محققان دانشگاه شهید چمران اهواز، برای تعیین یکی از داروهای درمان فشار خون، اقدام به ارائه‌ی روشی نوین کرده‌اند.

به گزارش سرویس علمی ایسنا، امیر حاتمی، دانشجوی دکتری شیمی تجزیه و محقق طرح در این باره اظهار کرد: در این روش از نانوذرات خاصی به عنوان حسگر نوری استفاده شده است و از مزایایی همچون هزینه کم، انجام آزمون در زمان کمتر و با استفاده از دستگاه‌های آزمایشگاهی متداول بهره می‌برد.

وی افزود: هیدرالازین دارویی است که معمولاً برای درمان فشار خون بالا در دوران بارداری و یا جلوگیری از حملات قلبی ناشی از فشار خون به کار می‌رود. میزان مصرف روزانه این دارو بین 50 تا 200 میلی‌گرم تجویز شده است. با این حال، جذب بیش از حد آن سبب بروز علائمی همچون سردرد، درد مفاصل و عضلات می‌شود. هرچند روش‌های متعددی جهت تعیین این دارو وجود دارد، اما محققان این پروژه تلاش کرده‌اند که روشی جدید، سریع و با دقت و سلامت قابل قبول برای اندازه‌گیری آن در نمونه‌های دارویی بیابند.

محقق طرح تصریح کرد: برای این منظور نانوذرات پروسین بلو با خواص منحصر به فرد نوری، مغناطیسی و کاتالیستی، مورد استفاده قرار گرفته است. با استفاده از خواص نوری این نانوذره به عنوان حسگر نوری و به کمک روش طیف‌سنجی، ترکیب هیدرالازین موجود در نمونه‌های دارویی در مقادیر میکرومولار نیز قابل اندازه‌گیری است.

وی گفت: این روش جدید، ساده، ارزان و سریع بوده و نیاز به دستگاه‌های پیچیده‌ای همانند کروماتوگرافی، جهت انجام آزمون نمونه‌های دارویی را رفع می‌کند. طبق بررسی‌های انجام شده، نانوذرات سنتز شده در این تحقیق دارای ابعادی در محدوده یک تا 20 نانومتر هستند.

حاتمی در خصوص کاربردهای این نانوذره جدید می‌گوید: نانوذرات در این تحقیق، به عنوان یک حسگر نوری مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال طبق بررسی‌های انجام شده، از این ترکیب نانومتری می‌توان در صنایع رنگ به عنوان رنگدانه، ارتقای عملکرد حسگرهای الکتروشیمیایی، در زمینه‌ی تصویربرداری از سلول‌ها، تصویربرداری NMR و همچنین به عنوان کاتالیست در برخی واکنش‌های شیمیایی نیز بهره جست.

وی در ادامه افزود: استفاده از این نانوذرات به عنوان حسگر نوری برای اندازه‌گیری برخی ترکیبات دارویی و آفت کش‌ها نیز در دستور کار تیم تحقیقاتی ما قرار دارد. هم اکنون اندازه‌گیری یکی از سموم گروه کاربازیدها (آفت کش) با استفاده از این حسگر نوری و با همکاری مرکز سم شناسی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در حال انجام است.

محقق طرح تصریح کرد: افزایش سرعت و کاهش هزینه آزمون و بررسی نمونه‌ها، کاهش مصرف مواد و حلال‌های سمی که معمولاً در روش‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند و همچنین دقت و حساسیت قابل قبول این روش، از مزیت‌های اصلی آن به شمار می‌روند.

به گفته‌ی حاتمی، اساس این روش بر پایه واکنش دارو با گونه‌ی اکسنده (یون فریک) به هنگام تشکیل نانوذرات پروسین بلو است. نانوذرات پروسین بلو معمولاً به روش شیمی تر (Wet)، بر اساس واکنش شیمیایی زیر و در حضور یک پایدارکننده سنتز می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: در این تحقیق با استفاده از یک ابتکار ساده، یون فریک جایگزین یون فرو شد. در صورت وجود یون فریک، واکنش تشکیل نانوذرات پروسین بلو امکان‌پذیر نیست. اما در صورت حضور ترکیب هیدرالازین درون محلول آزمایش، این ترکیب به دلیل دارا بودن خواص ذاتی، با یون فریک برهمکنش کرده و طی یک فرایند تبادل الکترونی یون فریک را به یون فرو تبدیل می‌کند. یون فرو، در صورت تشکیل در محلول، به سرعت با یون هگزا سیانو فرات واکنش داده و بدین طریق فرایند تشکیل نانوذرات در صورت وجود داروی مورد نظر تکمیل می‌شود.

محقق طرح تصریح کرد: نانوذرات درون محلول سبب ایجاد رنگ آبی مایل به سبز می‌شود که یک طیف جذبی با حداکثر جذب در طول موج nm700 تولید می‌کند. میزان جذب محلول در این طول موج به میزان نانوذرات موجود در محلول و میزان نانوذرات به میزان دارو بستگی دارد. بنابراین با افزایش داروی هیدرالازین، میزان جذب نیز افزایش می‌یابد.

حاتمی تاکید کرد: اثر برخی پارامترهای موثر بر روند آزمایش همانند زمان، دما، pH، میزان بافر و مقدار پایدار کننده از دیگر موارد بررسی شده در این روش است. از این روش برای اندازه‌گیری ترکیب هیدرالازین در نمونه‌های دارویی موجود در بازار استفاده شده و نتایج قابل قبولی به دست آمده است.

نتایج این تحقیقات که حاصل همکاری امیر حاتمی، دکتر بهروز زرگر و دکتر هوشنگ پرهام از اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز است، در مجله‌ی Analytical Methods منتشر شده است.

انتهای پیام