۱۸ می سال جاری رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در نامه‌ای به کنگره تعهد ایران به برجام را تایید کرد و به واسطه این نامه تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران برای ۴ ماه دیگر تمدید شد. این اولین آزمون دولت ترامپ در قبال برجام و ایران بود. اما این پایان ماجرا نبود و تیلرسون در همین نامه نگرانی آمریکا نسبت به فعالیت‌های ایران در منطقه را مورد توجه قرار داد و گفت که ایران هم‌چنان یکی از حامیان اصلی تروریسم در منطقه است.
این لحن تیلرسون این نگرانی را برای مقامات ایران ایجاد کرد که دولت آمریکا بنا دارد تا سیاست‌های خصمانه خود علیه ایران را به حیطه برجام نیز وارد کند.
رویترز نیز در گزارشی اعلام کرد، رئیس‌جمهور آمریکا کاهش تحریم‌ها علیه ایران را که در چارچوب موافقت‌نامه هسته‌ای دوره باراک اوباما رئیس‌جمهور پیشین این کشور با تهران صورت گرفت، تمدید می‌کند، اما در عین حال مجازات‌های اقتصادی جدیدی به بهانه فعالیت موشکی بالستیک ایران اعمال می‌کند.
در عین حال وزارت امور خارجه آمریکا به طور رسمی به کنگره اعلام کرد که چشم پوشی از برخی تحریم‌ها علیه ایران را به عنوان بخشی از موافقت‌نامه هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ادامه می‌دهد.
با وجود تمدید تعلیق بخشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران اما دولت جدید این کشور و جمهوری‌خواهان دست از تلاش برای اعمال فشار به ایران نکشیدند.
از چندی پیش کنگره آمریکا تلاش دارد با طرح تحریمی جدیدی علیه ایران که مقامات کشورمان تاکید دارند نقض روح برجام است، ایران را تحت فشار قرار دهند. این طرح در سنا با ۹۸ رای موافق به تصویب رسیده است و قرار است پس از برخی بررسی‌ها بر روی آن مجلس نمایندگان نیز آن را به تصویب برساند.
بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی معتقدند که تصویب این تحریم‌های به اصطلاح "غیر هسته‌ای" در راستای تحت فشار قرار دادن ایران برای قبول احتمالی ایجاد تغییراتی در برجام است و علاوه بر آن، این تحریم‌ها می‌تواند برخی از تحریم‌هایی که در چارچوب برجام برداشته شده است را به عناوین دیگر بازگرداند که بر خلاف برجام خواهد بود.
در همین رابطه خبرنگار ایسنا با مارک فیتزپاتریک مشاور معاون وزیر خارجه پیشین آمریکا و مدیر فعلی برنامه خلع سلاح و منع اشاعه موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) درباره اهداف آمریکا از به تصویب رساندن این قانون گفت‌وگویی را به انجام رسانده است.
فیتزپاتریک در پاسخ به این پرسش که آیا تصویب نهایی طرح تحریم‌های ایران و روسیه نقض برجام محسوب می‌شود؟ گفت: پیش‌نویس اولیه این طرح دارای ابعادی بود که می‌توانست نقض برجام محسوب شود. در طول گفت‌وگوهایی که درباره مفاد این طرح صورت گرفت ابعاد خصمانه این طرح حذف شدند یا اجرای آن به حالت آماده باش درآمد تا قانونی شدن این طرح در راستای برجام باشد. اگر چه مقامات ایرانی در اظهارنظرهای عمومی خود این طرح را محکوم کرده‌اند اما فکر می‌کنم وزارت خارجه ایران این موضوع را درک کرده است که این طرح نقض برجام نیست. اما این‌که این طرح روح برجام را نقض می‌کند یا نه به درک هر طرف از این توافق باز می‌گردد.
وی درباره هدف آمریکا از تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران افزود: پایه‌گذاران این طرح اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند. اما یک هدف مشترک میان حامیان این طرح وجود داشت و آن جلوگیری از پیشرفت برنامه موشکی ایران است به نوعی که از تهدید دوستان و متحدان آمریکا در خاورمیانه جلوگیری شود.
او گفت: بسیاری از آمریکایی‌ها معتقدند برجام باید شامل محدودیت‌هایی درباره برنامه موشکی ایران می‌شد، چراکه این برنامه می‌تواند با برنامه تسلیحات هسته‌ای در ارتباط باشد.
فیتزپاتریک در مورد تناقض موجود در کاخ سفید در قبال برجام با توجه به این‌که واشنگتن از طرفی تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید کرده و از طرفی در حال ارزیابی مجدد این توافق است خاطرنشان کرد: هم اکنون دولت آمریکا در حال بررسی گسترده سیاست خود در قبال ایران است. این نه تنها به معنی بررسی مجدد برجام، بلکه بررسی چگونگی پاسخ به آن‌چه رفتارهای مشکل‌زای ایران در منطقه توصیف می‌شود، است و این روند احتمالا تا چند هفته دیگر تکمیل شود.
بازنگری در برجام نه تنها به معنی بررسی مجدد برجام، بلکه بررسی چگونگی پاسخ به آن‌چه رفتارهای مشکل‌زای ایران در منطقه توصیف می‌شود، است و این روند احتمالا تا چند هفته دیگر تکمیل شود.مشاور معاون وزیر خارجه پیشین آمریکا افزود: در همین حال کاخ سفید موضوعات مهم دیگری نیز مثل تهدید موشکی کره شمالی، شرایط سوریه و بحران در شورای همکاری خلیج فارس را پیش رو دارد که باید به آنها نیز رسیدگی کند.
