تا به حال فکر کرده‌اید که چه چیزی باعث می‌شود انسانی که اشرف مخلوقات است، زندگی خود را در بن‌بستی ببیند که هیچ راهی را برای خروج از آن متصور نیست و بنابراین دست به خودکشی بزند؟ آمارهای تکان‌دهنده خودکشی در جهان تامل‌برانگیز است...

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان، طبق گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، سالانه 800 هزار نفر بر اثر خودکشی از بین می‌روند و 20 برابر این تعداد اقدام به خودکشی می‌کنند که 75 درصد از آنان در کشورهای با درآمد پایین و متوسط هستند.

ایران از جمله کشورهای با نرخ پایین خودکشی محسوب می‌شود، کشورهای ایران، مکزیک، ترکیه، یونان و ایتالیا با نرخ خودکشی زیر پنج نفر در زمره کشورهای با نرخ پایین خودکشی به شمار می‌روند، همچنین نسبت خودکشی مردان به زنان در کشور ما 2.5 تا سه است. استان‌های تهران، خوزستان، زنجان، مازندران و البرز کم‌ترین نرخ اقدام به خودکشی را در کشور دارا هستند.

برخی از جامعه‌شناسان معتقدند خودکشی در جامعه ما به عنوان پدیده‌ای وارداتی محسوب می‌شود، این پدیده از هر کجا که آمده باشد و اگر چه به گواه آمار میزان آن در کشور اندک باشد، باز وقوع همان تعداد اندک هم در جامعه‌ای اسلامی جای تامل دارد...

غلامرضا حسنی، جامعه‌شناس گفت: به طور کلی خودکشی عوامل مختلفی دارد. میزان وقوع خودکشی در کشور ما نسبت به کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا پایین‌تر است.

وی با اشاره به نقش موثر اختلال در اعتقادات مذهبی در بروز خودکشی افزود: مساله حل نشدنی در مقابل انسان دین‌دار و متعهد وجود ندارد. دین به فرد آرامش داده و مقاومت درونی وی را افزایش می‌دهد؛ دین، بازدارنده از هر نوع گسست فرهنگی و اجتماعی است و گوهره آن بر توسعه و پیشرفت است.

حسنی بیان کرد: نشاط یک نوع رضایت از زندگی، حال و آینده است و زمانی که یک فرد وظیفه اجتماعی خود را انجام می‌دهد احساس رضایت می‌کند. مسلم است که باید بسترهایی برای احیای نشاط در جامعه ما ایجاد شود اما توحید به خدا یکی از زمینه‌های موثر در نشاط انسان است. دین به معنای دایره قرمز کشیدن نیست، انسانی که خودکشی می‌کند به بن بست رسیده و این امر حاصل بی‌اعتقادی و بحران‌های اجتماعی است.

این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه می‌توانیم از اعیاد مذهبی یا شب یلدا و چهارشنبه سوری برای ایجاد نشاط در جامعه استفاده کنیم، گفت: انجام مراسم‌های شادی و نشاط باعث حفظ انسجام اجتماعی می‌شود. امروزه اینترنت و ارتباط مصنوعی سعی بر جایگزینی ارتباط حضوری دارد که کاهش صله‌رحم در افراد می‌تواند منجر به افزایش خودکشی در آنان شود.

حسنی با اشاره به اینکه خودکشی در تمام نقاط دنیا یک آسیب اجتماعی محسوب می‌شود اما میزان و روند آن اهمیت دارد، اظهار کرد: در گذشته عوامل بازدارنده از خودکشی مانند آرامش، همدلی، مشارکت، پشتیبانی، تعامل، اعتماد و حمایت اجتماعی وجود داشت اما از زمانی که جامعه به سمت مدرن پیش رفته است شاهد فردگرایی و گسست خانواده‌ها هستیم.

وی ادامه داد: امروزه انسان‌ها از بافت گرم اجتماعی گذشته دور شده‌اند و مکانیزم‌های بازدارنده از خودکشی نیز کاهش یافته است.

این جامعه‌شناس، افزایش بی‌تفاوتی در افراد را یکی دیگر از عوامل افزایش خودکشی دانست و گفت: ما باید دیگرخواهی را جایگزین خودخواهی کنیم، انزوای اجتماعی نیز منجر به خودکشی در افراد می‌شود، در شهرها خودکشی بیشتر از روستاها اتفاق می‌افتد و این امر به این دلیل است که عوامل گسست و فاصله اجتماعی در شهرها بیشتر از روستاهاست، شاید در شهرها افراد به صورت فیزیکی متراکم‌تر باشند اما از حال یکدیگر اطلاع ندارند.

