به گزارش ایسنا، دکتر محمدجواد دهقانی اظهار کرد: رشد کمیت تولید علم از شروط لازم برای توسعه علمی است، اما شرط کافی نیست. سند سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری نیز بر ابعاد مختلف توسعه علمی تاکید دارند و توسعه علمی در مسیر ایجاد ثروت و قدرت با حفظ ارزش‌های اسلامی را مورد توجه قرار داده‌اند.

دهقانی گفت: در دنیای علم استنادها یا ارجاعات بیانگر میزان استفاده جامعه علمی از علم تولید شده هستند. ارجاع به معنی محل رجوع قرار گرفتن است. تمامی پژوهش‌های منتشر شده در دنیای علم به یک اندازه ارجاع دریافت نمی‌کنند، بلکه تعداد اندکی از مدارک بیشترین تعداد ارجاعات را دریافت می‌کنند.

وی افزود: هر چند پایگاه‌های استنادی مدعی هستند که معتبرترین مجلات بین‌المللی را نمایه‌سازی می‌کنند، اما درجه اهمیت و اعتبار این نشریات با یکدیگر برابر نیست که دلیل آن تفاوت در میزان ارجاعاتی است که به این گروه از نشریات صورت می‌گیرد. هر چه میزان ارجاع به نشریات بیشتر باشد، کیفیت آن‌ها نیز بالاتر است. هر چند ضریب تاثیر نشریات مبتنی بر یک فرمول خاص محاسبه می‌شود، اما اساس این محاسبه را ارجاعات یا همان استنادها تشکیل می‌دهند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام افزود: بر اساس ضریب تاثیر، میزان اثرگذاری نشریات یا کیفیت آن‌ها مشخص می‌شود. یک طبقه بندی معمول تقسیم نشریات به چارک‌های مختلف بر همین اساس است. در این تقسیم بندی به ترتیب نشریات چارک اول دارای بالاترین میزان کیفیت یا اثرگذاری و نشریات چارک چهارم دارای کمترین میزان اثرگذاری یا کیفیت هستند.

دهقانی اظهار کرد: به تازگی پایگاه استنادی تامسون رویترز (آی.اس.آی) گزارش استنادی نشریاتش (جی.سی.آر) را روزآمد کرد، به نحوی که ضرایب تاثیر نشریات و در نتیجه کیفیت نشریات در سال ۲۰۱۵ قابل دسترس شدند. در این سال نیز نشریات در چارک‌های اول، دوم، سوم و چهارم قرار گرفتند. تقریبا هر یک از چارک‌ها تعداد برابری از نشریات را در بر می‌گیرد. اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی آی.اس.آی تا تاریخ ۱۱ تیر ۹۵ بیانگر آن است که تعداد مدارک کشور در مجلات چارک اول در سال ۲۰۱۵ نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است؛ بنابراین می‌توان نتیجه‌گیری کرد که پژوهشگران و دانشگاه‌های کشور مرتبا در حال ارتقای سطح کیفی پژوهش‌هایشان هستند.

سرپرست ISC گفت: در سال ۲۰۱۰ جمهوری اسلامی ایران ۳۳۸۸ مدارک در مجلات چارک اول منتشر کرده بود. این مقدار در سال ۲۰۱۱ به ۵۰۹۴ مورد رسید. در سال ۲۰۱۲ مجددا میزان تولیدات علمی کشور در این دسته از مجلات افزایش یافته و به ۵۵۶۷ مدرک رسید. در سال ۲۰۱۳ کمیت تولید علم برتر کشور دوباره افزایش یافته و به ۵۸۲۴ مورد رسید. در سال ۲۰۱۴ نیز تعداد مدارک کشور در مجلات چارک اول مجددا افزایش یافت و به ۶۶۲۵ مورد افزایش یافت. در آخرین سال قابل محاسبه یعنی در سال ۲۰۱۵ کیفیت پژوهش‌های کشور نسبت به سال ۲۰۱۴ افزایش یافته و به ۶۸۵۴ مورد رسید. تعداد مدارک با کیفیت کشور در سال ۲۰۱۵ نسبت به سال ۲۰۱۰ دو برابر شده است.

افزایش کمیت تولید علم برتر کشور- (تعداد مدارک در نشریات چارک اول) - آی.اس.آی - ۱۳۹۵/۴/۱۱

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: بعد از نشریات چارک اول نشریات چارک دوم قرار دارند. این نشریات از لحاظ کیفیت در طبقه نیمه برتر تولید علم دنیا قرار می‌گیرند که همان ۵۰ درصد برتر است. تعداد مدارک کشور در مجلات چارک دوم نیز در طول شش سال گذشته افزایش یافته است.

دهقانی در ادامه خاطرنشان کرد: در سال ۲۰۱۰ تعداد ۴۰۰۹ مدرک در مجلات چارک دوم منتشر شده بود. در خلال سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ به ترتیب ۶۹۶۷، ۷۳۱۵ و ۷۶۸۱ مدرک از جمهوری اسلامی ایران در مجلات چارک دوم منتشر شد. در سال ۲۰۱۴ این رقم مجددا افزایش یافته و به ۷۸۵۲ مورد رسید. در سال ۲۰۱۵ مجددا شاهد افزایش حجم تولید علم کشور در مجلات چارک دوم نسبت به سال ۲۰۱۴ هستیم؛ به نحوی که تعداد مدارک در این سال به ۸۸۱۳ مورد رسید که نشان‌دهنده یک رشد ۱۲ درصدی نسبت به سال گذشته است. در مقایسه با سال ۲۰۱۰ حجم مدرک منتشر شده کشور در مجلات چارک دوم نیز همانند چارک اول دوبرابر شده است.

افزایش کمیت تولید علم برتر کشور- (تعداد مدارک در نشریات چارک دوم) - آی.اس.آی - ۱۳۹۵/۴/۱۱

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: یکی از شاخص‌های اساسی مورد تاکید در اسناد بالادستی دستیابی به مرجعیت علمی در سطح بین‌المللی است، لذا انتخاب راهبرد مناسب در جهت ارتقای سطح اثرگذاری تولیدات علمی در کنار افزایش کمیت این تولیدات از اهمیت فراوانی برخوردار است. یکی از راهبردهای مناسب، جهت‌دهی به انتشارات علمی به مفهوم انتخاب نشریات هدف برای نشر نتایج پژوهش‌های جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش‌های علم‌سنجی نشان داده‌اند که هر چقدر کیفیت و اثرگذاری نشریات بالاتر باشد، نتایج پژوهشی که در آن‌ها منتشر می‌شود نیز از اثرگذاری بالاتری برخوردار است؛ عاملی که به طور مستقیم بر افزایش مرجعیت علمی کشور اثر می‌گذارد. البته باید بر این نکته تاکید کرد که نمی‌توان این پدیده را به طور مطلق و بدون در نظر گرفتن سایر شاخص‌ها مد نظر قرار داد.

انتهای پیام