داعش یک شبکه شبه‌نظامی درهم‌ تنیده است که بیشتر به شکل هسته‌های غیرمتمرکز اما وابسته به هم فعالیت می‌کند و به همین دلیل شناخت این گروه مستلزم داشتن آگاهی در مورد شاخه‌های آن و فعالیت‌هایش در سوریه نیز هست.

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در ادامه سلسله گزارش‌های خود پیرامون فعالیت داعش در سال 93 برای شناخت بهتر این گروه، فعالیت‌های آن در سوریه را مورد بررسی قرار داده است چراکه داعش در این کشور جدای از عراق نیست.

تاریخچه داعش در سوریه

تاریخ دقیق ورود شبه‌نظامیان داعش به سوریه مشخص نیست چراکه بسیاری از اعضای این گروه در واقع همان مخالفان دولت سوری هستند که در قالب دیگر گروه‌های مسلح مخالف نظام از جمله ارتش آزاد، جبهه النصره و بسیاری از گروه‌های شبه‌نظامی با گرایش اسلام رادیکالی علیه دولت سوریه می‌جنگیدند و آرام آرام با قدرت گرفتن داعش در عراق به شاخه سوری این گروه تبدیل شدند.

اکنون داعش مناطق و استان‌های مختلفی در سوریه را تحت تصرف دارد و یا در آنها فعالیت نظامی می‌کند. استان‌های حلب، لاذقیه، دمشق، دیرالزور، حمص، حماه، حسکه و ادلب به شکل متفاوت شاهد حضور شبه‌نظامیان داعش هستند که در برخی از آنها حضور اعضای داعش پررنگ‌تر است و در برخی دیگر مانند دمشق و حمص تنها مناطق کوچکی را تحت تصرف دارد، اما استان رقه سوریه به طور کامل در کنترل این گروه است و شهر رقه مرکز این استان به عنوان پایتخت خلافت داعش محسوب می‌شود.

بیشتر تحرکات داعش در سوریه و کنترل این گروه بر بخش‌هایی از این کشور به بازه زمانی مابین 2012 تا اوایل 2014 برمی‌گردد و بعد از این تاریخ داعش تقریبا در سوریه اقدام به گسترش قلمرو خود نکرده است و جز در برخی موارد همانند حمله به کوبانی در شمال سوریه اقدام قابل توجهی از سوی این گروه مشاهده نشده است.

پس از سال 2014 بیشتر تمرکز داعش بر حفظ مناطق تحت کنترل خود و درگیری با دیگر گروه‌های شبه‌نظامی مخالف دولت به‌ویژه جبهه النصره از یکسو و رویارویی با ارتش سوریه و نیروهای حزب‌الله از سوی دیگر معطوف شده است.

تصرف استان رقه و روند پیشروی داعش

داعش در پنجم مارس 2013 که هنوز با جبهه تروریستی النصره یک گروه محسوب می‌شد، توانست شهر رقه مرکز استانی به همین نام در مرکز سوریه را پس از درگیری‌های خونین با ارتش سوریه به کنترل خود درآورد. یک ماه پس از سقوط شهر رقه در آوریل 2013 بود که داعش اعلام کرد با جبهه النصره یکی شده است و نام دولت اسلامی عراق و شام یا همان داعش را برای خود برگزید. این ادعا بعدها از سوی النصره که نسبت به القاعده اعلام وفاداری می‌کرد، رد شد و در نهایت پس از چند ماه تنش میان دو طرف، این دو گروه از هم جدا شدند و در ماه‌های بعد کار آنها به درگیری‌های مسلحانه کشید.

گروه داعش که از جبهه النصره جدا شده بود، همزمان در عراق نیز قدرت گرفته بود و در استان رقه توانست باقی‌مانده نیروهای النصره را که به داعش نپیوسته بودند از رقه بیرون کند. روند پیشروی‌های داعش در این استان همچنان ادامه داشت تا اینکه در اوت 2013 فرودگاه نظامی طبقه که بزرگترین فرودگاه نظامی در شمال سوریه و آخرین پایگاه ارتش دمشق در این استان بود، به کنترل آنها درآمد و آنها با این عملیات توانستند سیطره خود را بر تمامی استان حسکه که راه را در ماه‌های آتی برای گسترش قلمرو این گروه فراهم کرد، تکمیل کنند. در زمان حمله به فرودگاه نظامی طبقه داعش و النصره از هم جدا شده بودند و دشمن هم تلقی می‌شدند.