او ادامه داد: زمانی که کار بررسی سیاست آمریکا در قبال ایران پایان یابد، انتظار می‌رود این اقدام باعث برداشتن گام‌های مختلفی مثل احاطه داشتن به نقش کلیدی و رشد توانایی‌های ایران و همچنین تلاش برای تغییر نظام سیاسی ایران شود.
این دیپلمات باسابقه آمریکایی درباره احتمال لغو برجام و خارج شدن از آن از سوی آمریکا با توجه به این‌که ترامپ توافق دوستی با کوبا و توافق آب و هوایی پاریس را لغو کرده، چقدر است، پاسخ داد: هر چقدر هم که ترامپ از برجام متنفر باشد، من فکر نمی‌کنم او برجام را پاره کند. اغلب مشاوران ترامپ این حقیقت را درک کرده‌اند که برجام در راستای منافع آمریکا و متحدانش است و تا زمانی که ایران در راستای برجام حرکت کند، لغو آن برای آمریکا زیان‌بار خواهد بود.
وی افزود: من فکر می‌کنم به جای لغو برجام، دولت ترامپ سعی خواهد کرد تا آن را به نفع خود بهبود بخشد. چندین راه وجود دارد که می‌توان بی آن‌که مذاکرات را از سر گرفت، برجام را بهبود بخشید. به عنوان مثال شفافیت بیش‌تر در مورد بازرسی‌های آژانس می‌تواند درک نسبت به برجام و حمایت از آن را در اذهان عمومی آمریکا تقویت کند.
فیتزپاتریک در پاسخ به این پرسش که چرا تحریم‌های ایران و روسیه در قالب یک طرح گنجانده شد و دلیل اختلاف اخیر ایجاد شده بر سر تصویب این طرح چیست؟ اظهار کرد: این سوال خوبی است. پاسخ این سوال به عجله سیاسی باز می‌گردد. اعضای ارشد کنگره بر سر این‌که کدام طرح باید زودتر به قانون تبدیل شود، توافق نداشتند. بنا بر این تصمیم گرفتند تا هر دو طرح را در یک طرح بگنجانند.
وی گفت: یکی کردن این دو طرح تضمین کرد که با رای مناسبی به تصویب سنا می‌رسد. همان‌طور که مشاهده کردید این طرح با ۹۸ رای از ۱۰۰ رای به تصویب رسید اما پس از آن این طرح در روند بررسی و قانون‌گذاری در مجلس نمایندگان با مشکلاتی رو به رو شد، چراکه یکی از پیش‌شرط‌های قانونی لازم را حل نکرده بود. بنا بر قانون آمریکا هر طرحی که بر روی درآمدهای دولت تاثیر داشته باشد، باید ابتدا در کنگره تنظیم و تصویب شود. در این مورد طرح مورد نظر ابتدا در سنا به تصویب رسیده است و بر درآمدهای دولت آمریکا نیز تاثیرگذار است.
مدیر فعلی برنامه خلع سلاح و منع اشاعه موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) ادامه داد: این نقض قانونی در ۲۹ ژوئن و پیش از تعطیلات کنگره به مناسبت روز استقلال آمریکا تصحیح شد. همچنین برخی از دموکرات‌ها مدعی بودند که جمهوری‌خواهان کنگره به دنبال آن هستند که تا بعد از دیدار پوتین و ترامپ در نشست گروه 20 این طرح به تصویب نرسد.
به گزارش ایسنا، در آزمونی دیگر قرار است 18 جولای دولت ترامپ تعلیق بخشی دیگر از تحریم‌ها علیه ایران در چارچوب برجام را تمدید کند که شامل تحریم‌هایی است که هر شش ماه یک بار باید از سوی رییس‌جمهور تعلیق آنها طبق برجام امضا شود.
در همین حال موضوع بازنگری دولت ترامپ در برجام اما مسایل حساسیت‌برانگیز و نگران‌کننده میان ایران و 1+5 شده است.
سه‌شنبه شب فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست خبری مشترک خود با سرگئی لاوروف تاکید کرد که این اتحادیه اطمینان می‌یابد که همه طرف‌ها به اجرای کامل برجام پایبند خواهند ماند.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک موگرینی گفت: در آمریکا یک بررسی مجدد درباره برجام در جریان است. ما به این امر (بازنگری برجام) احترام می‌گذاریم ولی باید به صراحت اعلام کنم توافق هسته‌ای ایران به یک کشور خاص تعلق ندارد و متعلق به جامعه جهانی است.
وی تصریح کرد: شورای امنیت سازمان ملل با صدور یک قطعنامه، توافق هسته‌ای ایران را تأیید کرده و این یعنی ادامه اجرای بخش هسته‌ای توافق و همچنین ادامۀ برداشته شدن تحریم‌ها و ادامه افزایش تعامل همه‌جانبه ایران با جهان.
در عین حال به نظر می‌رسد ترامپ بر سر برجام نه راه پس دارد و نه راه پیش اما هم‌چنان بر تلاش خود برای ایجاد اختلال در اجرای کامل برجام از طریق مستمسک قرار دادن مسایل حقوق بشری، مبارزه با تروریسم و برنامه موشکی ایران ادامه می‌دهد با این حال جامعه جهانی امروز پشتیبان آمریکا در این مسیر نیست بلکه آنها سعی دارند، تلاش بین‌المللی انجام گرفته برای رسیدن به توافق هسته‌ای و برجام را حفظ کرده و از آن محافظت کنند.
گفت‌وگو از پوریا فیروزنژاد
انتهای پیام
نظرات