علی باقرزاده معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان نهضت سوادآموزی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی درصد بیسوادی افراد زیر 50 سال 50 درصد بود گفت: اکنون این آمار به کمتر از پنج درصد رسیده و 45 درصد پیشرفت در شاخصه سوادآموزی افراد زیر 50 سال را داشته ایم.

وی در باره تفاوت درصد باسوادی زنان و مردان گفت: در مقطعی 36 تا 37 درصد اختلاف باسوادی در میان زنان و مردان وجود داشت که اکنون به کمتر از  هشت درصد رسیده است. همچنین در برخی استان ها تفاوت با سوادی در شهر و روستا به بالای 40 درصد می‌رسید که اکنون کمتر از پنج درصد است.

به گفته رئیس سازمان نهضت سوادآموزی، 80 درصد فعالیت‌های نهضت سوادآموزی معطوف به زنان و دختران بوده است.

وی درباره آموزش سودآموزی به اتباع بیگانه نیز، بااشاره به  سوادآموزی 700 هزار اتباع خارجی گفت: نرخ آموزش اتباع در سال 62، شش درصد بود که اکنون به بالای 60 درصد رسیده است. در مجموع می‌توان گفت که شاخص این آموزش‌ها در کشور بالاتر رفته است.

باقرزاده ادامه داد: از سال 1390 به بعد بر روی مطالعه گذشته و وضع حال متمرکز شدیم و طراحی برنامه جدیدی که کار را با شتاب بیشتری جلو ببرد در دستور کار قرار گرفت و برنامه ریشه کنی بیسوادی تدوین شد. در این راستا یک کار علمی گسترده انجام و بسیاری از تجارب دنیا در این خصوص مورد توجه قرار گرفت. این طرح در شورای عالی پشتیبانی سوادآموزی تصویب و توسط معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد و از چهارچوب محکمی برخوردار است.

وی افزود: دولت مصوبه مفصلی در جهت رفع موانع سوادآموزی تصویب کرده و حداقل سواد را از پایه اول به پایه سوم ارتقا داد. همچنین فرصت‌های جدید برای خدمت ایجاد و کار سوادآموزی برای اتباع خارجی ضابطه مند شد.

یکپارچه سازی آمار و شاخص‌های بیسوادی در کشور

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی همچنین به فراهم شدن زمینه همکاری مشترک میان نهضت سوادآموزی، سازمان ثبت احوال و مرکز آمار ایران به منظور یکپارچه سازی آمار و شاخص‌های بیسوادی در کشور اشاره کرد و گفت: مهمترین دستاورد سازمان در سال‌های اخیر ایجاد پرونده آموزشی برای 53 میلیون نفر جمعیت 10 تا 49 سال کشور است. بر این اساس دیگر لازم نیست برای تعیین وضعیت بیسوادی از افراد سوال کنیم بلکه معیار پرونده‌ افراد خواهد بود.

باقرزاده افزود: در سرشماری‌های نفوس و مسکن علی رغم اینکه مرکز آمار پروتکل‌های مربوط را رعایت کرده اما قدر مطلق بیسوادی در سال‌های 75 تا 85 ثابت مانده است و نشان دهنده مشکل در روش اجراست و ما باید به جای اطلاعات مبتنی بر خوداظهاری به سمت احصای سوابق تحصیلی افراد برویم.

تهیه شناسنامه آموزشی برای 53 میلیون نفر

وی با تاکید بر اینکه تهیه شناسنامه آموزشی برای 53 میلیون نفر کار ساده‌ای نیست، گفت: ما برای دریافت و ثبت این اطلاعات به کارنامه 30 تا 40 سال قبل افراد نیز مراجعه کردیم و از مراکز و نهادهای مختلف آمارهای مربوط را دریافت کرده‌ایم. پروژه بیش از 96 درصد پیشرفت داشته است و مرکز آمار ایران نیز پذیرفته که سرشماری سال 95 را بر اساس سوابق تحصیلی انجام دهد.

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی درباره نحوه تکمیل اطلاعات مربوط به شناسنامه و پرونده آموزشی افراد گفت: اطلاعات بخشی از افراد را از سازمان سنجش گرفتیم. اطلاعات فارغ التحصیلان دانشگاهی را نیز از وزارت علوم دریافت کردیم همچنین سازمان وظیفه سوابق سربازان را در اختیار ما قرار داد. آموزش و پرورش نیز در 15 سال گذشته ثبت نام و ارائه مدارک تحصیلی را به صورت مکانیزه انجام می‌دهد. با پیشرفت بانک اطلاعاتی در حال حاضر پرونده 48 تا 49 میلیون نفر کامل شده و اطلاعات چهار تا پنج میلیون نفر هنوز کامل نیست.

