"گلبدین حکمتیار که زمانی به عنوان متحد سیا علیه شوروی عمل کرده و دوست اسامه بن لادن بود، کسی است که در جریان جنگ داخلی افغانستان به عنوان جنگ سالاری شناخته می‌شد که نیروهایش هزاران تن از غیرنظامیان را از لبه تیغ گذارندند."

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، روزنامه لس آنجلس تایمز در گزارشی می‌نویسد: «و حالا گلبدین حکمتیار، این جنگ سالار سابق و رهبری کنونی سازمان شبه نظامی "حزب اسلامی" تلاش می‌کند تا فصلی نوین را با ایجاد شرایط مناسب برای اجرای روند صلح با دولت کابل بگشاید.

حکمتیار در حال نزدیک شدن به یک توافق آتش بس است که می‌تواند به قریب به دو دهه تبعید و مخفی شدن او پایان دهد.

او که اکنون در دهه 60 زندگی‌اش است از زمان قدرت گرفتن طالبان در افغانستان در 1996 و خروجش از کشور در تبعید است. حزب اسلامی اغلب به عنوان دومین گروه شبه نظامی مهم در افغانستان شناخته می‌شود اما اعضایش حضور کمی در صحنه نبرد دارند و بسیاری از وفاداران به حکمتیار نیز به طالبان پیوسته‌اند.

هنوز هم یک توافق برای اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان که طالبان به مبارزه با دولتش ادامه می‌دهد می‌تواند کمی خوب باشد چراکه وی تلاش می‌کند تا صلح با گروه‌های شبه نظامی در کشور را به انجام برساند.

طرح کلی یک توافق، شاخه نظامی حزب‌ اسلامی را ملزم می‌کند تا سلاح بر زمین بگذارد، به قانون اساسی کشور احترام بگذارد و روابطش را با سایر گروه‌های مسلح قطع کند.

درعوض نیز نیروهای این حزب در بازداشت دولت باید آزاد شوند و همان عفوی که به اعضای سایر گروه‌های شبه نظامی داده شد، نیز داده شود؛ گروه‌هایی که در جریان جنگ سرد و اشغال افغانستان توسط شوروی تشکیل شدند و دست به حملات مسلحانه و کشتار غیرنظامیان زدند.

محمد عمر داوودزی، وزیر سابق کشور، پشتیبانی حکمتیار از روند صلح را ستود اما گفت که شک دارد این روند بر مسیر جنگ اثر بگذارد.

وی ادامه داد: حکمتیار مدتهای زیادی نیروی اصلی در جنگ نبوده است.

حکمتیار زمانی یکی از عوامل مورد علاقه در افغانستان برای اطلاعات آمریکا و پاکستان بود و شهرت زیادی را به عنوان کسی که برای کسب قدرت حریص است و بعدها حامیان آمریکایی‌اش را کنار زد، به دست آورد. پس از به دست آوردن حمایت سیا برای رویارویی با اشغال افغانستان توسط شوروی، در کنار فرماندهان مجاهدین در جریان جنگ خونین دهه 90 میلادی به مبارزه پرداخت.

گلبدین حکمتیار

نیروهای حکمتیار و سایر گروه‌ها در جریان این چندین سال جنگ داخلی مکررا کابل را به راکت بسته و به کشتار هزاران تن از غیرنظامیان متهم شدند. حکمتیار پیش از آنکه به واسطه حضور طالبان در افغانستان از کشور فرار کند، چندین بار به دنبال پست نخست وزیری بود.

و حالا این جنگ‌سالار سابق که از سوی آمریکا "تروریست جهانی" خوانده شده و روابط نزدیکی با اسامه بن لادن، رهبر سابق القاعده زمانیکه در افغانستان بود، داشت، گمان می‌رود که در پاکستان باشد. حتی زمانیکه حمایت از حکمتیار رو به افول رفت، شاخه سیاسی حزب اسلامی در پارلمان و کابینه افغانستان نماینده داشت اما این افراد با او در ارتباط نبودند و او با نوشتن و ضبط سخنرانی‌هایش که اغلب علیه آمریکا بود، موضع و نفوذش را حفظ می‌کرد.

مذاکرات میان گروه حکمتیار و شورای عالی صلح افغانستان در دو ماه گذشته در کابل برگزار شده است. محمدامین کریم، مذاکره کننده این گروه در مصاحبه‌ای با آژانس خبری پژواک گفته است که بازگشت حکمتیار به افغانستان در جریان است اما این گروه از دولت کابل خواسته تا نام وی را از فهرست سیاه آمریکا خارج کند.