حسنی، نبود رغبت برای تعامل در افراد را علت انزوای انسان‌ها دانست و خاطرنشان کرد: خودکشی ممکن است جنبه روان‌شناختی و بیمارگونه داشته باشد اما موارد موردنظر در جامعه‌شناسی خودکشی‌های ناشی از شکست، بحران و فشارهای روانی و بیرونی است، هر چقدر افراد در اجتماع فعال باشند میزان خودکشی پایین و سلامت آنان نیز بالاتر می‌رود.

ارتباط تنگاتنگ خودکشی با کاهش همبستگی اجتماعی

این جامعه‌شناس معتقد است، خودکشی رابطه تنگاتنگی با کاهش همبستگی اجتماعی دارد. در تصور رایج، عوامل اقتصادی را مهم‌ترین دلیل خودکشی می‌دانند در حالیکه عوامل اقتصادی دلیل ثانویه، خودکشی است. زمانی که اعتماد و مراودات درون خانواده افزایش یابد احتمال اینکه عضوی از خانواده دست به خودکشی بزند، کاهش پیدا می‌کند.

وی تصریح کرد: خودکشی مکانیزمی است برای عبور از درد، رنج و محنت که البته گاهی به دلایل عاطفی یا اقتصادی روی می‌دهد.

حسنی، حفظ کرامت انسانی را در جامعه اسلامی با اهمیت دانست و اظهار کرد: باید از جهات مختلف مسوولیت نهادی رسمی و بستر نشاط و امیدوارکننده را برای افراد تقویت کنیم. آمارهای خودکشی در دهه 60 و سال‌های اخیر نشان‌دهنده‌ این است که خودکشی به نسبت دهه‌های گذشته افزایش یافته در حالی که رفاه انسان‌های امروزی بیشتر است.

این جامعه‌شناس ادامه داد: همان‌گونه که سن ابتلا به آسیب‌های اجتماعی مانند طلاق و اعتیاد کاهش یافته، سن خودکشی در افراد نیز پایین آمده است.

امروزه افراد زیست فیزیکی دارند

وی اظهار کرد: ما در فرهنگ ساخت منزل به سمتی حرکت کرده‌ایم که هرکس دارای یک اتاق شخصی است، رعایت مسائل بهداشتی خوب است اما امروزه افراد زیر یک سقف زندگی می‌کنند و در واقع تنها باهم زیست فیزیکی دارند.

حسنی با بیان اینکه مدیریت زمان موجب توسعه‌یافتگی می‌شود، ادامه داد: کاهش پیوندهای خانوادگی، فقر عاطفی و سرد شدن روابط میان افراد منجر به افزایش بروز خودکشی می‌شود. در دوره رفاه اقتصادی یعنی زمانی که زیاده‌خواهی، رقابت کاذب و ربا افزایش یافته و ارزش‌های مادی بر ارزش‌های فرامادی حاکم شوند زمینه بی عدالتی و خودکشی افزایش می‌یابد.

فقدان حل مساله منجر به انتخاب اشتباه می‌شود

وی ادامه داد: گاهی فقدان حل مساله منجر به انتخاب راه‌های اشتباه می‌شود، مانند افرادی که قلیان می‌کشند تا در خلسه از مشکلات رها شوند اما پس از آن با بحران اعتیاد مواجه می‌شوند، انسان‌های مومن و دین‌دار البته در صورت درک درست از دین با یاد خدا خلسه و آرامش می‌یابند.

حسنی اضافه کرد: اقدام به خودکشی در زنان بیشتر از مردان بوده اما خودکشی منجر به مرگ در مردان بیشتر از زنان است، خودکشی در میان مجردها بیشتر از متاهلان و در افراد متارکه کرده بیشتر از هر دوی این گروه‌هاست.

روزبه کردونی، مدیرکل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی چندی پیش در خصوص اقدمات در دست اجرای این وزارت برای کنترل و کاهش خودکشی اظهار کرده بود: با تاکید وزیر رفاه و در چارچوب سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی مقام معظم رهبری به ویژه مواردی نظیر تحکیم بنیان و پایداری خانواده با اصلاح و تکمیل آموزش‌های عمومی درباره اصالت کانون خانواده و فرزندپروری، با تاکید بر آموزش مهارت‌های زندگی و ارتباطی و ارائه خدمات مشاوره بر مبنای فرهنگ و ارزشهای اسلامی- ایرانی، ترویج و نهادینه سازی سبک زندگی اسلامی- ایرانی و مقابله با ابعاد نامطلوب سبک زندگی غربی، معاونت رفاه اجتماعی وزارتخانه برنامه‌های مشترکی با برخی مناطق کشور در دست اجرا دارد.

وی بیان کرده بود: امسال برای اولین بار در ردیف‌های بودجه این معاونت، اعتبار ویژه برای کاهش و کنترل خودکشی در نظر گرفته شده است.

به امید روزی که تمام انسان‌ها در بن‌بست زندگی راهی به سوی خدا برای خود باز کنند...

انتهای پیام