یک دوستدار محیط زیست گفت: پیش‌بینی فعالیتهای گردشگری در جزیره آشوراده با هیچ یک از معیارهای حفاظت از تالابهای بین‌المللی و بهره‌برداری پایدار همسو نیست و قطعاً آینده حفاظت از منطقه را با چالش جدی روبرو می‌کند.

ربیعی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه مازندران، توضیح داد: در این جزیره کوچک اما در عین حال کلیدی برای حفاظت از تنوع زیستی، فعالیتهای گردشگری با ساخت هتل، بازارهای سنتی و ورزش‌های آبی پیش بینی شده است که با هیچ یک از معیارهای حفاظت از تالابهای بین المللی و بهره برداری پایدار همسو نیست و قطعاً آینده حفاظت از منطقه را با چالش جدی روبرو می‌کند و شروعی برای توسعه ناسازگار بعدی خواهد بود.

وی اظهار کرد: آشوراده در نتیجه تکامل تدریجی یک پدیده طبیعی در طی هزاران سال شکل گرفته است و امروزه از آن به عنوان بهشت پرندگان مهاجر یاد می‌شود. جزیره آشوراده با وسعت تقریبی 680 هکتار در شرقی‌ترین نقطه پناهگاه حیات وحش و ذخیره‌گاه زیست کره میانکاله و در منتهی‌الیه جنوب شرق دریای خزر واقع شده است.

ربیعی با بیان اینکه جزیره آشوراده به تنهایی نقش یک پایانه اصلی تردد و جابه‌جایی پرندگان را ایفا می‌کند، ادامه داد: اگرچه این جزیره از نظر وسعت کمتر از یک درصد از وسعت میانکاله را در بر گرفته، ولی از نظر اهمیت، ارزش و کارکردهای اکولوژیک و موقعیت حیاتی محل وقوع در یکی از مسیرهای اصلی کریدور مهاجرت شمال به جنوب پرندگان مهاجر از ارزش حیاتی و غیر قابل جایگزین برای حفظ جمعیت‌ها و گونه‌های منطقه‌ای پرندگان مهاجر برخوردار است‌.

این دوستدار محیط زیست گفت: محدوده تالابی ضلع جنوب شرق دریای خزر شامل گمیشان، آشوراده و چالاشت و پهنه‌های گلی و ماسه‌ای با پوشش‌های نیزاری و جگن زار است و مهم‌ترین و تکامل یافته ترین ساختار کلاسیک تالابی را در بر گرفته‌ است که جز حفاظت و استفاده علمی – تحقیقاتی و نگهداری برای حفاظت تنوع زیستی را بر نمی‌تابد. هر گونه دستکاری و تغییر و تبدیل در این عرصه‌ها لطمه جبران ناپذیری به این زیستگاه منحصر به فرد و یکی از مهم‌ترین حقل‌های اتصال و پل رابط شمال به جنوب پرندگان وارد می‌کند.

ربیعی ادامه داد: خلیج گرگان و تالاب میانکاله از طریق آبراهه‌های چپقلی و خوزینی که در نقش شریانهای حیاتی آن و محل تبادل مواد و انرژی از دریا به خلیج است، منبع تأمین و تبادل مواد آن را فراهم می‌کند. توسعه فعالیتهای گردشگری آنگونه که مد نظر است خارج از ظرفیت تحمل محیطی این آبراهه کم عرض است و اختلال اساسی در مهاجرت، تخم ریزی، پرورش و کوچ آبزیان از دریا به خلیج و حفاظت، رشد و تکثیر پلانکتون‌های جانوری و گیاهی را در پی خواهد داشت. عملاً با ایجاد تلاطم و کدورت بالای آبی و آلودگی‌های زیست محیطی، رگ حیات و منبع زایا و زیستی خلیج را دچار مرگ زود هنگام می‌کند.

ربیعی خاطرنشان کرد: جزیره آشوراده و نواحی تالابی اطراف به جهت امنیت موجود و غنای پلانکتونهای گیاهی و جانوری و برخورداری از سواحل گلی و ماسه‌ای و پوشش‌های گیاهان شناور و غوطه‌ور آبزی در محیط تالابی اطراف، زیستگاه کم نظیری برای زیست، تغذیه، پناه و آشیانه سازی گونه‌های متنوعی از پرندگان بشمار می‌آید، ضمن اینکه در بخش خشکی آن دو گونه حمایت شده و ارزشمند قرقاول خزری و دراج را به صورت بومی در خود جای داده است. اهمیت این منطقه از نظر مسیریابی و مهاجرت پرندگان کلیدی است و آن هم به دلیل نقشی است که این جزیره به عنوان پایانه ورود و خروج پرندگان مهاجر بازی می‌کند.

وی ادامه داد: بیش از یکصد و پنجاه گونه از پرندگان مهاجری که هر ساله مسیر پروازی کرانه شرقی خزر را در مهاجرت رفت و برگشت از مسیر آسیای میانه، روسیه و غرب سیبری به سوی نواحی جنوبی، انتخاب و طی می کنند، پس از رسیدن به انتهای این مسیر ساحلی و دریایی بال به عرصه‌ای می‌گشایند که از امنیت پناهگاهی و تغذیه‌ای و آب و هوایی مناسبی برای پرندگان مهاجر برخوردار است. آشوراده از این حیث برای مسافران خسته در میانه راه مهاجرت، مسیری که صحرای قره قوم در شمال را به صحرای خشکِ بی آب و کویر سمنان و شاهرود و طبس در جنوب متصل می‌کند، برای بقاء و حفظ جمعیت منطقه‌ای پرندگان مهاجر در این مسیر پروازی، حیاتی و غیرقابل جایگزین است.

ربیعی با بیان اینکه اهمیت آشوراده بسیار فراتر از یک تالابِ محل تجمع تعدادی پرندگان مهاجر برای زمستان گذرانی و تغذیه است، افزود: آشوراده به عنوان یک سیستم پیچیده با کارکردهای طبیعی گوناگون و حلقه اتصال شمال به جنوب پرندگان مهاجر است و با وجود وسعت ناچیز با دارا بودن کمتر از یک درصد از وسعت میانکاله، عامل حیاتی و کلیدی برای حفظ و برقراری یک کریدور مهم پروازی برای شبکه‌ای از تالابهای مسیر است.

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه جزیره آشوراده قریب به 20سال خالی از سکنه و جوامع محلی است، تصریح کرد: آنچه از اکوتوریسم به عنوان رویکردی برای توانمند سازی، توسعه فرهنگی و اقتصادی جوامع و ساکنین بومی مناطق و انتفاع آنها از منابع قابل بهره برداری و استفاده پایدار مدّ نظر است، در این منطقه خالی از سکنه مصداق ندارد.

وی خاطرنشان کرد: با وجود پتانسیل‌های لازم و عرصه‌های مستعد گردشگری در سایر نواحی ساحلی و حاشیه خلیج، تغییر و دستکاری در تنها جزیره خزر در ضلع جنوبی آن حداقل از توجیه زیست محیطی، برخوردار نیست.

به گزارش ایسنا، جزیره آشوراده، جزئی از ذخیره‌گاه زیست کره و تالاب بین المللی پناهگاه حیات وحش میانکاله است که به عنوان اولین تالاب ایران در 23 ژانویه سال 1975 به ثبت کنوانسیون جهانی تالابها رسیده است.

انتهای پیام