رییس فرهنگستان علوم با بررسی عقل‌گرایی و نقل‌گرایی در سیر و بسط تاریخ ایران اظهار داشت: در یکی دو قرن اخیر که تجدد در سراسر جهان بسط یافته، اصالت به عقل داده می شود و نقل را با آن میزان میکنند و می‌سنجند.

به گزارش خبرنگار علمی ایسنا، استاد داوری اردکانی که در چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت سخن می‌گفت، خاطرنشان کرد: علم عقلی می تواند مستقل و بی نیاز از نقل باشد اما علم نقلی از عقل منفک نمی‌شود. قرآن مجید که کلام الهی نازل از آسمان است یکسره حکمت و خرد است. احادیث نبوی و کلمات مولای متقیان علی -علیه السلام- و دیگر ائمه اطهار متضمن گوهرهای گرانبهای عقلی است که نظیرش را در گفتار حکیمان و فیلسوفان به ندرت می یابیم و در طول تاریخ هزار و چهارصد ساله اخیر هم نقل و عقل به موازات هم پیش رفته و هرچند که گاهی اختلاف‌های بزرگ میان آنها بروز کرده است، اما همراهی و تأثیر متقابلشان را نمی‌توان انکار کرد.

وی با بیان این که این تأثیر و تأثر در دوره های تاریخی متفاوت بوده و از زمان صفویه صورت دیگر پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: تا پیش از صفویه علوم نقلی و عقلی کمتر با هم در آمیخته بودند اما با آمدن صفویه نسبت علوم عقلی و نقلی صورت دیگری پیدا کرد. تا آن زمان در علم اصول کتاب‌های مهمی نوشته شده بود، ولی در جریان مقابله بهبهانی با اخباریون علم اصول اعتبار و جان تازه ای یافت که حاصل آن هنوز مشاهده می شود.

رییس فرهنگستان علوم در پایان تصریح کرد: در یکی دو قرن اخیر که تجدد در سراسر جهان بسط یافته نسبت میان عقل و نقل با نسبت سابق که در درون تاریخ ما وجود داشت تفاوت اساسی پیدا کرده است. در این نسبت گرچه نقل نفی و طرد نمی شود، اصالت به عقل داده می‌شود و نقل را با آن میزان می‌کنند و می‌سنجند.

انتهای پیام