به گزارش ایسنا دکتر بهزاد قره‌یاضی در نشست «تراریخته؛ زوایا و نگاه‌ها» به گزارش‌های منتشر شده در روزنامه‌ها و رسانه‌ها در سال 58 اشاره کرد که در آن توسعه فناوری هسته‌ای را خیانت به خلق دانسته بود و افزود: همین ادبیات نیز در زمان توسعه بیوتکنولوژی و تراریخته به کار برده می‌شود و این فناوری را علل بسیاری از بیماری‌ها قلمداد می‌کنند.
وی، 10 چالش اصلی جوامع بشری تا سال 2050 را انرژی، آب، غذا، محیط زیست، فقر ، تروریسم و جنگ، بیماری، آموزش، دموکراسی و جمعیت دانست و خاطرنشان کرد: آب، غذا و محیط زیست از چالش‌های اصلی کشور بشمار می‌رود، ضمن آنکه امنیت غذایی نیز در همه دوران مهم بوده است.
قره‌یاضی، امنیت غذایی را زمانی محقق دانست که همه مردم، در هر زمان، دسترسی فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی به غذای کافی و مغذی داشته باشند و ادامه داد: ما امروزه با چالشی روبه‌رو هستیم که نه تنها باید 973 میلیون نفر گرسنه امروز جهان را سیر کنیم، بلکه باید اطمینان حاصل کنیم که برای 9 میلیارد نفر مردم جهان تا سال 2050 غذای کافی وجود خواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه بر این اساس باید تا سال 2050 تولید غذا را 2 برابر کنیم، اظهار کرد: از سوی دیگر 30 درصد غذای بشر در خلال تولید بر اثر عواملی چون آفات، بیماری‌ها و تنش‌های غیر زیستی از دست می‌رود و 25 درصد غذای تولید شده در کشورهای در حال توسعه پس از تولیدضایع می‌شود.
امنیت غذایی در ایران
رییس انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات کشور با اشاره به وضعیت امنیت غذایی در ایران گفت: سالیانه حدود 18 میلیارد دلار غذای آماده مصرف (گندم، جو و ذرت) وارد کشور می‌شود و بیش از 90 درصد روغن نباتی و بیش از 90 درصد از علوفه و خوراک دام کشور وارداتی است.
قره‌یاضی ایران را یکی از بزرگترین واردکنندگان برنج و گندم در جهان توصیف کرد و یادآور شد: بیش از 55 درصد کالری مصرفی کشور وارداتی است و این در حالی است که 5 میلیارد دلار از واردات محصولات غذایی طی 10 سال گذشته را محصولات تراریخته تشکیل می‌دهد.
وی به وضعیت واردات محصولات کشاورزی در سال 91 اشاره کرد و گفت: در سال 91 به میزان 6 هزار و 682 تن به ارزش 2572 میلیون دلار وارد شد که در دنیا از این نظر رتبه اول را داشتیم.
وضعیت واردات محصولات کشاورزی به ایران در سال 91
| محصول | حجم واردات (هزار تن) | میزان (میلیون دلار) | رتبه |
| گندم | 6682 | 2574 | 1 |
| ذرت | 4905 | 1801 | 3 |
| کنجاله سویا | 2375 | 1532 | 4 |
| برنج | 1289 | 1309 | 5 |
| شکر | 1680 | 1072 | 6 |
میزان مصرف سموم در کشور
رییس انجمن ایمنی زیستی ایران میزان مصرف کل سموم در کشور را معادل 27 هزار تن ذکر کرد و افزود: در حالی سرانه هر فرد در مصرف سموم کشاورزی 400 گرم است که سالانه 70 هزار سرطانی گزارش می‌شود که 40 هزار نفر آنها به دلیل مصرف سموم کشاورزی است.
به گفته وی، میزان سم مصرفی در ایران 146 کیلوگرم در متر مربع است که این میزان در آمریکا 80 کیلوگرم در متر مربع و در اروپا 70 کیلوگرم در متر مربع است.
نمونه‌ای از آفات کشاورزی
بررسی وضعیت تولید بذر و کشت محصولات تراریخته
قره‌یاضی، تولید بذر و محصولات تراریخته را در راستای تقویت امنیت غذایی و پایداری تولید در تغییر آب و هوا دانست و گفت: تولید محصولات تراریخته موجب کاهش مصرف 443 میلیون کیلوگرم ماده موثر حشره‌کش‌های شیمیایی، کاهش تولید 19 میلیارد کیلوگرم گاز کربنیک تنها درسال 2010 که معادل حذف حدود 9 میلیون اتومبیل از جاده‌ها است و حفظ تنوع زیستی از طریق صرفه‌جویی در کشت 91 میلیون هکتار زمین خواهد شد.
وی، تولید این نوع محصولات را راهکاری برای کاهش فقر 15 میلیون کشاورز خرده‌پا ذکر کرد و ادامه داد: بر این اساس ارزش جهانی بذرهای تراریخته حدود 15 میلیارد دلار و ارزش محصول نهایی تراریخته 160 میلیارددلار در سال است.
این محقق بیوتکنولوژی با تاکید بر اینکه دست‌ورزی‌های محصولات کشاورزی از 1100 سال قبل بوده است، به گیاه هویج اشاره کرد که با روش‌های اصلاح نژادی به شکل امروزی درآمده است.
