عملیات اکتشاف میدان نفتی آزادگان از دهه‌ ۱۳۵۰ آغاز شد و تا دهه‌ ۱۳۷۰ ادامه یافت. عملیات توسعه‌ این میدان نیز از اواسط  دهه‌ ۱۳۸۰ آغاز شد. اهمیت این میدان علاوه بر ذخایر بسیار زیاد، به این دلیل است که طرف عراقی در آن سوی مرز، به مدد فن‌آوری‌ها و حضور سرمایه‌گذاران خارجی با سرعت زیاد در حال برداشت است. نام میدان در طرف عراقی «مجنون» است. این میدان به لحاظ وسعت و همچنین برای شتاب در عملیات توسعه و برداشت نفت از آن، به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده است.

با توجه به این‌که بیشتر مساحت آزادگان در بخش شمالی در تالاب هورالعظیم واقع شده است، عملیات توسعه ای آن با دشواری‌هایی با هدف رعایت ملاحظات زیست محیطی روبرو بود. علاوه بر این، میدان آزادگان با توجه به اینکه در خط مقدم هشت سال دفاع مقدس قرار داشت، جای جای آن مین گذاری شده بود. پاکسازی میدان از مین های دوران دفاع مقدست مستلزم هزینه و صرف وقت زیاد بود. این منطقه از جاده شط علی به بالا «آزادگان شمالی» و از منطقه پایین این جاده، آزادگان جنوبی نام دارد.
 

 میدان آزادگان شمالی

میدان آزادگان شمالی با مساحتی حدود ٤٦٠ کیلومتر مربع بخشی از میدان نفتی آزادگان است که در حدود ١٢٠ کیلومتری غرب اهواز در منطقه مرز مشترک بین ایران و عراق در جنوب غرب ایران واقع شده است. میزان نفت درجای میدان آزادگان شمالی معادل ٥,٦ میلیارد بشکه برآورد شده است. طرح توسعه این میدان در دو فاز هریک با ظرفیت تولید ٧٥ هزار بشکه نفت در روز پیش بینی شده است که با بهره‌برداری هر دو فاز آزادگان شمالی، تولید از این میدان در مجموع ١٥٠ هزار بشکه نفت خواهد بود که در این مقطع فقط فاز اول اجرا شده است.

شرکت چینی "CNPCI" پیمانکار اجرای فاز اول این پروژه بود. مبلغ مصوب پروژه در شورای اقتصاد حدود ۲.۵۵ میلیارد دلار بوده که در طول ٧٢ ماه به‌ثمر رسید. طول زمان برداشت از آن پنج‌ساله خواهد بود. سهم ایران در این مرحله ۵۱ درصد تعیین شده که در پایان اجرای پروژه، این رقم به حدود ۵۴ درصد رسید.

پیمانکار توسعه فاز دوم آزادگان شمالی هم "CNPC" است و طبق قرارداد باید این شرکت توسعه فاز دوم میدان را نیز انجام دهد. تا کنون حدود ۱۴ میلیون بشکه نقت از این بخش از میدان برداشت شده است. آزادگان شمالی با حفر ۵۸ حلقه چاه و ساخت تأسیسات رو زمینی و واحدهای فرآورش، هم‌اکنون ۷۵ هزار بشکه نفت خام در روز تولید می‌کند و این رقم قابل افزایش به ۸۵ هزار بشکه در روز است.

 میدان آزادگان جنوبی

اولین گام در توسعه میدان آزادگان در بخش جنوبی آن برداشته شد. در سال ۱۳۸۲ توسعه‌ی میدان آزادگان به شرکت اینپکس ژاپن موکول شد. در بهمن ماه ۱۳۸۲ قرارداد بیع متقابل با شرکت اینپکس ژاپن و شرکت ایرانی( NICO به ترتیب با ۷۵ درصد و ۲۵ درصد سهم) منعقد شد. این قرارداد به دلایل مختلف از جمله فشارهای سیاسی و عدم پی گیری مناسب و در نتیجه خلف وعده شرکت ژاپنی در سال ۱۳۸۵ لغو شد. متعاقب آن در سال ۱۳۸۸ قرارداد توسعه میدان آزادگان جنوبی به ارزش ٢,٥ میلیارد دلار در قالب بیع متقابل میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی نفت چین امضا شد و عملیات اجرایی این طرح از شهریورماه سال ١٣٩١ آغاز شد.

برای توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی که در امتداد جنوبی آزادگان شمالی است، طرح تولید زود هنگام تعریف شد. هم اکنون تولید از این میدان ۴۰ تا ۴۷ هزار بشکه در روز است که براساس برنامه‌ریزی‌ها تا پایان سال جاری(۹۵) به ۱۱۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید. در فاز نخست توسعه آن، با حفر ۱۸۵ حلقه چاه و ایجاد واحدهای سطح الارضی و «CTEP»، تولید نهایی از این میدان به ۳۲۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید. تولید از این میدان برای سال ۱۴۰۰، در حدود ۶۰۰ هزار بشکه برنامه ریزی شده است.

شرکت ملی نفت ایران، برای توسعه آزادگان شمالی و آزادگان جنوبی هم برنامه‌ای را در چارچوب برگزاری مناقصه و واگذاری این طرح‌ها در چارچوب الگوی جدید قراردادهای بالادستی صنعت نفت، دنبال می‌کند و شرکت‌های خارجی متعددی برای توسعه این میدان‌ها آمادگی خود را اعلام کرده‌اند.

هم اکنون طرح توسعه آزادگان جنوبی با منابع شرکت‌ ملی نفت در حال اجراست و طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته در فاز اول ۳۲۰ هزار بشکه (با احتساب تولید زودهنگام) و در فاز دوم ۲۸۰ هزار بشکه (جمعا به ظرفیت تولید ۶۰۰ هزار بشکه) از این میدان تولید خواهد شد. آمار تولید محقق شده، روزانه ۴۷ هزار بشکه نفت خام گزارش شده است.

انتهای پیام