هر چند ماه یکبار حادثه ای در کشور رخ می دهد که منجر به خسارات سنگین مالی یا تلفات جانی می‌شود؛ آخرین حادثه این چنینی حریق کارگاه تولیدی پوشاک در خیابان جمهوری بود که احساسات بسیاری را جریحه‌دار کرد، یک کارشناس ایمنی و حریق این حادثه را از منظری دیگر واکاوی کرده است.

مهندس داود براتی در گفت وگو با خبرنگار «حوادث» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان اینکه حوادث در کنار شباهت‌هایشان با یکدیگر تفاوت‌هایی نیز دارند، گفت: مهمترین تفاوت حادثه اخیر خیابان جمهوری با سایر حوادث باز نشدن نردبام آتش نشانی بود که حساسیت‌های بسیاری را برانگیخت و حتی نگاه‌های سیاسی را نیز متاثر کرد.

وی با اشاره به فعالیت 32 ساله‌اش در عرصه‌های ایمنی و آتش نشانی افزود: در این سالها به این باور رسیده‌ام که با بهره گیری از تجارب طولانی و با توجه به استانداردها و قوانین و مقررات ایمنی اگر با سطح تعمیق و دقت لازم این نوع حوادث را بررسی کنیم از نتایج آن می‌توان در برنامه‌های ارتقای کیفیت و تحقق اهداف مدیریت کلان ایمنی و حفاظت از جان مردم بهره گرفت.

معاون پیشگیری سابق آتش نشانی پایتخت، گام اول در بررسی موشکافانه حادثه خیابان جمهوری را بررسی علت بروز و توسعه ابعاد این نوع از حوادث دانست و گفت: عدم رعایت اصول و موازین ایمنی و حفاظت در برابر حریق و حوادث در اماکن پرخطر، از مهمترین مولفه‌ها درافزایش ریسک‌ها و علت اساسی بروز حریق و حوادث محسوب می‌شود.

براتی با بیان اینکه سازمان اتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در سال های اخیر اقدامات قابل توجهی انجام داده است، گفت: دراین سازمان با هدف کنترل ریسک‌ها و مخاطرات و بهبود شرایط ایمنی، اقداماتی انجام شده اما متاسفانه با توجه به سوابق و مستندات موجود عدم همکاری حلقه‌های مرتبط بیرون از سازمان آتش نشانی تهران، سبب شده تا این امر به سرانجام مطلوب نرسد و به دنبال آن ریسک و مخاطرات در بسیاری از اماکن شهری مانند همین ساختمان خیابان جمهوری افزایش قابل توجهی داشته باشد.

وی ادامه داد: در ساختمان خیابان جمهوری نواقص عدیده در ساختمان و تاسیسات و همچنین چیدمان کالاها، مواد اولیه و محصولات تولیدی شرایط پرمخاطره‌ای را فراهم کرد که سبب شد با یک اتصال برق یا انتقال حرارت از یک منبع جرقه زننده به مواد سوختنی، در ثانیه‌ای حریق شروع و به دلیل شرایط خاص محیطی با نرخ بالایی تشدید و توسعه یابد.

این کارشناس ایمنی و حریق، نبود امکانات و تمهیدات ایمنی و حفاظت ساختمان‌ها در مقابل حریق و حوادث یا بی توجهی به نگهداشتن اصولی از آنها در جهت پایداری شرایط ایمنی و تدافعی در اماکن پرخطر را فاکتور بعدی توسعه سریع حریق و حوادث در اماکن پرخطر دانست و افزود: مهار و کنترل حریق دراین اماکن با توجه به رفتار و الگوی شروع و توسعه حریق بسیار دشوار و بعضا ناممکن می شود و نهایتا همچون آتش سوزی پاساژ مبل یافت آباد در زمان رسیدن نیروی آتش نشانی، حریق در چند طبقه توسعه و سرایت کرده و به سختی و با صرف هزینه‌ای سنگینی مهار و کنترل شد.

براتی با تاکید بر پرهیز جدی از رویکرد سیاسی به این دست از حوادث به سوگند آتش نشانان برای نجات جان انسانها اشاره کرد و گفت: آتش نشانان تا ابد به این عهد خود پایبندند.

وی با تاسف از نقص فنی نردبان آتش نشانی اضافه کرد: نقص فنی نردبام ابعاد حادثه دلخراش جمهوری را تشدید و با حساسیت بیشتری همراه کرد اما باید به این موضوع توجه کرد که عملکرد آتش نشانان را با یک اسلاید نمی توان مورد کم لطفی قرار داد و مستندات موجود، بیانگر تلاش و اهتمام آنان در سخت ترین شرایط کاری و محیطی است بطوریکه اگر به عنوان یک شاخص وضعیت سلامتی و عمر مفید آتش نشانان را بررسی کنیم نتایج نگران کننده ای حاصل می شود که قصد تشریح آن در این مصاحبه را ندارم.

