی ویلچر می‌توانند در مسابقه شرکت کنند و در سه نوع کلاس‌بندی تقسیم می‌شوند.
اولین حضور تیم تیرو کمان جانبازان و معلولین ایران در سال ۱۹۹۴ با حضور کماندارانی هم‌چون ماندگارفرد، اکبری، قمری، حیدری، کهتری، رضایی، بصام و اسلامی در کشور بلژیک بود. هم‌چنین بهترین نتیجه تیروکمان معلولان ایران در پارالمپیک ریو با حضور ابراهیم رنجبر، غلامرضا رحیمی، محدثه کهنسال، هادی نوری، زهرا نعمتی، مجید کاکوش و سمیه عباس‌پور بود که موفق به کسب دو نشان طلا در ریکرو انفرادی توسط زهرا نعمتی و غلامرضا رحیمی، یک برنز توسط ابراهیم رنجبر و یک نقره در میکس ریکرو توسط نعمتی و رنجبر شد.
*تصویرسازی ذهنی در ورزش تیروکمان
در ورزش حرفه‌ای امروزه از مسایل روانشناسی بسیار استفاده می‌شود که یکی از مقوله‌های مهم آن تصویرسازی ذهنی است. تصویرسازی ذهنی برای بالا بردن توان عضله و توان بدنی مفید است، اما برای آن که تاثیرات مثبتی داشته باشد، باید مراحل انجام این کار به صورت کامل رعایت و یکسری مولفه‌ها در نظر گرفته شود. تصویرسازی ذهنی در ورزش تیر و کمان می‌تواند تا ۴۵ درصد در موفقیت ورزشکار موثر باشد.
گزارش خبری: ظریفه ملک‌پور
تهیه‌کننده و گزارش‌گر: داود حاجبیان
فیلمبردار: اسماعیل گلرخ
صدابردار: جواد علیزاده
با تشکر از روابط عمومی فدارسیون تیروکمان و باشگاه پارت آرچر
انتهای پیام
نظرات