یک اقتصاددان بر لزوم اصلاح نظام سیستم بانکی کشور تاکید کرد.

دکتر نورالله صالحی آسفیجی در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه کویر، توضیح داد: اگر بتوانیم دو سیاست حذف نرخ بهره و همچنین گرفتن خلق پول از سیستم بانکی را عملی کنیم تقریبا 90 درصد راه را رفته‌ایم و تا زمانی که این دو موضوع را بر طرف نکنیم سایه بیکاری، فقر، عدم توزیع عادلانه درآمد و تورم در جامعه گسترده است و به اقتصاد مقاومتی، اسلامی و رفاه جامعه دست نخواهیم یافت.

وی ادامه داد: بانک‌ها نقش مهمی در تامین منابع مالی کشور ایفا می‌کنند و دارای منافع و فایده‌های گوناگونی در بخش های مختلف کشور هستند، اما نکته قابل توجه این است که مضرات و هزینه‌هایی که بانک ها به کشور تحمیل می کنند، بیشتر از منافع آنها است.

سیستم بانکی زایده تفکر اقتصاد سرمایه‌داری است

وی با اشاره به مضرات بانک‌ها افزود: علت فقر، تورم و بیکاری در کشور، بانک‌ها هستند و باید به این نکته توجه داشت که سیستم و نظام بانکی زایده تفکر اقتصاد سرمایه‌داری است.

این استادیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان با این رویکرد، نظام بانکداری را مورد ارزیابی قرار داد و اظهار کرد: بانک‌ها دارای یکسری منافع از جمله تسریع در اجرای پروژه‌ها و بخش‌های مختلف اقتصادی است، در نتیجه یکسری فواید برای جامعه دارند.

نظام بانکی، توزیع درآمد را ناعادلانه می‌کند

وی با بیان اینکه نظام بانکی، توزیع درآمد را ناعادلانه می‌کند و ما را از اهداف کلان اقتصادی که مبارزه با بیکاری و تورم است، دور می‌کند، اضافه کرد: از جمله مضرات بانک‌ها می توان به تورم، بیکاری، عدم توزیع عادلانه درآمدی اشاره کرد که این عوامل از مهمترین اشکال و ایراداتی است که به سیستم و نظام بانکی کشور وارد است.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان با بیان چند دیدگاه از اقتصاددانان جهان تصریح کرد: "موریس اله" می‌گوید: سود ناشی از بانکداری تجاری با سود ناشی از تقلب و کلاه‌برداری یکی است و همچنین "فردریک سدی" نیز درباره بانکداری می‌گوید: بانک باعث تولید فقر و گسترش آن می‌شود.

بهره از نظام بانکی حذف شود

وی با اشاره به دو انتقادی که به بانک‌ها وارد است اذعان کرد: بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور به بانک‌ها بر می گردد و انتقاداتی که در مورد بانک‌ها مطرح است به سودهای بالای بانکی و دیگری خلق پول برمی‌گردد. برای برطرف کردن این دو مشکل باید اول بهره و خلق پول را از نظام بانکی حذف کرد.

این اقتصاددان ادامه داد: موردی که اقتصاددانان کمتر به آن توجه می‌کند، این است که اگر شما تمام بهره بانک‌ها را صفر کنید باز هم بانک‌ها درآمد دارند و بانک می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد.

وی در پاسخ به این سوال که چگونه نرخ بهره یا سود بانکی(ربا)، علت بیکاری است؟ عنوان کرد: نرخ بهره پولی، سطح فعالیت‌های اقتصادی را محدود و اشتغال را حذف می‌کند، به این معنا که اجازه نمی‌دهد سطح اشتغال از یک حدی بالاتر رود و به جرات می‌توان گفت علت بیکاری، نرخ بهره پولی است.

