دکتر مهدی نوبخت در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه افکار و هیجان‌های آدمی نحوه واکنش‌دهی را تغییر می‌دهد، اظهار کرد: یکی از واکنش‌های بدنی انسان، بیماری است و معمولا از این مسأله غافل هستیم که بیماری‌های جسمانی مانند زخم معده، بیماری قلبی و عروقی و آسم ممکن است تحت تأثیر افکار و احساسات قرار گیرند.

وی افزود: مدت و حتی وقوع این نوع بیماری‌ها می‌تواند تحت تأثیر حالت‌های روانی مبتلایان به آنها قرار گیرد که چنین اختلالی، «اختلال روان‌تنی» یا « اختلال سایکوسوماتیک» نام دارد که به‌صورت اختلال بدنی تحت تأثیر ذهن قرار دارد یا در شدیدترین حالت، توسط ذهن ایجاد می‌شود، تعریف شده است.

نوبخت عنوان کرد: واژه سایکوسوماتیک از دو کلمه سایکو به معنای روان و سوماتیک به معنای جسم تشکیل شده که معنای فارسی این کلمه به روان‌تنی معروف است.

وی با اشاره به اینکه اختلالات روان‌تنی ایجاد نگرش یکسان به بیماری جسم و روان در افراد است، ادامه داد: بسیاری از دردهای جسمی به خاطر مشکلات روانی ایجاد و یا تشدید می‌شوند، این دردها می‌گوید ذهنتان آرام نیست و روانتان از مشکلی رنج می‌برد، شاید برخی از بیماران توجه داشته‌اند که هنگام بروز یک رویداد ناگوار یا نابسامانی و آشفتگی روحی درد معده آنها آغاز یا تشدید یافته همچنین وقوع حملات آسم و افزایش فشارخون پس از عصبانیت یا درگیری احساسی با دیگران زیاد دیده می‌شود، این قبیل اختلالات که بروز یا تشدید علائم آنها با عوامل روانی و هیجانی رابطه آشکار و پنهان دارند، اختلالات روان‌تنی نامیده می‌شوند.

وی ادامه داد: تشخیص اختلال روان‌تنی، زمانی صورت می‌گیرد که یک اختلال با آسیب جسمانی شناخته‌شده وجود داشته باشد و رویدادهایی که از نظر روان‌شناختی معنادار هستند، قبل از اختلال واقع‌شده و به شروع یا وخیم‌تر شدن آن کمک کنند.

نوبخت اضافه کرد: زمانی‌که عوامل روان‌شناختی بر بیماری جسمانی تأثیر می‌گذارند، معمولا فرد انکار می‌کند که بیمار است، از مصرف دارو خودداری می‌کند و امکان دارد وجود عوامل خطر را که حالت جسمانی را وخیم‌تر می‌کنند، نادیده بگیرد به طوریکه ملاک اول، اختلال‌های روان‌تنی را از اختلال‌های جسمانی شکل جدا می‌کند.

وی تصریح کرد: بسیاری از افراد قادر به تشخیص خُلق خود نیستند و نمی‌توانند احساسات خود را بیان کنند چرا که در کودکی یاد نگرفته‌اند و همین‌جاست که کار سایکوسوماتیک شروع می‌شود.

وی ندانستن خُلق را الکسی‌تایمیا عنوان و اعلام کرد: این دسته از افراد به‌شدت مستعد اختلالات سایکوسوماتیک و سوماتوفرم یا شبه‌جسمی هستند.

این متخصص اعصاب و روان با بیان اینکه جسم و روان رابطه نزدیکی با هم دارند از این‌رو تعدادی از بیماری‌ها هستند که با وجود داشتن جنبه جسمی، منشأ روانی دارند و از مشکلات اعصاب ناشی می‌شوند، تصریح کرد: سوماتوفرم یا شبه‌جسمی تقریبا در یک راستا با هم حرکت می‌کنند و در واقع مشکل روانی در جسمی ظاهر می‌شود.

وی ادامه داد: به دنبال این اختلالات، اختلال شبه‌جسمی ظاهر می‌شود که نوعی اختلال اعصاب و مغز است و خود را با تظاهر به یک بیماری نشان می‌دهد که متأسفانه در بیمارستان‌های ما این مورد کم نیست.

نوبخت به بیان هیپوکندریازیس یا خودبیمارانگاری پرداخت و عنوان کرد: به عنوان مثال فرد اذعان از بیماری سرطان در وجود خود دارد اما نتایج پزشکی خلاف این امر را ثابت می‌کند و علائمی از سرطان در وجود فرد نیست.

این متخصص یکی دیگر از علائم اختلالات شبه‌جسمی را دردهای مزمن در اندام‌ها دانست و خاطرنشان کرد: این درد سوماتیزیشن نام دارد که دارای رابطه نزدیکی با روان است.