حکمتیار هم مانند سایر فرماندهان شبه نظامیان متهم ارتکاب جرایم جنگی چون عبدالرشید دوستم و محمد محقق که هر دو از شخصیت‌های برجسته دولتی هستند، تحت قانون عفو مصوب دوران ریاست جمهوری حامد کرزای در 2007 از پیگرد قانونی مبرا شده است.

این عفو گسترده برای رهبران قدرتمند به شدت باعث بی اعتمادی در دولت کرزای شد و به دولت اشرف غنی هم سرایت کرده است.

پاتریشیا گاسمن، محقق ارشد افغانستان در دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: بسیاری از افغانها حکمتیار را نکوهش می‌کنند چون او بود که در دهه 90 میلادی به صورت بی رحمانه کابل را به شلیک گلوله و راکت بسته بود. نیروهای حکمتیار تنها نیروهایی نبودند که به این کار مبادرت می‌ورزیدند اما آنها دست به بدترین حملات و کشتار هزاران تن زدند.

در همین حال برخی از ناظران متعجبند که حکمتیار بخواهد بار دیگر به دنبال قدرت سیاسی باشد.

هارون میر، تحلیلگر سیاسی مستقر در کابل می‌گوید:‌ به نظرم او واقعا جاه طلب است. او به کابل نمی‌آید تا منزوی زندگی کند. او مطمئنا در سیاست وارد می‌شود و ما می‌دانیم که چه نوع سیاستی مورد علاقه حکمتیار است. او همواره دیدگاه رادیکالی داشته و این برای دولت به طور حتم مشکل ساز است.

آژانس خبری پژواک گزارش داده که اشرف غنی قرار است درباره مذکرات با اعضای پارلمان به گفت‌وگو بپردازد. درباره اینکه اشرف غنی چگونه می‌خواهد به این توافق برسد،‌ رولا غنی، همسرش گفته:‌ حکمتیار و سایر رهبران سابق مجاهدین افرادی پیر هستند که باید به آنها اجازه داده شود به کشورشان بازگردند.

همسر رییس جمهوری افغانستان به حضار در موسسه صلح ایالات متحده در واشنگتن گفت: آنها به پایان زندگی خود نزدیک هستند. اگر می‌خواهند به افغانستان باز گردند و در کشوری بمیرند که در آن متولد شده‌اند،‌ به نظرم تنها راه انسانی این است که چنین اجازه‌ای را به آنها بدهیم اما باید شرایطی را در نظر بگیریم.

اخبار مربوط به این توافق چند هفته پس از آن منتشر شده که اشرف غنی اعلام کرد ممکن است تلاش‌ها برای انجام مذاکرات مستقیم با طالبان را به حالت تعلیق در آورد؛ نظری که از ابتدای زمامداری‌اش در اوت 2014 درباره سیاست خارجی‌اش در پیش گرفته است.

ماه‌ها دیدار و گفت‌وگو میان دیپلماتهای افغانستان، پاکستان، آمریکا و چین برای از سر گیری مذاکرات و بر سر میز آوردن طالبان شکست خورده است. درضمن، شبه نظامیان طالبان به نبرد و درگیری‌های خود با نیروهای دولتی ادامه می‌دهند. انفجار یک کامیون پر از مواد منفجره در کابل که مقام‌های اطلاعاتی آن را به شبه نظامیان شبکه حقانی مرتبط با طالبان نسبت دادند، 64 کشته و صدها مجروح در ماه گذشته میلادی برجای گذاشت.

بسیاری از تحلیلگران براین باورند که طالبان که رهبری‌اش با مشکل مواجه شده است، به خاطر مساله حضور یا عدم حضور در این مذاکرات دچار تفرقه شده و تمایل کمی برای انجام مذاکرات با آنها وجود دارد، درحالیکه دولت متحد اشرف غنی نیز به شدت تحت فشار است. تظاهرات گسترده ضد دولتی نیز در روز دوشنبه برقرار شد و اعضای گروه‌های قومی و سیاسی مختلف در آن شرکت کردند؛ گروه‌هایی که بخشی از دولت جدید را شکل داده‌اند اما به خاطر نوع رهبری اشرف غنی، درگیری‌های مداوم در کشور و اقتصاد رو به زوال به شدت دچار سردرگمی شده‌اند.

در همین حال یکی از مقام‌های سابق دولتی که در 2014 برای اشرف غنی کمپین راه انداخته بود، گفته که نسبت به عقلانیت پشتیبانی از حکمتیار شک دارد.

وی گفت: چرا نباید تلاش‌های خود را معطوف طالبان کنیم که این قدرت را دارد تا ما را در وضعیت جنگی نگهدارد؟»

انتهای پیام