نرخ بهره بالا باعث افزایش بیکاری می‌شود

صالحی توضیح داد: به طور مثال وقتی نرخ بهره بانکی 20 درصد باشد، یک سرمایه‌گذار برای اجرای پروژه خود باید سوددهی پروژه خود را با بهره بانک مقایسه کند. اگر بازدهی پروژه کمتر از 20 درصد باشد، این سرمایه‌گذار برای اجرای پروژه از تسهیلات بانکی نمی‌تواند استفاده کند، بنابراین تمام پروژه‌هایی که زیر نرخ بهره بانکی سوددهی دارند، در اقتصاد کشور، اجرا نمی‌شوند، در نتیجه سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند و بعد از آن تولید کاهش می‌یابد و پس از آن اشتغال کاهش می‌یابد و در آخر بیکاری افزایش می‌یابد.

بانک‌ها به خرید و فروش پول می‌پردازند

این اقتصاددان با بیان اینکه، اکنون سیستم و نظام بانکداری ما با دادن وام، به خرید و فروش پول(ربا) پرداخته است، تاکید کرد: وقتی بانکی سود ثابت به سپرده گذاران می‌دهد، باعث می‌شود، افراد تنبل و بیکار بار بیایند و وقتی فردی بدون هیچ تلاش و زحمتی در پایان سال سود پول خود را دریافت می‌کند، به این معنا است که پول در اقتصاد کشور ما بازدهی دارد و این نرخ بهره، بازدهی مثبت دارد، که این اشتباه است.

وقتی پول، پول می‌آورد

صالحی آسفیجی در پاسخ به اینکه، چرا نرخ بهره و سیستم بانکی تورم ایجاد می‌کند؟ گفت: وقتی پول، پول می‌آورد، اختلاف طبقاتی در جامعه افزایش می‌یابد و ثروتمندان، ثروتمندتر و فقرا، فقیرتر و قشر متوسط به سمت فقیر شدن می روند. سیستم بانکی به توزیع ناعادلانه درآمد کمک می‌کند و سبب می‌شود که توزیع عادلانه درآمد بهم بخورد و فاصله طبقاتی بیشتر شود.

این استادیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان یادآور شد: سودهای بالای بانکی در اقتصاد کشور، باعث می شود که فعالیت‌های اقتصادی ما به سمت سفته بازی، ارز و طلا حرکت کند و اقتصاد از تولید محوری خارج شود.

بدهی‌های جامعه در حال افزایش است

وی با اشاره به اینکه در اقتصاد یک شاخص به نام شاخص بدبختی(شاخص بانکداری) تعریف می‌شود که تورم و بیکاری کلیات این شاخص است، تصریح کرد: سیستم بانکداری در کشور ما روز به روز در حال افزایش دادن بدهی های جامعه است و در نتیجه پس از یک سیر زمانی، دارایی‌های جامعه کمتر از بدهی‌های جامعه می‌شود. این نظام بانکداری بدهی‌های جامعه را تشدید و به دنبال آن ما با بحران روبرو خواهیم شد. ریشه بسیاری از بحران‌هایی که در دنیا اتفاق می‌افتد، به علت نحوه فعالیت سیستم بانکی و بدهی‌هایی است که ایجاد می‌شود.

علت بردگی ملت‌ها چیست؟

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان اضافه کرد: اگر دقت کنیم با توجه به تجربیات ملت‌ها، ایجاد و تشدید بندگی و بردگی در رشد بی دلیل بدهی‌هاست، بنابراین سیستم و نظام بانکداری به سمتی حرکت می‌کند که شاخص بدبختی را افزایش و بدهی‌های جامعه را بالا می‌برد. اقتصادی که در آن نیاز به وام نباشد اقتصادی ایده آل است، اما سیستم بانکی ما نیاز به وام را روز به روز تشدید می‌کند و این نظام بانکداری روز به روز بر بدهی جامعه می‌افزاید.

علت صف‌های طویل اخذ وام چیست؟

صالحی در پاسخ به اینکه، بانک‌ها تامین کننده نقدینگی جامعه هستند، اذعان کرد: به کسانیکه این نظریه را دارند، باید گفت که شما صورت مساله را پاک می‌کنید؛ اگر بانک‌ها تامین کننده نقدینگی هستند چرا تقاضا برای وام بالا است؟ آیا همه این وام‌ها برای سرمایه‌گذاری است؟ جواب منفی است.

