به گزارش خبرنگار ایسنا، کاروانسرای تاریخی گبرآباد در فاصله پنج کیلومتری شهر قمصر کاشان و در مجاورت نهر قهرود قرار دارد که یادگاری از دوره صفویه و شاهکار معماری کاروانی شاه عباسی است. این کاروانسرا که در سال 1354 خورشیدی توسط اداره حفاظت آثار باستانی کاشان بازسازی و مرهمی بر معماری از دست رفته آن گذاشته در ۱۵ شهریور ۱۳۵۴ با شماره 1095 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. 

کاروانسرای گبرآباد پس از انقلاب و در زمان جنگ تحمیلی به دلایل موقعیت جغرافیایی به عنوان پادگان آموزش دفاعی و مرکز نظامی مورد استفاده قرار گرفت و این کاربری تا سال 1379 تداوم داشت. در این سال کاروانسرا دوباره به سازمان میراث فرهنگی کشور تحویل داده شد.

پس از گذشت 10 سال سازمان میراث فرهنگی کشور با مدیریت صندوق احیا و بهره برداری اماکن تاریخی به عنوان متولی و نگهدارنده این اثر برای تغییر کاربری این بنا در سال 1389 در اولین اقدام کاروانسرا را به سرمایه گذار بخش خصوصی واگذار کرد اما پس از گذشت دو سال به دلایل فنی و اقتصادی از سرمایه گذار خلع ید شده و دوباره در اختیار صندوق احیا قرار گرفت.

اگرچه با توجه به این اتفاق و ناکارآمدی سرمایه گذار در انجام تعهداتش، مسئولان صندوق احیا و بهره برداری باید در انتخاب سرمایه گذار هوشیارانه تر عمل می کردند اما در نهایت تاسف نه تنها این تجربه تلخ در روند انتخاب سرمایه گذار جدید نقش موثری ایفا نکرد بلکه وضعیت از آنچه بود هم بدتر شد.

در دی ماه سال 94 بود که بار دیگر کاروانسرای گبرآباد به سرمایه گذار بخش خصوصی واگذار شد. طولی نکشید که محوطه بیرونی و بنای کاروانسرا ساماندهی و نورپردازی شد و استقبال از این مکان در فروردین و اردیبهشت ماه به اوج خود رسید. برپایی جشنواره گل و گلاب و رقص اقوام از مهم ترین برنامه‌های سرمایه گذار جدید بود که توانست کاروانسرای گبرآباد را معرفی و نگاه دوستداران میراث فرهنگی را به سمت خود بکشاند.

اما به ناگاه با در خرداد ماه همین سال، کاروانسرا به تاریکی و سکوتی نگران کننده فرو رفت و طی تابستان این روند ادامه یافت و در کمتر از شش ماه در آبان ماه سال جاری، بار دیگر کاروانسرای گبرآباد از سرمایه گذار دوم به دلیل عدم پایبندی بر تعهداتش و آنچه که مشکلات مالی عنوان می‌شد پس گرفته شد. این در شرایطی بود که بخشی از پشت بام کاروانسرا برداشته شده و سرمایه گذار هیچ اقدامی در خصوص مرمت آن نکرده بود.

با گذشت تمام اتفاقات ناخوشایند در دهه‌های گذشته برای کاروانسرا گبرآباد، یادگار دوران صفوی چگونه می‌توان امروز وضعیت این بنای ارزشمند را توصیف کرد؟ آیا کاروانسرای گبرآباد نگون بخت است که بازیچه دست مسئولان و سرمایه گذارانی ناتوان شده است؟ آیا صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی میراث فرهنگی که برای دومین بار سرمایه گذاری غیرمتعهد و ناتوان را بر بالین این بیمار گماشته مسئول این اتفاق است؟ یا اینکه تنها سرمایه گذار اثر را مسبب این امر قلمداد کنیم و مدیران میراث فرهنگی را در رخ دادن هر بلایی بر سر این کاروانسرا معصوم بدانیم؟

در وضعیت کنونی پشت بام کاروانسرای گبرآباد در شرایطی به حال خود رها شده که منطقه قمصر در معرض برف و باران شدید زمستانی و بهاری است و در صورت عدم توجه به این موضوع و رفع نکردن آسیب تخریبی ناشی از نفوذ نزولات جوی، امکان ریزش طاق‌های پوششی کاروانسرا وجود دارد و جبران خسارت وارده بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود.

مسئول حوزه میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی کاشان درباره آخرین وضعیت کاروانسرای گبراباد به خبرنگار ایسنا منطقه اصفهان در کاشان گفت: اکنون کلید کارونسرا در اختیار میراث فرهنگی کاشان است و برای واگذاری بنا به بهره بردار جدید با توجه به تجربه‌های ناموفق صندوق احیا، اداره کل میراث استان اصفهان و میراث فرهنگی کاشان می‌خواهند بر روی انتخاب سومین سرمایه گذار و تصویب طرح مرمت کاروانسرا دخالت بیشتری داشته باشند.

حمیدرضا زیارتی اظهار کرد: پس از خلع ید دومین سرمایه گذار کاروانسرا هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است و دو سرمایه گذار جدید برای واگذاری کاروانسرا معرفی شده‌اند که از بهره برداران قبلی تواناتر و با اعتبارتر هستند.

وی افزود: صندوق احیا و بهره برداری اماکن تاریخی در تهران است و مستقیم با سرمایه گذاران قبلی در ارتباط بود و روابط بین آنها و اتفاقات رخ داده در گبرآباد از نظر بازسازی و مرمت را گزارش و نظارت می‌کرد. تنها در حوزه استان اصفهان یکی از کارمندان اداره کل میراث به عنوان ناظر معرفی شده بود تا به این بنا سرکشی کند.

مسئول حوزه میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی کاشان تصریح کرد: پس از خلع ید دومین سرمایه گذار کاروانسرا در وضعیت فعلی قسمتی از پشت بام برچیده و به صورت ناقص رها شده که با توجه به فصل بارندگی و زمستان چند نامه پیگیری از میراث کاشان داده شد که هر چه سریع‌تر تکلیف کاروانسرا از سوی صندوق احیا یا اداره کل استان اصفهان مشخص شود.

زیارتی گفت: اگر پشت بام در همین وضعیت بماند امکان ریزش سقف وجود ندارد ولی نفوذ رطوبت باعث فرسایش و آسیب به بنا می‌شود که اداره میراث فرهنگی منتظر اختصاص اعتبارات استانی خود در سال 95 و یا استفاده از ضمانت‌های سرمایه گذار قبلی برای تأمین هزینه‌های مرمت و محافظت سریع کاروانسرای گبرآباد است.

به گزارش ایسنا، سوء مدیریت سرمایه گذار کاروانسرای گبرآباد و معطوف کردن هزینه‌ها در محوطه اطراف بنا و متعاقباً مدیریت نامعقول صندوق احیا در تکرار انتخاب سرمایه گذاری ناکارآمد و کنترل نامناسب بر عملیات اجرایی آن، این کاروانسرا را در مسیری قرار داده که برخی دوستداران میراث فرهنگی می گویند "کاش این بنا به میراث فرهنگی واگذار نمی‌شد و همچنان مرکز نظامی باقی می‌ماند." این اتفاق نقطه تاریکی برای سازمان میراث فرهنگی کشور است که بنایی ماندگار را بدون هیچ توجه و رسیدگی به حال خود رها کرده و منتظر نشسته‌اند تا کار از کار بگذرد و پیکره عظیم کاروانسرا به زوال و نابودی کشیده شود.

انتهای پیام