به گزارش ایسنا، متخصصان علوم ورزشی و تربیت بدنی و حتی پزشکان هم به کررات از مزایای شنا گفته‌اند. شنا یکی از ورزش‌های مفرح است که بویژه در فصل تابستان به استقبال عموم افراد جامعه روبرو می‌شود. به عنوان یکی از ورزش‌های پایه همه افراد از سنین خردسالی تا سالمندان می‌توانند به این ورزش بپردازند. شنا یکی از ورزش‌هایی است که کم‌ترین میزان آسیب دیدگی را دارد.

با این که در سال‌های اخیر استخرها و اماکن ورزشی زیادی تجهیز شده‌اند اما هم‌چنان ساماندهی این اماکن از چالش‌های اصلی مدیریت ورزش کشور است. اخیراً مبحث آموزشی شنا به فدراسیون شنا و صدور پروانه غریق نجاتی به فدراسیون نجات غریق واگذار شده است. با این حال هم‌چنان بحث نظارت بر استخرها، فروش بلیت سانس‌های تفریحی و تعرفه و شرایط حضور در دوره‌های آموزشی تابع یک نظام قانونی جامع نیست. 

در شهر تهران تعرفه آموزشی ورزش شنا بسیار متغیر است. تقریبا هر استخری برای خود با توجه به امکانات و تسهیلات و کشش بازار تعرفه‌های خاصی وضع می‌کند. با این حال هزینه شرکت در یک دوره ۱۲ جلسه‌ای آموزش شنا در اماکن دولتی چیزی حدود ۴۰۰ هزار تومان برآورد می‌شود.

اگرچه هیات‌های استانی شنا عملا موظف به ارائه خدمات آموزشی و هم‌چنین نظارت بر کلاس‌های آموزشی هستند اما بر اساس آخرین آمار رسمی تنها هیات‌های شنای هفت استان ایران استخر تمرینی در اختیار دارند. در بیش‌تر بخش‌های کشور واگذاری اماکن ورزشی به بخش خصوصی عملا اجازه فعالیت مجری دولتی آموز شنا را نمی‌دهد.  

با این تفاسیر آمار بالای چند ۱۰ میلیونی مراجعه به استخرها در طول یک‌سال نشان می دهد که این ورزش از اهمیت و جایگاه بالایی در ایران برخوردار است. 

آشنایی با چگونگی پیدایش شنا و برگزاری مسابقات رسمی می تواند برای بسیاری از آن‌هایی که عاشق دنیای آب هستند، جذاب باشد. 

تاریخ شنا جهان

شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهند که قدمت شنا و شنا کردن به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد در تمدن مصر و بعد از آن در تمدن‌های آشور و یونان و رم باستان باز می‌گردد. آن چه از گذشته آموزش شنا می‌دانیم بر اساس یافته‌هایی است که حروف تصویری" هیروگلیف" مصریان به دست آورده‌ایم. یونانی‌های باستان و رومی‌ها شنا را جزو برنامه‌های مهم آموزش نظامی خود قرار داده بودند و مانند الفبا یکی از مواد درسی در آموزش مردان بوده است.

شنا در شرق به قرن اول قبل از میلاد باز می‌گردد. ژاپن جایی است که شواهد و مدارکی از مسابقات شنا در آن وجود دارد. در قرن هفدهم به دستور رسمی حکومتی شنا به صورت اجباری در مدارس تدریس می‌شد.

مسابقات سازمان یافته در قرن ۱۹ میلادی قبل از ورود ژاپن به دنیای غرب شکل گرفت. از قرار معلوم مردم ساحل نشین اقیانوس آرام، به کودکان هنگامی که به راه می‌افتادند یا حتی پیش‌تر، شنا می‌آموختند. نشانه‌هایی از مسابقات گاه و بی‌گاه میان مردم یونان باستان وجود دارد و هم‌چنین یکی از بوکسورهای معروف یونان شنا را به عنوان تمرین در برنامه ورزشی خود گنجانیده بود. رومی‌ها اولین استخرهای شنا را بنا کردند و گفته می‌شود که در سده یکم پیش از میلاد گایوس ماسناس رایزن سیاسی سزار آگوست رومی، نخستین استخر آب گرم را ساخت.

برخی تمایل نداشتن اروپاییان به شنا را در سده‌های میانه، ترس از گسترش و سرایت عفونت و بیماری‌های مسری می‌دانند؛ از طرفی شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد در سواحل بریتانیای کبیر در اواخر قرن هفدهم میلادی از شنا در آب به عنوان وسیله‌ای برای درمان استفاده می‌شد. البته تا پیش از قرن نوزدهم شنا به عنوان تفریح و ورزش در میان مردم جایگاهی پیدا نکرد. زمانی که نخستین سازمان شنا در سال ۱۸۳۷ تاسیس شد در پایتخت بریتانیا یعنی لندن، شش استخر سرپوشیده وجود داشت که مجهز به تخته شیرجه بودند. در سال ۱۸۴۶ اولین مسابقه شنا در مسافت ۴۴۰ یارد در استرالیا بر پا شد که بعد از آن هر ساله نیز به اجرا درآمد. باشگاه شنای "متروپولیتین " لندن در سال ۱۸۶۹ تاسیس شد  که بعدها به انجمن‌ شنای غیرحرفه‌ای تغییر نام پیدا کرد که در واقع هیات رییسه  شنای غیرحرفه‌ای بریتانیا بود. فدراسیون‌های ملی شنا در چندین کشور اروپایی در سال ۱۸۸۲ تا ۱۸۸۹ شکل گرفتند.

