به گزارش ایسنا، چنان همه‌ جا رنگ و نوای عزا به‌ خود گرفته که امروز همان محرم سال 61 هجری است. روز واقعه، روز عباس، روز حسین، روز عشق بازی با جانان، همان روزی که به جان عالم شورش افکند و نوحه و عزا و ماتم را برای محرم ابدی کرد.

تاسوعا رسید و به‌دنبالش عاشورا هم خواهد آمد و رستخیز عظیمی زمین و آسمان را فرا می‌گیرد تا عالیمان نفخ صور را در عرش اعظم به گوش جان بشنوند، همان صبح تیره‌ای که کار جهان و خلق جهان درهم خواهد ریخت. همان روزی که خورشید از مغرب طلوع خواهد کرد و آشوبی فراگیر تمام ذرات را در برخواهد گرفت.

گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست/ این رستخیز عام که نامش محرم است، محرم و عزا و ماتم، جن و ملک و انس را در غمی بزرگ فرو برده و پیشانی‌ها بر زانوی غم قرار داده است، روزی که به‌راستی عزای اشرف اولاد آدم برپا است.

همه جای شهر را نوای عزا پر کرده است و بانگ ماتم، دل‌ها را تا کربلای حسین می‌برد و بر فراز آسمان بین‌الحرمین به گردش در می‌آورد.

شیراز هم این روزها همچون سراسر ایران، در حزن و اندوه محرم، فرو رفته و سر بر زانوی غم گذاشته است. دسته‌ها و هیئت‌های عزاداری، با محوریت بارگاه ملکوتی حضرت احمدابن موسی(ع)، بر طبل می‌زنند و نوحه سر می‌دهند و بر مظلومیت حسین و یارانش، بر سینه و سر می‌زنند.

عزاداری‌های مردم شیراز، از برپائی هیئت‌های سینه و زنجیر زنی تا تعزیه و پرده‌خوانی و چاووش‌خوانی و ... هر روز غمگنانه‌تر و پرشورتر از قبل، گرداگرد حرمی که بوی حسین(ع) می‌دهد، ادامه می‌یابد و در روزهای تاسوعا و عاشورا به اوج می‌رسد.

مردم شیراز امروز هم مانند گذشته چاووش‌خوانی می‌کنند تا مسافران کربلا را برای عزیمت به دیار دوست گردهم فراخوانی کنند، دیروز این سفر با اسب بود و امروز پای پیاده و همراه با شیعیانی از سراسر جهان.

حمل طبقات چراغ و آیینه، چاووش خوانی، سینه زنی، تعزیه خوانی، پرده خوانی،حمل کوزه آب توسط کودکان در روز تاسوعا ازآیین‌های سوگواری در ماه محرم در شهر شیراز است.

حمل طبقات چراغ و آیینه

مردان قدرتمند هر محله طبق‌هایی را که مملو از چراغ و آیینه بود برسر می‌گذاشتند و سر چهارراه‌ها به دور خود می‌چرخیدند، مردم نیز در این مواقع صلوات می‌فرستادند.

علاوه بر حمل طبق، مردان قدرتمند پایه علامت که از جنس فلز و بسیار سنگین بود را بر روی شال خود که بر کمر بسته بودند می‌گذاشتند و با دیدن شاهچراغ(ع) به گونه‌ای خم می‌شدند که فنر بالای علامت که دارای زنگی بزرگ بود نیز به به حرم مطهر تعظیم می‌کرد.

در میان عزاداری‌ها قنداق و گهواره علی‌اصغر(ع) گذاشته می‌شد که مردم در دور آن جمع شده و به عزاداری می‌پرداختند در حالی که اشک چشمانشان جاری بود.

سینه زنی

مقصد تمام گروه‌های سینه زنی در شیراز شاهچراغ(ع) بود و امروز هم اغلب هیئت‌های قدیمی و بزرگ، از ابتدای محرم تا پایان دهه اول، به اشتیاق همین مقصد حرکت می‌کنند. اما گروه سینه زنان در شیرازبه دو گروه تقسیم می‌شدند و هرگروهی که زودتر به محوطه امامزاده سید میر محمد می‌رسید وارد بازار آقا و سپس وارد صحن شاهچراغ می‌شد، سپس گروه سینه زنان در مقابل حرم شاهچراغ می‌ایستادند و نوحه خوان آن دسته برای سایرین نوحه می خواند در پایان نیز هیئت از در دیگر شاهچراغ خارج می‌شد تا نوبت به گروه‌های دیگر برسد.

گِل اندود کردن تمام یا بخشی از بدن، تراشیدن موی سر، و …از دیگر مراسم و آئین‌های خاص شیرازی ها در این ایام بود.