باقرزاده با بیان اینکه هر شخصی مدرک قبولی پنجم سال‌های گذشته را داشته باشد از او نمی‌پذیریم که خودش را به عنوان بیسواد معرفی کند گفت: هر چند معتقدیم در حال حاضر سواد علاوه بر خواندن، نوشتن و حساب کردن، ابعاد دیگری نیز دارد. شخصی که مدرک پایه پنجم خود را گرفته حتما با سواد است اما باید برای تقویت مهارت‌های پایه اقدام کند و بتواند خود را با شرایط موجود جامعه تطبیق دهد. به عنوان مثال یک فرد باید بتواند به تنهایی نقل و انتقالات بانکی را انجام دهد و یا به مراکز بهداشتی مراجعه کند و از همه امکانات موجود در جامعه بهره مند شود. باید مواردی را به مردم آموزش داد که منجر به بهبود زندگی آنها می‌شود. در تعریف مدرن از سواد نیز به قابلیت‌هایی که منجر به بهبود سواد می‌شود اشاره شده و لازم است ابعاد مختلف سواد را طراحی کنیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش به اصلاح برنامه درسی و ساختار نوین آموزشی اشاره کرد و گفت: طبق قانون باید یک برنامه درسی با اهداف مشخص داشته و درباره زمان آموزش شیوه ارزیابی و سایر عناصر یاددهی و یادگیری تعیین تکلیف می‌کردیم. این اتفاق در سال 91 افتاد و پیرو آن ساختار نظام آموزشی تغییر کرد. بر این اساس در برنامه جدید، سوادآموزی به سه دوره تقسیم شده، دوره اول سوادآموزی است که با پایه سوم ابتدایی معادل سازی شد. دوره دوم دوره انتقال است که با پایه ششم معادل سازی شده است و دوره سوم دوره تحکیم سواد نامیده می‌شود که هدف جلوگیری از بازگشت به بیسوادی را دنبال می‌کند. بر این اساس تمام کتاب‌های درسی نیز  بازتالیف شدند.

توزیع 140  عنوان کتاب درسی با 3 میلیون تیراژ

معاون وزیر آموزش و پرورش به 140 عنوان کتاب درسی با سه میلیون تیراژ اشاره کرد و گفت: البته از این تعداد برخی دروس اصلی و برخی دروس کمک درسی یا مکمل هستند که از جمله آنها می‌توان به طرح خواندن با خانواده، حلقه‌های کتاب و کتابخوانی، کتاب‌های شعار سال و کتاب‌های فرادرسی و مناسبتی اشاره کرد.

باقرزاده ادامه داد: 9 کتاب جدید التالیف برای طرح خواندن با خانواده داریم، 30 کتاب جدید التالیف مربوط به دوره سوادآموزی و 12 کتاب برای طرح حلقه‌های کتابخوانی داریم و یک کتاب در حوزه خانواده و سلامت که با مشارکت یونسکو تدوین شده و مسابقه کتابخوانی در این خصوص در 18 شهریور ماه برگزار می‌شود و 30 هزار نفر در آن شرکت کرده‌اند. علاوه بر اینها سه کتاب تخصصی منتشر شده که مورد نخست به بررسی نهضت‌ها و پوشش‌های سوادآموزی دنیا طی سال‌های 2000 تا 2015 می‌پردازد. نظام نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و روش‌های نوین تدریس برای بزرگسالان دو کتاب دیگر هستند.

بودجه مصوب نهضت سوادآموزی، 281 میلیارد تومان

وی درباره بودجه مصوب سازمان نهضت سوادآموزی گفت: بودجه مصوب ما در سال 95 با احتساب تملک و درآمدها 281 میلیارد تومان است که می‌تواند پاسخگوی نیازهای ما باشد. در حال حاضر سرانه آموزش هر ایرانی بیسواد مطلق 700 هزار تومان است که با احتساب هزینه‌های بالاسری به 800 هزار تومان می‌رسد و اگر 139 هزار و 600 تومان پاداش واریزی برای با سوادشدن را نیز در نظر بگیریم می‌توان گفت هزینه تمام شده آموزش هر ایرانی بیسواد مطلق تقریبا یک میلیون تومان است.

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی  در ادامه به پوشش 23 هزار کودک بازمانده از تحصیل 10 تا 17 سال که تحت پوشش هیچ دستگاهی نبودند نیز اشاره کرد و گفت: این اقدام در سال گذشته انجام شد و باید به این موضوع به طور ویژه توجه کرد.

باقرزاده آموزش رایگان بیسوادان در زندان‌ها را نیز از دیگر اقدامات انجام شده دانست و گفت: سالانه بین 2500 تا 5000 نفر در زندان‌ها تحت پوشش برنامه‌های ما قرار گرفته‌اند و در پادگان‌ها نیز می‌توان گفت که هر سال بین 900 تا 1050 نفر تحت پوشش قرار می‌گیرند.

تولید کتاب ویژه زنان، کشاورزان، کارگران و اصناف

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی به طرح آموزش کشاورزان نیز اشاره کرد و گفت: کتاب ویژه کشاورزان را تولید کردیم و یکی از رویکردهای ما حرکت به سمت آموزش‌های تخصصی است. هدف گذاری ما برای آموزش کشاورزان 10 هزار نفر طی سال‌های 94 و 95 بود و امیدواریم این پروژه دو ساله به خوبی انجام شود. ما همچنین کتاب ویژه زنان تولید کردیم که در آن اسامی و تصاویر مختص بانوان است و محتوای آن با مسائل زنان سازگاری دارد.

وی افزود: اکنون آموزش این کتاب‌ها در مرحله آزمایشی قرار دارد و 5000 نفر در حال آموزش هستند. کتابی برای کارگران و اصناف نیز در حال تولید است که در مرحله اعتبار بخشی قرار دارد و باید ارزیابی کنیم که آیا کتاب اثربخشی لازم را دارد یا خیر و سپس آنها را رسما وارد برنامه کنیم.

انتهای پیام