* تاریخ شنا در ایران

تاریخچه شنا به عنوان یک ورزش در ایران کوتاه است. به جهت موقعیت جغرافیایی ایران که در شمال و جنوب کشور به دریا متصل است و هم به جهت تاکیدات مذهبی، نیاز به توجه هر چه‌ بیش‌تر به این رشته ورزشی حس می‌شود.

در قدیم، مکان‌هایی شبیه استخر سرپوشیده در حمام‌ها می‌ساختند. به نام چال حوض. این چال حوض‌ها که حداکثر از ۱۰ متر تجاوز نمی‌کرد، برای شنا کردن و آب بازی بود. در اطراف چال حوض‌ها، سکوهایی به ارتفاع دو یا سه متر وجود داشت که از بالای آن به درون آب می‌پریدند و عملیاتی مانند پشتک و وارو انجام می‌دادند. روشنایی چال حوض‌ها از سوراخ کوچکی که در سقف بود، تامین می‌شد.

در این گونه آبگیرهای غیر بهداشتی، هیچ گونه مقرراتی وجود نداشت و هر کسی می‌توانست قبل از استحمام یا پس از آن وارد چال حوض شود و به آب بازی و شنا که به معنای واقعی هم شنا نبود بپردازد. تا سال ۱۳۱۴ در سراسر ایران حتی یک استخر شنا هم نبود و فقط در اردوگاه نظامی اقدسیه تهران یک استخر برای آموزش شنا به دانشجویان دانشکده افسری ساخته بودند، در سال ۱۳۱۴ استخر دیگری در باغ فردوس شمیران ساخته شد که به وزارت فرهنگ تعلق داشت. نخستین استخری که برای استفاده ورزشکاران و تعلیم اصول جدید شنا به آن‌ها وجود آمد، در سال ۱۳۱۴ در منظریه تهران بود که یک مربی ورزش خارجی به نام "گیبسون" بر آن نظارت می‌کرد.

پایه‌های ورزش شنای نوین در ایران از همان استخر منظریه گذاشته شد.

* نگاهی به مادهای رقابتی:

شنای آزاد:

شنای آزاد گونه‌ای از شنا است که توسط فینا (فدراسیون جهانی شنا، شیرجه و واترپلو) تعریف شده و در مسابقات مختلف جهانی و المپیک اجرا می‌شود که از سریع‌ترین سبک‌های شنا محسوب می‌شود.

منظور از شنای آزاد این است که در مسابقات این شنا، یک شناگر می‌تواند با هر استیلی که می‌خواهد شنا کند، مگر در مسابقات مختلط انفرادی یا مختلط تیمی که منظور از شنای آزاد، هر استلیلی است به غیر از پشت، قورباغه یا پروانه.

 شناگران معمولا در ماده‌ای ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰ ، ۸۰۰ و ۱۵۰۰ متر آزاد انفرادی و چهار در ۲۰۰ و ۱۰۰ در چهار متر آزاد تیمی ورزشکاران با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.

* شنای کرال پشت:

کرال پشت نوعی شنا است که در آن بدن به شکل افقی به پشت به موازات سطح آب قرار می‌گیرد و سر تا گوش‌ها داخل آب است و پاها به حالت ضربدری به آب ضربه می‌زنند

کرال پشت را به سادگی می‌توان یاد گرفت، چون صورت همیشه خارج از آب قرار دارد و دم و باز دم به آسانی انجام پذیر است.

شناگران در ماده‌های ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ متر کرال پشت مسابقات برگزار می‌شود.

* شنای قورباغه:

شنای قورباغه، قدیمی‌ترین و رایج ترین گونه شنا است. دلیل این امر این است که در این نوع از شنا، شناگر قادر به تنفس راحت در حین شنا نیز هست. در استخرها گونه‌هایی از شنا که در آغاز به شناگران آموخته می‌شود معمولا اول شنای کرال سینه و شنای قورباغه است. این ماده کندترین نوع شنا بین چهار شنای اصلی است.

در مسابقات رسمی در ماده‌های ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ متر قورباغه ورزشکاران به آب می‌زنند.

* شنای پروانه:

شنای پروانه یکی از زیباترین و مشکل‌ترین انواع شنا است که در اکثر مسابقات معتبر جزو پر بیننده‌ترین انواع شناست. در حالی که دیگر انواع شنا توسط مبتدیان به راحتی انجام می‌شود، پروانه نیاز به تکنیک مناسب دارد تا صورت گیرد. بسیاری از نوآموزان پروانه را سخت‌ترین نوع شنا می‌دانند. در این نوع شنا حرکت پاها مانند حرکت دلفین در آب است و از کمر آغاز می‌شود دست‌ها نیز به طور هم زمان و از طرفین به سمت جلو پرتاب می‌شود و همزمان با این عمل سر از آب بیرون آمده و هواگیری انجام می‌شود.

رقابت پروانه در ماده‌های ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ متر انجام می‌شود.

* شنای مختلط:

شنای مختلط ترکیبی از چهار شنا: شنای پروانه، کرال پشت، شنای قورباغه و شنای آزاد است.

طرح ایجاد این گونه شنا به دهه ۱۹۵۰ میلادی بر می‌گردد که در سال ۱۹۵۴ برگزاری آن الزامی شده است.

در مسابقات رسمی و بین‌المللی ماده‌های ۱۰۰ در چهار متر مختلط امدادی و ۴۰۰ متر مختلط انفرادی و ۲۰۰ متر  مختلط ا نفرادی رقابت‌ها برگزار می‌شود.

تهیه‌کننده و گزارش‌گر: داود حاجبیان

فیلمبردار: اسماعیل گلرخ

صدابردار: جواد علیزاده

با تشکر از روابط عمومی فدارسیون شنا و استخر سه‌گانه قهرمانی مجموعه ورزشی شهید شیرودی

انتهای پیام