سند راهبردی تازه حماس که منابع «الجزیره» می‌گویند نوشتن آن دو سال زمان برده است، بدون هیچ توضیحی در مورد سرنوشت سند قبلی رونمایی شد، درست دو روز مانده به دیدار «محمود عباس» رییس حکومت خودگران فلسطین با ترامپ. در سند تازه، حماس، بند مربوط به حذف دولت اسرائیل را پاک و اعلام کرده است که مرزهای کشور فلسطین را بر اساس مرزهایی که بعد از جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل در 1967 ترسیم شد می‌پذیرد؛ اما از پذیرش معاهده «اسلو» بین اسرائیل و «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» که راه حل ایجاد دو کشور مستقل را پیشنهاد داده بود خودداری کرده است.

دوشنبه شب گذشته بعد از اعلام این خبر در کنفراس خبری حماس، بسیاری از فعالان شبکه‌های مجازی نوشتند که پذیرش مرز های 1967 توسط حماس، همان پذیرش دولت اسرائیل است؛ اما این دقیقا همان چیزی نیست که در سند راهبردی تازه حماس آمده است.

«خالد مشعل» رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی (حماس) در جریان ارائه سند راهبردی تازه گروه متبوعش اعلام کرده است که «فرقی نمی‌کند که اشغال چقدر طول بکشد، ما هرگز اجازه نخواهیم داد حتی یک اینج از خاک فلسطین از دست برود. حماس هر ایده‌ای به غیر از آزادی فلسطین را رد می‌کند و این به معنای آن است که ما از هیچ یک از حقوق فلسطین و فلسطینیان نخواهیم گذشت.»

در سند تازه حماس آمده است که این گروه نه با یهویان، بلکه با صهیونیسم که تلاش دارد بر سرزمین فلسطین مسلط شود مخالفت دارد. « حماس تاکید می‌کند که ضدیتش با صهیونیسم به خاطر دین یهود نیست، حماس به دلیل دین یهود با کسی مقابله نمی‌کند؛ بلکه مبارزه‌اش علیه اشغال فلسطین است. این صهیونیسم است که هویت یهودی را به نفع پروژه استعماری و اشغال غیرقانونی خود مصادره کرده است.»

در سند راهبردی قبلی حماس، که مربوط به سال 1988 است، تاکید شده بود که این گروه تمام سرزمین فلسطین را که شامل زمین‌های تحت تسلط اسرائیل امروز است، پس خواهد گرفت. در سند راهبردی جدید این گروه آمده است: « حماس از یک دولت کاملا مستقل فلسطینی با پایتختی بیت‌المقدس و مرزهای 1967 حمایت می‌کند و امیدوار است زمینه برای بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین خودشان فراهم شود.»

همچنین حماس تاکید کرده است که «انقلابی» نیست و این همان چیزیست که دولت فعلی مصر از آن استقبال کرد. جنبش حماس به صورت تاریخی با اخوان‌المسلیمین مصر ارتباط دارد، در سند راهبردی قبلی حماس، شش بار از اخوان المسلین نام برده شده بود که نشان‌دهنده ارتباط قوی حماس و این گروه پان‌عربیست بود. در سند تازه حماس خود را جنبش آزادی‌بخش معرفی کرده است که نشان‌دهنده تغییر موضع این گروه است.

بعد از سرنگون‌کردن «محمد مرسی» رییس جمهور اخوانی مصر، توسط ژنرال «عبدالفتاح سیسی» و غیرقانونی اعلام شدن فعالیت اخوان در مصر، امکانات برای کمک به حماس از راه مصر هم کمتر شده، ممکن است سند راهبردی جدید حماس تا حدودی این وضعیت را ترمیم کند و راه برای شکستن حصر غزه و رساندن کمک‌های انسان‌دوستانه به این منطقه تحت محاصره کمی بازتر شود.

«محمد ابوسادا» استاد مسائل غزه در دانشگاه الازهر مصر در این مورد به الجزیره گفته است که تصمیم جدید حماس می‌تواند دولت فعلی مصر را راضی کند و از نگرانی‌ها در مورد ارتباط حماس و اخوان‌المسلین مصر که دولت آن را به عنوان یک گروه تروریستی طبقه‌بندی کرده است بکاهد.

حماس از سال 2007 کنترل نوار غزه را از گروه فتح که در رام‌الله مستقر است گرفته است، از آن زمان تا به حال، گفت‌وگو بین این دو گروه هم با دشواری همراه بوده و هر دو جناح سیاسی مشغول تخریب یکدیگر بوده‌اند؛ در حالی که مردم در منطقه غزه، آب و برق، مصالح برای ترمیم ساختمان‌ها و ویرانه‌های جنگ و غذا و داروی کافی برای ادامه زندگی ندارند، قول‌های همکاری دولت‌های مختلف برای شکستن تحریم و محاصره منطقه و ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه برای مردم غزه، اجرا نشده باقی مانده است.

با این‌که برخی مفسران تصمیم جدید حماس برای به رسمیت‌شناختن مرزهای 1967 را قبول تلویحی وجود کشوری در بیرون این مرزها می‌دانند، اسرائیل حتی پیش از انتشار کامل این سند آن را رد کرده است. روزنامه گاردین گزارش داده است که یکی از سخنگویان «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر فعلی اسرائیل گفته است « حماس تلاش می‌کند سر دنیا را کلاه بگذارد؛ اما موفق نخواهد شد.»

دفتر نتانیاهو بعد از انتشار کامل سند راهبردی تازه حماس، آن را « تلاشی برای سرپوش گذاشتن» بر اقدامات این گروه نامیده و حماس را متهم کرده است که کودکان را در مدارس غزه برای جنگ با اسرائیل آموزش می‌دهد، همچنین از حماس خواسته است «به جای صرف هزینه برای حفر تونل از نوار غزه به بیرون، منابعش را برای مردم منطقه هزینه کند تا صلح واقعی به دست بیاید.»

«اد رویس» رییس کمیته روابط خارجی مجلس آمریکا هم گفته است که تا زمانی که حماس صراحتا اسرائیل را به رسمیت نشناسد، هر حرف دیگری که بزند بی‌معنی خواهد بود. « تا زمانی که حماس از حملات راکتی علیه اسرائیل استفاده می‌کند همچنان یک سازمان تروریستی باقی خواهد ماند.»

«اسماعیل هنیه» از رهبران حماس هم در مورد سند راهبردی تازه این گروه گرفته است: « این سند تنها هماهنگی با تغییرات منطقه در مرور زمان است و هیچ یک از اهداف، اصول و استراتژی‌های ما از جمله حق ما بر اورشلیم، حق آوارگان برای بازگشت به سرزمین‌های اشغالی و وحدت فلسطین و نیروهای مقاومت را خدشه‌دار نمی‌کند.»

ایسنا - فاطمه کریمخان

انتهای پیام