براتی در ریشه یابی وقوع حوادثی نظیر آنچه که یکشنبه گذشته در خیابان جمهوری رخ داد، گفت: مسئولان و متولیان اتحادیه ها و صنوف در موقعیت نهاد بالادستی، در زمینه ایمنی اماکن پرخطر، توجه لازم را نداشته و متاسفانه همکاری و مشارکت لازم را برای بهبود و پایداری ایمنی در اماکن شهری مد نظر ندارند، همچنین صاحبان و مدیران اماکن پرخطر، همواره از رعایت و اجرای دستورالعمل‌های ایمنی و حفاظت ساختمان‌ها سرباز زده و حتی صدور اخطارهای متعدد بازرسان سازمان آتش نشانی به این اماکن موثر واقع نمی شود و متاسفانه شاهدیم که در مقایسه با هزینه‌هائی که برای سایر فاکتورهای زیبایی و افزایش منافع اقتصادی در اماکن پرخطر صرف می‌شود، مالکان به بهانه مشکلات اقتصادی از انجام آن سرباز می زنند و خود را نسبت به اجرای آن متعهد نمی دانند.

براتی با انتقاد از شرکت‌های بیمه‌گر، افزود: شرکت‌های بیمه نیز متاسفانه بدون توجه به ارزیابی و آنالیز ریسک، اینگونه اماکن پرخطر را بیمه حوادث و اتش سوزی کرده و حاشیه امنیت برای صاحبان و مالکان اماکن پرخطر فراهم می‌کنند و این مهم در تعارض با اصول و قوانین و مقررات مرتبط با بیمه کردن در مقابل خطرات است.

معاون پیشگیری سابق سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با بیان اینکه فعالیت‌های آتش نشانی برای ایمن سازی اماکن پرخطر، با نبود قوانین و مقررات حمایتی و یا ضعف و نقص در آن همواره با چالش و موانع عدیده‌ای همراه است، افزود: در این مقوله جای یک سازمان ایمنی و آتش نشانی کشوری در شرایط خاص کشورمان با انواع ریسک ها و مخاطرات بلایای طبیعی خالی است تا فعالیت‌ها و توانمندی آتش نشانی‌ها در مواجهه با حوادث انسان ساخت و بلایای طبیعی، هماهنگ، منسجم، فراگیر، ضابطه مند و با راهبرد قوانین و مقررات و حمایت های ملی و کشوری به سمت و سوی رسیدن به شرایط استاندارد و مطلوب رهنمون شود.

وی با بیان اینکه توسعه قابل توجه و ارزشمند سازمان آتش نشانی تهران در سالیان اخیر، بیشتر معطوف به رویکرد سخت افزاری و صرف هزینه‌های سنگین برای خرید دستگاه‌ها و تجهیزات و افزایش ایستگاه‌های اتش نشانی بوده است، گفت: این در حالیست که توجه جدی به تقدم رویکرد مدیریت نرم افزاری و ارتقای مستمر آموزش‌ها و تخصص‌ها و سایر مولفه‌های مرتبط با منابع انسانی و اولویت های نرم افزاری، در جهت افزایش مستمر توان عملیاتی و پاسخگویی به حوادث و حریق، از اهمیت به سزایی برخوردار است.

براتی با تاکید بر اینکه ریسک حریق و حوادث در تهران بزرگ و سایر شهرها همچنان در حال افزایش تصاعدی است، تصریح کرد: این امر می تواند در زمان بروز زلزله یا حوادث خاص، در زمینه آثار ثانوی، منجر به بروز بحران و فاجعه ملی و بین المللی شود.

به گفته این کارشناس ایمنی و حریق نشانه‌های بسیار دیگری نیز در شهر وجود دارد که از افزایش قابل توجه ناایمنی‌ها در ساختمانها و تاسیسات شهرها که پرداختن به آن نیازمند فرصتی دیگر و بحث مفصلی است.

وی افزود: با توجه به جمیع جهات، اهمیت و حساسیت ایمنی به عنوان یکی از مهمترین عناصر در توسعه و پیشرفت و با لحاظ فاصله قابل توجه استانداردهای معتبر با شرایط کنونی، باید اذعان کرد که چرخ سنگین و زنگ زده ایمنی وآتش نشانی در تهران و سایر شهرها به سختی و با کندی حرکت می‌کند و نیاز به توجه جدی و عزم ملی دارد تا با مشارکت کلیه حلقه های مرتبط ، روانتر و سریعتر حرکت کرده و به جایگاه مناسب آن دست یابد چرا که در غیر این صورت حکایت همچنان باقی است و باید منتظر حوادث بعدی و حساسیت‌های مقطعی باشیم و خود را در عواقب آن سهیم و شریک بدانیم.

براتی با تاکید بر اینکه آغاز فعالیت برای تحول و اصلاح اساسی در ساز و کار ایمنی و آتش نشانی تهران و سایر شهرهای ایران از امروز هم بسیار دیراست، اظهارکرد: نباید فراموش کنیم ریسک این دست حوادث را در بسیاری از مناطق شهری و حاشیه آن در شرایط نگران کننده و پرمخاطره ای داریم و بدون برنامه،هدفمندی،برنامه ریزی و تخصیص هزینه و مشارکت کلیه حلقه ها و عناصر مرتبط ، چرخ های سنگین و زنگ زده ایمنی و آتش نشانی حرکت روان و مناسبی نخواهند داشت.

داود براتی

انتهای پیام