هویج طبیعی و تغییر شکل یافته ژنتیکی در طول 1100 سال
وی گیاه ذرت را از دیگر نمونه‌ها دانست و اضافه کرد: بر این اساس سازمان خواروبار جهانی (FAO) بر ضرورت استفاده از محصولات تراریخته تاکید دارد و یادآور می‌شود، استفاده از زیست فناوری و مهندسی ژنتیک می‌تواند به تولید بیشتر محصولات کشاورزی، بهره‌وری بیشتر نهاده‌ها و کشاورزی پایدار کمک شایانی کند، اما هنوز بسیاری از کشاورزان از دسترسی به این فناوری محروم هستند.
تغییرات ژنتیکی ذرت که با تغییرات ژنتیکی به شکل امروزی درآمده است
رییس انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات کشور مهندسی ژنتیک را به مفهوم جداسازی ژن‌هایDNA به عنوان عامل فیزیکی وراثت و تعیین صفات و انتقال آن به هر موجود زنده دیگر پس از اعمال تغییر، تعریف کرد و یادآور شد: محصولات تراریخته به محصولاتی اطلاق می‌شود که صفات آنها با استفاده از پیشرفته‌ترین روش‌های علمی از جنبه‌های کیفی، سلامتی و بهره‌وری بالا در کشاورزی بهبود یافته و معایب آنها برطرف شده است.
وی برنج تراریخته مقاوم به آفات، پنبه تراریخته مقاوم به آفات و برنج طلایی را نمونه‌هایی از محصولات تراریخته تولید شده در کشور دانست و اظهار کرد: در سال 2014 بیش از 186 میلیون هکتار از اراضی جهان به کشت محصولات تغییریافته ژنتیکی اختصاص یافت.
به گفته این محقق، 28 کشور اروپایی مصرف کننده محصولات تراریخته هستند، 82 درصد از سویای مصرفی از نظر سطح زیر کشت تراریخته است.
قره‌یاضی، اضافه کرد: از سوی دیگر سالیانه 3 تا 5 میلیارد دلار محصولات تغییر یافته ژنتیکی از آمریکا، کانادا، برزیل و آرژانتین وارد کشور می‌شود.
ایران اولین تولیدکننده برنج تراریخته
قره‌یاضی با اشاره به تولید اولین برنج تراریخته جهان از سوی ایران، افزود: در حال حاضر 88 درصد از سم کشاورزی برای کنترل کرم ساقه‌خوار برنج استفاده می‌شود و از آنجایی که این آفت در ساقه برنج نهفته می‌شود، باید این سم به اندازه‌ای قوی باشد تا بتواند این آفت را از بین ببرد.
وی با تاکید بر اینکه راهکار مبارزه با این آفت در بیوتکنولوژی است، یادآور شد: با تولید اولین برنج تراریخته، ایران در لیست کشورهای دارنده محصولات تراریخته در دنیا شناخته شد.
قره‌یاضی با اشاره به مزایای محصولات تراریخته خاطرنشان کرد: محصولات تراریخته هیچ اثر مستقیمی بر روی موجودات غیر هدف ندارد، ولی حشره‌کش‌های شیمیایی همه حشرات غیر هدف را از بین می‌برد، ضمن آنکه با رهاسازی محصولات تراریخته حشرات غیر هدف همچنان می‌توانند سایر آفات را پیدا کرده و از آنها تغذیه کنند، ولی حشره‌کش‌های شیمیایی تمام حشرات هدف و غیر هدف را می‌کشد و هیچ غذایی برای حشرات غیر هدف باقی نمی‌گذارد.
رییس انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات کشور با بیان اینکه دانشمندان ایرانی تاکنون محصولات تراریخته زیادی را در مراحل مختلف آزمایشگاهی و گلخانه‌ای تولید کرده‌اند، افزود: برنج مقاوم به کرم ساقه‌خوار، برنج متحمل به شوری، تولید عدس و نخود متحمل به سرما، تولید کلزا و جوی متحمل به تنش‌های غیر زیستی، چغندر قند مقاوم به آفات، چغندرقند متحمل در مقابل ریزومونیا، پنبه مقاوم به آفات و بیماری‌ها، سیب زمینی مقاوم به بید سیب زمینی و یونجه مقاوم به سرخرطومی از آن جمله است.
پنبه تراریخته تولید شده از سوی محققان کشور
وی با بیان اینکه سایر روش‌های دیگر اصلاح نباتات برای ایجاد مقاومت به آفات در برنج موفق نبوده است، خاطرنشان کرد: از بین 120 هزار نمونه برنج موجود در بانک ژن موسسه بین‌المللی تحقیقات برنج حتی یک نمونه مقاوم به آفات وجود ندارد. مقاومت به آفات حتی در بین گونه‌های وحشی برنج نیز یافت نشده است و از سوی دیگر سایر روش‌های مبتنی بر استفاده از سموم شیمیایی خطرناک هستند.
تصویر، نمونه‌ای از مزرعه‌ای را نشان می‌دهد که دو محصول برنج تراریخته و برنج سایر ارقام بدون استفاده از سم کشت شده و بخش‌های سبز، برنج تراریخته است که بدون سم در برابر آفات رشد کرده‌اند
انتهای پیام
نظرات