وی معتقد است: ریشه تورم به نرخ‌های بالای بهره بانکی بر می‌گردد، اگر این سیستم بانکی با این وضع موجود کارا است، پس نرخ‌های بالای بهره و بیکاری از کجا آمده است؟ شکی نیست که بانک، منافع و فواید بسیاری دارد، اما مضرات آن بیشتر است. هزینه‌هایی که بانک به جامعه تحمیل می‌کند، از منافع آن بیشتر است به این دلیل که رفاه نسبی جامعه کاهش یافته است.

صالحی در پاسخ چرا صف طویلی برای اخذ وام وجود دارد؟ اظهار کرد: علت این امر نیز خود بانک‌ها هستند. سیستم بانکی از وجود تورم در کشور لذت می‌برد، به این دلیل که با افزایش تورم، تقاضا برای اخذ وام، افزایش می‌یابد و از آنجا که سیستم بانکی نقدینگی کشور را در دست دارد و عرضه پول را کنترل می کنید، قیمت پول( نرخ بهره) بالا می رود.

صالحی آسفیجی در پاسخ به اینکه، آیا در نظام بانکداری بهتر است برای پاسخ به تقاضای وام، پول خلق کند و یا به جای آن به وسیله بانک مرکزی پول چاپ شود؟ توضیح داد: بهتر است که دولت پول چاپ کند، به جای آنکه سیستم بانکی به خلق پول بپردازد. پول ناشی از چاپ توسط بانک مرکزی، باید فقط برای تامین حقوق، دستمزد و هزینه عمومی مصرف شود و دولت نباید پولی را که چاپ می کند، وام دهد زیرا که وام بازپرداخت دارد و این پول دوباره به دولت برگشت داده می‌شود و تقاضای دولت را افزایش می‌دهد و این امر منجر به تورم می‌شود.

وی افزود: وقتی سیستم بانکی نقدینگی را در دست دارد، باعث رانت پولی می‌شود زیرا وقتی نرخ بهره را افزایش می‌دهد، از این طریق به یکسری منافع دست می یابد. پول یک کالای عمومی است اما امروزه نقش کالای عمومی عوض شده است. نباید اجازه دهیم، سیستم بانکی با پولی که در دست دارد، شاکله اقتصاد را در دست گیرد. به اعتقاد بنده تا زمانی که سیستم بانکی را اصلاح نکنیم اقتصاد مقاومتی را نمی‌توان جلو ببریم و در جامعه پیاده کنیم.

صالحی با اشاره به اینکه، سیستم بانکی از طریق خلق پول، کسب درآمد می‌کند، عنوان کرد: اکنون در اقتصاد پول ارزش و انسان وسیله شده است، اما در اقتصاد مقاومتی عکس این است به گونه‌ای که انسان هدف است و پول وسیله و در نتیجه در این سیستمی که پول ارزش و انسان وسیله شده است، اقتصاد مقاومتی معنایی ندارد. برای رفع این موضوع، خلق پول باید فقط از طریق دولت باشد و هیچ پولی خارج از پایه پولی خلق نشود.

نظام بانک، بیمه و بورس اصلاح شود

وی با بیان اینکه ما در اقتصاد کشورمان به دنبال اقتصاد مقاومتی و پیاده سازی اقتصاد اسلامی هستیم، تصریح کرد: سه نهاد در کشور داریم که به نظر بنده باید اصلاح شوند؛ ین سه نهاد زایده تفکر اقتصاد سرمایه داری هستند. شکی نیست که این سه نهاد مزایایی دارند اما باید اصلاح شوند. این سه نهاد با شکلی که اکنون دارند هزینه‌هایی به جامعه تحمیل می‌کنند که از منافعشان بیشتر است.

گفت‌وگو از سارا سلطانی، خبرنگار ایسنای منطقه کویر

انتهای پیام