در حالی که حاشیه‌ها و فساد اخلاقی موجود در فوتبال به چالشی همه‌گیر در سراسر دنیا تبدیل شده است، بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان شاهد رسوایی و رفتارهای غیراخلاقی الگوهای اجتماعی خود بوده و این امر می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری برای جامعه به دنبال داشته باشد.

به گزارش ایسنا، گروه ورزش خبرگزاری دانشجویان ایران پس از مطرح شدن مسائلی در مورد وجود فساد و تبانی در فوتبال در گفت و گو با کارشناسان و مربیان و مدیران فوتبال به بررسی دلایل و عوامل این موضوع پرداخت و راهکارهایی را مطرح کرد. پس از انتشار این گفت و گوها دکتر رضا شجیع، دانشجوی فوق دکترای تربیت بدنی دانشگاه تهران با بررسی مطالعه کیفی‌ با موضوع فساد و بی اخلاقی در فوتبال ایران، آن را مسئله‌ای اجتماعی با علل مدیریتی عنوان کرد.بحش نخست این گزارش در زیر آمده است و دو گزارش دیگر که مربوط به پیامدهای این مساله و راهکارهای برطرف کردن آنهاست منتشر خواهد شد.

در این گزارش آمده است: بر پایه نظر متخصصین، هر رفتار پیامدهایی به دنبال داشته و جوانان در فرهنگی متأثر از رسانه‌ها بزرگ می‌شوند، جایی که می‌بیند دروغ، بی‌حرمتی، رفتارهای زشت و ناپسند از سوی ورزشکاران، مربیان و سایر افراد درگیر در ورزش مورد علاقه‌شان، به امری عادی بدل شده و اخلاق به عنوان مانع پیشرفت در محیط‌های حرفهای محسوب می‌شود.

در چنین جوی از نظر اخلاقی، رسانه‌های ورزشی به صورت فزاینده‌ای رفتارهای غیراخلاقی بازیکنان حرفه‌ای فوتبال را منعکس کرده و به مانند خود حاشیه‌سازان، نسبت به پیامدهای منفی ناشی از آن بی‌توجه هستند. از انعکاس تصادفات رانندگی در حین مستی ورزشکارانی نظیر جرج بست،‌ کریستیانو رونالدو و غیره گرفته تا حضور در پارتی‌های شبانه خصوصی، ارتباط‌های نامشروع و بی‌تفاوتی نسبت به ارزشهای جامعه، که در محافل خصوصی ورزشکاران خلاصه نشده و به زمین‌های مسابقه نیز کشیده می‌شوند.

ضربه پای اریک کانتونا، ریختن آب دهان و فحاشی بر علیه یکی از طرفداران تیم کریستال پالاس، رفتار زننده بازیکنان با یکدیگر در مقابل ده‌ها دوربین تلویزیونی، بیانیه‌های زننده مربیان سرشناس بر علیه یکدیگر، فحاشی تماشاچیان ناراضی به داوران، ورزشکاران و مربیان، همه و همه نشان دهنده وضعیتی است که نیازمند توجه بیشتری است. نقل قول‌های غیر رسمی زیر، مثالهایی از ضرورت پرداختن هر چه بیشتر به مسئله اخلاق در فوتبال ایران است:

- امیر رضا واعظی آشتیانی (مدیر عامل سابق باشگاه استقلال): فوتبال ما اسیر یک هزار دستان شده و هر روز این اسارت بیشتر و بیشتر می‌شود. این هزاردستان از گذشته وجود داشته و تا امروز ادامه یافته است و دیگر رغبتی برای صحبت کردن راجع به فوتبال نمی‌ماند.

- علی دایی: حاضرم در مقابل دیدگان 70 میلیون ایرانی برابر رئیس فدراسیون فوتبال در یک برنامه زنده تلویزیونی بنشینم و با مدرک با ایشان صحبت کنم که یک دروغگوست.

- پرویز سیار (کارشناس و پیشکسوت داوری): در فوتبال ایران اتفاق‌هایی رخ می‌دهد که بسیار فاجعه‌بارتر از اشتباه داوری است، من کلمه‌ی نگرانی را برای وضعیت موجود فوتبال ایران کوچک می‌دانم و باید از این وضعیت به عنوان بحران در فوتبال یاد کرد.