سینه‌زنی مخصوص شیراز به طریقه‌ای خاص برگزار می‌شود به طوری که در حجم‌هایی کوچک و با بالا و پایین رفتن بالا تنه بر سینه خود می‌زنند و اشعاری بسیار کهن را تکرار می‌کردند و ناگهان با اشاره میاندار آرام شده اندکی به جلو راه می‌پیمایند و مجددا دور هم حلقه زده و آن شیوه را از سر می‌گیرند.

این نوع سینه‌زنی که به عزاداری قطاری شهرت یافته، طی سال‌های گذشته به‌عنوان یک میراث معنوی ثبت شد.

حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا

حضور مردم در دارالرحمه و جوانان آباد به منظور دیدار با اهل قبور، حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا و سر دادن شعار "روز تاسوعا ست امروز کربلا غوغاست امروز" از دیگر مراسم اجرا شد توسط مردم شیراز در دهه اول محرم بود.

عبور از زیرشکم اسب ذوالجنان

در شیراز قدیم افرادی خاص اسبی را با پوشش‌های مخصوص تزئین و به نام اسب ذوالجناح به همراه عزاداران در کوچه و معابر شهر می‌گرداندند و کسانی که تمایل داشتند این اسب را به منزل خود دعوت و سپس مراسم عزاداری برپا می‌کردند.

بسیاری از مردم شیراز اعتقاد داشتند اگر کودکان و مریض‌های خود را از زیر شکم اسب ذوالجنان عبوردهند فرد بیمه امام حسین (ع) می‌شود و بیمار شفا می‌یابد و در بسیاری مواقع به خاطر خلوص نیت مردم این اتفاق می‌افتاد.

چاووش خوانی

این مراسم که یکی از آیین‌های قدیمی و سنتی در پاسداشت حلول ماه محرم است، با حرکت یکپارچه چاوشی خوانان و پیر غلامان استان از سه مسجد امام حسین (ع)، صاحب الزمان (عج) و جامع به طرف حسینیه امام صادق( ع ) آغاز و در بین راه هر گروه از چاوش خوانان و همراهان به عنوان سفیران محرم با چاوشی خوانی و اهدای بیرق مشکی به اهالی و بازاریان جهت نصب در سردرب منازل و مغازه‌ها شروع  ماه محرم و عزای حسینی را خبر می‌دادند.

چاوشی خوانان و هیأت‌های عزاداری با برافراشتن پنج بیرق بزرگ که یکی از آنها به نشانه قیام امام حسین(ع) به رنگ سرخ و چهار بیرق دیگر به رنگ مشکی به نشانه عزای حسینی است این مراسم مذهبی را اجرا می‌کردند.

پذیرایی از عزاداران

نحوه پذیرای مردم شیراز دردهه اول محرم از هیئت‌های عزاداری نیز جالب بود. شیرازی‌ها تلاش می‌کردند سفره و غذایی که برای امام حسین (ع) برپا می‌شود، بسیار مجلل باشد که در همین راستا پلو و خورشت سبزی، شکر پلو و قیمه، پلو و خورشت بادمجان، حلوای کاسه، آش ماست، و میوه‌های مربوط به آن فصل به طور حتم در سفرهای ایجاد شده برای امام حسین(ع) وجود داشت.

در زمان برپایی سفره برای امام حسین(ع) در شیراز تمامی اهالی محل برای کمک کردن به صاحبخانه اعلام آمادگی می‌کردند و اعتقاد داشتند هر عمل خیری که برای سالار شهیداَن انجام شود به واقع آن شخص و خانواده‌اش را در برابر مشکلات و بیماری‌ها در یک سال پیشرو بیمه می‌کند.

نوشیدنی‌های که مردم شیراز در گذشته برای پذیرایی از هیئت‌های عزاداری استفاده می‌کردند شامل گلاب، عرق نسترن، عرق بیدمشک بود که در برخی موارد افراد علاقمندان برای پذیرای به همراه هیئت‌ها تا شاهچراغ(ع) نیز می‌رفتند.

به گزارش ایسنا، بعضی از آداب و رسوم عزاداران در شیراز همچنان جاری و زنده است و بخشی از آن به تاریخ پیوسته و کمتر در شهر دیده می‌شود.

اگرچه بسیاری از بزرگان هیئت‌های عزاداری در نقاط مرکزی شیراز، سعی در زنده‌نگه داشتن آئین‌های گذشتگان خود دارند و همچنان در شیوه‌های عزاداری، زنجیرزنی، نوحه‌خوانی، اعلام فرارسیدن محرم و گردهمایی‌های روز تاسوعا و عاشورا، ادامه دهنده راه گذشتگان باشند.

به گزارش ایسنا، طی چند سال اخیر و با تاکیدات انجام شده از سوی روحانیت معظم، خصوصا نماینده ولی فقیه در استان فارس، گردهمایی عظیم روز تاسوعا در حرم مطهر حضرت احمدابن موسی(ع) با حضور عزادارانی از هیئت‌های مختلف شیراز انجام می‌شود.

انتهای پیام