یک روان‌پزشک کودک و نوجوان با اشاره به اینکه فقدان پدر یا مادر باید پیش از اتمام مراسم سوگواری به کودکان اعلام شود، گفت: سوگواری در کودکانی که والدین خود را از دست داده‌اند، امری طبیعی است.

دکتر جواد محمودی قرایی در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه دانشگاه علوم پزشکی تهران، اظهار کرد: بچه‌ها هنگام مواجهه با مرگ والدین یک واکنش سوگ را طی می‌کنند که در واقع مشابه عکس‌العمل‌های سوگ در بزرگسالان است. همان‌طور که همه افراد، زمانی که شخص یا چیزی که برای آنها عزیز و مهم است را از دست می دهند، شروع به سوگواری می‌کنند، کودکان نیز در برخورد با این اتفاقات دقیقا همین عمل را انجام می‌دهند اما با مدلی متفاوت. در واقع بزرگسلان در این شرایط گریه کرده یا غمگین می‌شوند، اما بچه‌ها ممکن است تغییرات رفتاری پیدا کنند.

وی تغییرات خواب و غذاخوردن را از جمله واکنش سوگ در کودکانی دانست که والدین خود را از دست داده‌اند و اضافه کرد: سوگواری امری طبیعی است که در همه افراد بروز می‌کند و یک دوره مخصوص دارد. این مدت در فرهنگ‌های مختلف متفاوت است، به طوری که در فرهنگ ما دوران سوگ معمولا 40 روزه است. باید توجه داشت این دوره در شرایط مختلف ممکن است طولانی تر شود، به ویژه هنگامی که فقدان غیر قابل پیش بینی بوده و ناگهانی رخ داده است یا اینکه فرد از قدرت سازگاری پایینی بهره‌مند باشد.

دکتر قرایی بر لزوم فرصت دادن به این بچه‌ها در بروز احساسات و ناراحتی‌ها تاکید کرد و گفت: با رعایت این نکته به کودکانی که پدر یا مادر خود را از دست می‌دهند، فرصت می‌دهیم تا با مساله فقدان کنار بیایند.

وی ادامه داد: افراد معمولا یک فرایند را در این شرایط طی می‌کنند که به آن چرخه سوگ گفته می‌شود که به ترتیب از شوک شروع شده و سپس انکار، اعتراض، حالات افسردگی و نهایت بازگشت به روال طبیعی ختم می‌گردد. اگر قصد یاری به این بچه‌ها را داریم باید به طی کردن این فرایند سازگاری با شرایط و تکمیل چرخه سوگ توسط آنها کمک کنیم.

‌

وی تصریح کرد: خندیدن و بازی کردن کودک را نباید به حساب این گذاشت که سوگوار نیست و درکی نسبت به نبود والدین خود ندارد، بلکه باید توجه داشت وی نیز همچون دیگران فرد عزیزی را از دست داده است و به شیوه خود ناراحتیش را ابراز می‌کند. به طوری که حتی بچه‌های خیلی کوچک در سنین دو سالگی یا شیرخواره نیز فقدان را احساس می‌کنند.

این روان‌پزشک افزود: افزایش حمایت محیطی، اطمینان بخشی و ایجاد احساس امنیت بویژه توسط والد بازمانده ضرورت دارد، چرا که در این شرایط بچه‌ها به فرد باقی مانده بسیار وابسته شده و می‌ترسند که او را نیز از دست بدهند، لذا خیلی مهم است که به نیازهای کودک پاسخ داده شود.

‌این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: همراهی بچه‌ای که با مرگ پدر یا مادر خود مواجه شده است، با بزرگتر‌ها در برنامه‌های سوگ والدین و همزمانی این موضوع بسیار ضرورت دارد. موضوع فقدان پدر یا مادر نباید پس از اتمام مراسم به کودکان اعلام شود، بلکه می‌بایست از همان ابتدا وی را در جریان حادثه قرار داد.

وی گفت: واکنش نشان دادن بچه‌ها همچون عصبانیت، ناراحت شدن، پرخاشگری و لجبازی کاملا طبیعی است و به آنها باید اجازه ابراز احساسات داده شود، اما هر زمان که این عکس العمل‌ها خطرناک شده یا موجب آسیب رساندن به خود یا جایی شود، باید وارد عمل شد و از انجام آن کار ممانعت به عمل آورد.

‌

‌دکتر محمودی قرایی با بیان این مطلب که آموزش دادن به کودکان در بروز واکنش‌های سازگارانه به حفظ سلامت آنها در این وضعیت کمک می‌کند، افزود: کودکی که والدین خود را از دست داده‌اند، باید اجازه گریه کردن، مراسم گرفتن، دیدن عکس و فیلم آنها را داشته باشد و بتواند به راحتی در موردشان صحبت کرده یا بر سر خاک والدین خود برود. این بچه‌ها حتی در صورتی که جنازه از شکل خارج نشده و دارای حالت طبیعی باشد، می‌توانند در صورت تمایل، جنازه والدین خود را ببینند.

این روان‌پزشک کودک، زمان طبیعی بروز رفتارهای سوگوارانه توسط بچه‌ها را نهایت تا سه ماه عنوان کرد و گفت: در صورت مشاهده این رفتارها به ویژه خشم، پرخاشگری و افسردگی بیش از مدت یاد شده و طولانی شدن این دوره باید کودک را به پزشک روان‌شناس ارجاع داد، چراکه برخی مواقع فرد نمی‌تواند چرخه سوگ را به طور کامل طی کرده و فرایند سازگاری سپری نمی‌شود. در این شرایط به اصطلاح، چرخه پیچیده شده و شخص دچار اختلال می‌شود که نیاز به کمک و درمان‌های دارویی دارد.

دکتر محمودی قرایی در پایان به خانواده‌ها توصیه کرد: نباید راجع به مرگ برای بچه‌ها داستان سرایی کرد بلکه لازم است این مساله به صورت ساده به کودک توضیح داده شود، یعنی بیان این مطلب که پدر یا مادر به آسمان یا باغ رفته وغیره صحیح نیست، باید برای او شرح داده شود. شخصی که می‌میرد دیگر قادر به صحبت کردن، راه رفتن یا غذا خوردن نیست، به همین دلیل او را زیر خاک قرار می‌دهیم. توضیح مفاهیم پیچیده مرگ به بچه‌ها کار درستی نیست، مگر اینکه آنها در سنین بالاتر همچون نوجوانی باشند.

‌

انتهای پیام