حمله به طبقه توسط فرماندهان چچنی داعش انجام شد و گفته می‌شود این گروه پیش از حمله با استفاده از پهپادهای کوچک خود اقدام به فیلمبرداری از این فرودگاه کرده است. این فرودگاه پس از ماه‌ها محاصره از چهار محور مورد تهاجم داعش قرار گرفت و پس از سقوط، این گروه جنایت‌های وحشتناکی در آن انجام داد به گونه‌ای که گفته می‌شود نزدیک به 2000 نظامی سوری در این فرودگاه توسط شبه‌نظامیان تروریست داعش اعدام شدند.

برخی از نظامیان سوری در حال خروج از فرودگاه طبقه و عقب‌نشینی به سوی مناطق شرقی و در حالی که لباس‌های غیرنظامی به تن داشتند، دستگیر و اعدام شدند که فیلم‌های آن بعدها منتشر شد.

در ژوئیه همان سال بود که داعش به شهرک خان‌العسل در حومه حلب حمله کرد و توانست با وارد آوردن تلفاتی به نظامیان سوری این منطقه را تصرف کند. خان‌العسل بعدها به دلیل استفاده گاز شیمیایی و کشته شدن صدها تن بر اثر آن به نامی شناخته‌شده در سوریه تبدیل شد و تحولات این منطقه در ماه‌های بعد به خلع سلاح شیمیایی سوریه انجامید. در خان‌العسل نیز داعش همانند دیگر مناطق تحت کنترل خود صدها تن از جمله تعداد زیادی از نیروهای نظامی سوریه را به شکل دسته‌جمعی اعدام کرد.

در 17ژوئیه 2013 داعش میدان گازی الشاعر در حمص را به کنترل خود درآورد و در 25 همان ماه مقر لشگر 17 ارتش سوریه پس از چندین روز درگیری خونین به کنترل این گروه درآمد. در هفتم اوت نیز این گروه توانست مقر تیپ 93 ارتش سوریه را به دست بگیرد و همانطور که گفتیم در هشتم اوت یکی از بزرگترین پیروزی خود یعنی تصرف فرودگاه نظامی طبقه و به تبع آن بست نفوذ خود در سراسر استان رقه را رقم زد. این گروه در 17 اوت 2013 توانست فرودگاه نظامی منغ را نیز با یک حمله انتحاری بزرگ به اشغال خود درآورد.

داعش در سال 1393 در سوریه

روند پیشروی‌های داعش در سوریه همزمان با عراق ادامه داشت و در خرداد 1393 داعشی‌ها که در عراق جایگاه خود را مستحکم کرده بودند، گذرگاه مهم مرزی عراق با سوریه را به تصرف خود درآوردند. آنها به سوی شهر مرزی القائم پیشروی کرده و موفق شدند کنترل شهرداری این منطقه را بدست بگیرند که مرزبانان عراقی در نتیجه شنیدن این خبر، «به‌سرعت پست‌های خود را ترک کرده و پا به فرار گذاشتند». این گذرگاه مهم بین عراق و سوریه، از روز دوم تیر به طور کامل در دست شبه‌نظامیان داعش قرار گرفت و در نتیجه، داعش تردد آسان از این گذرگاه برای منتقل کردن منابع خود بین سوریه و عراق را به دست آورد.

با چیرگی داعش بر چندین منطقه در نزدیکی شهر دیرالزور و همچنین تسلط کامل بر این شهر استراتژیک، در ۲۷ تیر 1393 عملا یک سوم از خاک سوریه (بیشتر مناطق شمال و شرق) زیر کنترل تروریست‌های جهادی داعش قرار گرفت.

حمله به کوبانی

اما مهم‌ترین درگیری نظامی داعش در سوریه در سال 1393 شمسی چند روز پس از تصرف شهر موصل در عراق آغاز شد. در روزهای آغازین خرداد ماه داعش که در شمال سوریه از متحد پیشین و رقیب کنونی خود یعنی جبهه النصره متحمل شکست‌هایی شده بود، به ناگاه به سمت شهر کوبانی یا همان عین‌العرب سوریه حمله کرد و پس از نزدیک به دو ماه درگیری توانست بخش‌های زیادی از این شهر را به تصرف درآورد.

شهر کوبانی یکی از سه منطقه شبه‌خودمختار تحت تصرف کردهاست که با چراغ سبز دولت سوریه تشکیل شده و با نیروهای مخالف سوری به ویژه اسلامگرایان تندرو در جنگ هستند.

این شهر که بعدها به نماد مقاومت کردها در مقابل داعش و شکست هیمنه این گروه تبدیل شد، پس از شش ماه درگیری و بعد از اینکه تقریبا با خاک یکسان شده بود، کردها توانستند آن را از چنگال داعش خارج کنند. بیش از 2000 شبه‌نظامی داعش از جمله چند تن از فرماندهان سرشناس این گروه در حملات کوبانی کشته شدند. در قسمت دوم این گزارش روند آزادسازی کوبانی را بیشتر باز خواهیم کرد.

انتهای پیام