دکتر مهدی مطهرنیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به این که در ایالات متحده آمریکا از منظر اقتصادی سه شعبه اساسی در لیبرال بورژوازی (سرمایه‌دار) در قرن بیستم چهره نشان داده است، اظهار کرد: این سه شعبه عبارت از لیبرالیسم کلاسیک، نئولیبرالیسم یا دولت رفاه و لیبرالیسم نو بوده که لیبرالیسم نو تلفیقی از لیبرالیسم کلاسیک و نئولیبرالیسم را در بر می‌گیرد و پس از جنگ جهانی دوم ظهور و بروز پیدا کرد.
او با بیان این که ترامپ از منظر نوع تفکر اقتصادی یک کلاسیک‌گراست، ادامه داد: بنابراین می‌توان گفت در شخصیت حرکتی خود در حوزه اقتصاد گزاره‌هایی که در رفتار و تجارت او مشهود است، بیش‌تر به سوی عرضه و تقاضا گرایش دارد. وی بازرگانی است که تلاش می‌کند بازار را در پرتوی شگردهای اقتصادی خود از آن خود کند و از طرف دیگر در پی بالاترین میزان منافع به اصالت نفس در بستر اقتصاد آزاد توجه دارد. وی بیش از دموکرات‌ها در جهت اعمال فشار خارج از محدوده تعهدات برجام تکیه خواهد کرد تا ایران را در موقعیتی انفعالی در جهت نفی برجام و خروج از آن قرار دهد.
رییس پژوهشکده علوم اجتماعی و انقلاب دانشگاه آزاد اسلامی افزود: دونالد ترامپ در جامعه‌ای زندگی می‌کند که آن جامعه شعارهای لیبرالیسم کلاسیک از جمله آزادی، برادری، برابری و دموکراسی را به معنای حکومت مردم بر مردم تجربه کرده است و به عنوان لایه بیرون لیبرال بورژوازی در حالت لیبرال دموکراتیک در خدمت گرفته است.
مطهرنیا خاطرنشان کرد: ترامپ لیبرال دموکراسی موجود در آمریکا را زیر سوال برد و با شعارهای پوپولیستی و توده‌گرا از شکاف اقتصادی موجود میان حکومت در ایالات متحده آمریکا یا ساختار قدرت و عامه مردم استفاده کرد و تا حدود زیادی توانست آرایی را که دور از انتظار بود به دست آورد.
وی با بیان این که اگر ترامپ بخواهد به لییبرالیسم کلاسیک بازگردد، برای او هزینه‌های بسیار بالایی خواهد داشت، تصریح کرد: به طور مثال اگر بخواهد بیمه‌های درمانی اوباما را کاملا از میان بردارد، با هزینه‌های بسیاری مواجه خواهد شد. بنابراین او در این مسیر اگرچه بیمه‌های درمانی اوباما را از متن به حاشیه خواهد برد اما در قالب لیبرالیسم نو مجبور خواهد شد در عمل به نوعی آن را احیا کند و در مسیر دیگری زمینه‌های تلفیق لیبرالیسم و نو لیبرالیسم را در اقتصاد آینده ایالات متحده آمریکا ایجاد کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به این که ترامپ یک لیبرالیست کلاسیک است، عنوان کرد: به اعتقاد من وی در بافت موقعیتی ناشی از تغییر و تحولات موجود در آمریکا و اثراتی که اوباما بر جامعه آمریکا بر جای گذاشته است و این که جمهوری‌خواهان اصالتا در این کشور در بخش طبقات وابسته و پیوسته به جایگاه دموکرات‌ها کنونی هستند به هر تقدیر او نباید آن‌ها را نادیده گیرد.
مطهرنیا با تاکید بر این که میزان رای هیلاری کلینتون از آرای ترامپ بیش‌تر بوده، اضافه کرد: او نمی‌تواند بخش مهمی از جامعه آمریکا را نایده بگیرد، بنابراین مجبور خواهد شد در مسیر خود از نئولیبرالیسم بگذرد و در عمل لیبرالیسم کلاسیک خود را به لیبرالیسم نو پیوند بزند.