- امیر حاج‌رضایی (کارشناس و پیشکسوت فوتبال): یک لجام گسیختگی در فوتبال و در استادیوم‌ها وجود دارد که من از آن وحشت دارم. احساس می‌کنم در فضای استادیوم‌های ما با توهین‌هایی که می‌شود اکسیژن نیست و به سادگی نمی‌شود این مشکل را حل کرد. من شخصا هیچ راهکاری ندارم و تنها آرزو می‌کنم که هیچگاه به استادیوم‌های فوتبال در ایران نروم.

اولین چیزی که ذهن را آزار می‌دهد، گفتمان خیل عظیم جامعه در مورد اخلاق است، بدون آن که تعریفی یکسان و مشابه از آن ارائه دهند، به عبارت ساده‌تر، هر شخص با هر میزان تخصص و شناخت، این اجازه را به خود می‌دهد که در مورد اخلاق اظهارنظر کرده و راهکار ارائه دهد. تا اینجا مشکل چندانی وجود ندارد، مشکل از جایی آغاز می شود، که علل واقعی فساد و بی اخلاقی فراموش شده و در پس جنجال های دوره‌ای و بعضاً کوتاه مدت رسانه‌ای، صورت مسئله اصلی پاک می‌شود.

گاهاً تنوع پیامهای رسانه‌ای و تنوع آرا آنچنان زیاد می شود که هیچ کس به جمع‌بندی صحیح و اثربخشی از مسئله دست نمی یابد. کارشناسان از دید خود دلایل و نظرات بسیار متنوع و بعضاً خوبی را مطرح می‌کنند و مخاطب ناگزیر از تحلیل را به خواننده‌ای سردرگم تبدیل کرده و البته نتیجه‌گیری نیز مثل همیشه به آینده‌ای مبهم واگذار می‌شود. برای پاسخ به این نیاز بود که تصمیم گرفتم از یک روش کیفی برای تحلیل علل بی اخلاقی در فوتبال ایران استفاده کنم.

برای همین لیستی از متخصصین خبره تهیه کردم و برای آن که پاسخ‌های متنوعی دریافت کنم، اسامی را به گروه‌های مختلف مربیان، داوران، ورزشکاران، مدیران، خبرنگاران، ایجنتهای رسمی و تماشاگران تقسیم کردم. شروع کردم به مصاحبه و آن را تا جایی ادامه دادم که دیگر نظر و یا دیدگاه جدیدی دریافت نکردم. برای پی بردن به عمق مسئله، تنها مصاحبه کافی نبود، باید جمله به جمله کلام مصاحبه شوندگان را تجزیه و تحلیل می‌کردم تا به عمق دیدگاه آنها پی ببرم. جدول زیر، یک نمونه تحلیل جملات را نشان می‌دهد.

در پایان مصاحبه‌ها و تحلیلهای جمله به جمله، متوجه سیل عظیم علل، پیامدها و راهکارها شدم که همگی از زبان دست اندرکاران فوتبال کشور بیرون آمده بود. آنها را یک به یک دسته بندی کرده و از هم تفکیک کردم. جدول زیر خلاصه اقدامی را که برای تمامی مصاحبه‌ها انجام دادم، نشان می‌دهد.

آنچه یافتم شگفت انگیز بود؛ 60 علت فقط برای فساد و بی اخلاقی در فوتبال ایران یافتم که آنها را جدولی به شرح زیر طبقه‌بندی کردم.

علل کشف شده برایم جالب بودند اما همچنان برای هدف مطالعه کافی نبود. این علل پراکنده بودند که چیزی جز سردرگمی بیشتر دستاوردی به همراه نداشتند. بنابراین دوباره دست به کار شده و شروع به طبقه بندی علل در پنج حوزهء اقتصادی، ساختاری، مدیریتی، اجتماعی و فنی کردم. جدول خلاصه اقدام شده به شکل کلی و نمادین نشان می‌دهد:

به طور کلی بر پایه نتایج دریافتم؛ علل بی اخلاقی در فوتبال ایران؛ 18.75 درصد اقتصادی، 12.5 درصد ساختاری، 28.12 درصد مدیریتی، 32.81 درصد اجتماعی و 7.81 درصد فنی است. در حالی که بسیاری پول را مشکل اصلی می‌دانند، مدیریت و مسائل اجتماعی موضوعاتی هستند که گاهاً نادیده گرفته شده و در پس هیاهو مغفول می‌مانند. در گزارش های بعدی نتایج بیشتری ارائه کرده و به طور دقیق‌تر گزارش‌های کاربردی‌تری از مطالعه خود را ارائه خواهم کرد.

انتهای پیام