او درباره تاثیر نتایج انتخابات آمریکا بر اقتصاد ایران خاطرنشان کرد: آن چه که مسجل بوده این است که اقتصاد جهان از حرکت‌های ترامپ تاثیر خواهد پذیرفت. اقتصاد هیچ کشوری دیگر یک اقتصاد در بسته درون مرزهای ملی آن کشور نیست.
رییس پژوهشکده علوم اجتماعی و انقلاب دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: اقتصاد ایران مدعی آن است که می‌تواند بدون توجه به گزاره‌های تغییر آفرین در اقتصاد بین‌الملل استقلال اقتصاد خود را حفظ کند. در دهه گذشته براساس این نگرش در ایران سخن از بلا اثر بودن تحریم‌ها و کاغذ پاره بودن آن‌ها به میان آمد.
مطهرنیا با اشاره به برجام ادامه داد: امروز پذیرش برجام و تن دادن به یک معامله بزرگ با ایالات متحده آمریکا به خاطر پرونده هسته‌ای نشان می‌دهد که اقتصاد ایران از اقتصاد منطقه‌یی و پیش از آن از اقتصاد بین‌الملل تاثیرپذیر است و بنابراین نمی‌توان تحولات موجود در آمریکا را بی‌تاثیر بر شرایط اقتصادی ایران دانست.
وی گفت: این مساله موجب می‌شود که با آمدن ترامپ اجماع منطقه‌یی علیه ایران بر محوریت اسراییل و تل‌آویو شکل بگیرد در حالی که اگر نتیجه انتخابات به سود هیلاری کلینتون رقم می‌خورد، تنها تغییری که در این قضایا می‌داد، این بود که وی این اجماع منطقه‌یی را بر مبنای ریاض شکل می‌داد. بنابراین ریاض در این زمینه فعال‌تر وارد عمل می‌شد. اکنون بار دیگر نقطه اتکای همبستگی منطقه‌یی بر ضد ایران در حوزه اقتصاد و سیاست به سمت و سوی تل‌آویو بیش‌تر از ریاض سوق پیدا خواهد کرد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: اگر ترامپ بتواند یک اجماع منطقه‌یی در حوزه محاصره اقتصادی ایران در منطقه به وجود آورد، خواهد توانست با این حرکت تا حدود زیادی جبر و فشار بیش‌تری را بر ایران وارد کند. ترامپ سعی می‌کند جایگاه اسراییل را در منطقه برای آمریکا احیا کند. بنابراین باید گفت برخلاف ظاهر قضایا که یهودیت نیویورک‌نشین از هیلاری کلینتون حمایت می‌کرد صهیونیست تل‌آویو نشین ترامپ را گزینه مطلوب خود می‌دانست.
مطهرنیا درباره تاثیر انتخاب ترامپ بر آینده برجام عنوان کرد: ترامپ به هیچ وجه برجام و آن چه در باب برجام است را پاره نخواهد کرد. او نیز برجام را حفظ می‌کند اما دیدگاه دموکرات‌ها را که در باب برجام و تفسیر آن یک دیدگاه محدود بود، بیش‌تر فشرده خواهد کرد. بنابراین آن چه که ترامپ خود را به آن متعهد اعلام می‌کند نص صریح آن چیزی است که در برجام به صورت مکتوب اعلام شده است.
وی افزود: این دیدگاه را دموکرات‌های حاکم بر کاخ سفید یعنی تیم اوباما نیز داشتند اما آن را محدود به تعهدات خود در برجام می‌دانستند. ترامپ نیز در سخن به آن محدودیت‌ها عمل خواهد کرد اما بیش از دموکرات‌ها در جهت اعمال فشار خارج از محدوده تعهدات برجام در محورهای دیگری تکیه خواهد کرد تا این که ایران را در یک موقعیت انفعالی در جهت نفی برجام و خروج از آن قرار دهد.
رییس پژوهشکده علوم اجتماعی و انقلاب دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص تاثیر تحولات آمریکا پس از انتخابات بر بازار نفت ایران، خاطرنشان کرد: بازار نفت افت خاص خود را خواهد داشت اما این افت زیاد ادامه پیدا نخواهد کرد و دوباره به حالت تعادل فعلی بازمی‌گردد.
انتهای پیام
نظرات