بررسی عملکرد بورس ایران در بین سال‌های 46 تا 78 بیانگر سال‌هایی پرنوسان از افزایش و کاهش یکباره شرکت‌ها، رونق، افت و دوگانگی قیمت‌ها تا رکود و رشد مجدد دارد تا آن جا که می‌توان این سالها را سالهای پرنوسان بورس دانست.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، از دیدگاه اقتصادی رابطه‌ای مثبت بین رشد اقتصادی و سطوح پس انداز ناخالص ملی، سرانه و سرمایه‌گذاری وجود دارد و تشکیل سرمایه، افزایش تولید سرانه و سطح مصرف سرانه را امکان پذیر می‌کند که به طور کلی تخصیص بهینه پس انداز و جهت بخشی به سرمایه‌گذاری توان تولید در اقتصاد یک کشور را افزایش می‌دهد.

این در حالی است که یکی از مهمترین عوامل گسترش زمینه‌های پس انداز و سرمایه‌گذاری، توسعه بازارهای مالی، نهادها و ابزارهای این بازار و ارتباط آن با بدنه اقتصاد ملی است و توسعه این بازارها به عنوان واسطه‌هایی که وظیفه تجهیز پس‌اندازها و تخصیص منابع، نظارت، تولید اطلاعات، کاهش ریسک نقدینگی و تسهیل مبادلات را بر عهده دارند تحت تاثیر عوامل متفاوتی نظیر ساختار مناسب قانونی و سازوکار اجرایی بخش‌های بازارهای مالی، ارتقای دانش سرمایه گذاری، تقویت و آموزش نیروی انسانی مجرب و متخصص جهت حضور در بازارهای مالی قرار می‌گیرد.

اما سابقه بازار بورس و سرمایه در ایران به حدود 80 سال پیش باز می گردد به طوری که سال 1315 که یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی به منظور بررسی و اقدام درمورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی ناظر بر فعالیت بورس اوراق بهادار، به ایران آمدند آغازی برای ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران بود که با شروع جنگ جهانی دوم مطالعات این دو در این زمینه متوقف شد.

پس از کودتای 28 مرداد 1332 ، مجدداً در سال 1333 مأموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی وقت محول شد و این گروه پس از دوازده سال تحقیق و بررسی درسال 1345 ، قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه و لایحه مربوطه را به مجلس شورای ملی ارسال کردند و در اردیبهشت همان سال تصویب شد.

اما نشریه برنامه معاونت برنامه ریزی به بررسی تحولات بورس پس از سال های 46 تا 91 پرداخته که در ادامه به تحولات بازار مالی کشور بین سال های 46 تا 78 اشاره می شود.

دوره نخست 46 تا57 ؛ افزایش حدود 60 شرکت به بورس

بعد از ورود بانک صنعت، معدن و تجارت در 15 بهمن‌ماه سال 1346، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس‌آباد به بورس تهران راه یافتند. طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران (سال‌های 46تا57)، تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از شش بنگاه اقتصادی در سال 46 به 105 بنگاه در سال 57 افزایش یافت.

دوره دوم 58 تا 67؛ کاهش 40 شرکت از بورس

پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی در این دوره رویداد‌ها و تحولات بسیاری را به دنبال داشت. از دیدگاه تحولات مرتبط با بورس اوراق بهادار نخستین رویداد، تصویب لایحه‌ی قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ 17 خرداد‌ماه 58 توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن 36 بانک تجاری و تخصصی کشور در چارچوب 9 بانک شامل شش بانک تجاری و سه بانک تخصصی ادغام و ملی شدند.

چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام شده و به مالکیت دولتی در آمدند و هم‌چنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه 58 موجب شد تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به‌گونه‌ای که تعداد آنها از 105 شرکت و موسسه اقتصادی در سال 57 به 56 شرکت در پایان سال 67 کاهش یافت.

دوره سوم 68 تا 78؛ سال‌های نوسانات یکسویه در قیمت‌ها

با توجه به سیاست‌گذاران اقتصادی کشور به تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار در سال 68، تعداد شرکت‌ها از 56 شرکت در سال 67 به 249 شرکت در سال 75 افزایش یافت. از سوی دیگر، روند پرنوسان فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در سال‌های 69 تا 75، به ویژه نوسان‌های شدید و یکسویه قیمت‌ها در سال‌های 70، 73و 74، افت و خیزهای دوره‌ای قابل توجهی را در پی داشته که برآیند آنها به انتظارات سرمایه‌گذاران و بی‌اطمینانی حاکم بر این بازار انجامیده است.

70؛ سال رونق بورس

اما سال 70 سال پررونقی برای بازار سرمایه بود. در این سال افزایش چشم‌گیری در ارزش و حجم معاملات بازار پدید آمد. این رشد به سبب عرضه‌ی سهام در مقیاس بالا از طرف سازمان‌های دولتی، ورود 29 شرکت جدید به فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، عرضه‌ سهام به صورت نسبتا فراگیر در سراسر کشور از طریق شبکه بانکی و عرضه سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبه موقت بود.

از آنجا که در سال 71 اقتصاد کشور دچار رکود نسبی شده بود. عامل اصلی افزایش حجم معاملات به‌طور عمده مربوط به چهارماه آخر سال 73 و ناشی از عدم عرضه‌ی سهام توسط عرضه‌کنندگان عمده‌ دولتی، افزایش قیمت شناور ارزهای خارجی و تشدید تورم بوده است که موجب ایجاد صف‌های تقاضا در این سال شد.

74؛ ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری عام

سال 74 سال تأسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهامی عام بود. در این سال چهار شرکت سرمایه‌گذاری جدید تاسیس شد، هم‌چنین یک شرکت توسعه منطقه‌ای به صورت سهامی عام در استان فارس تاسیس شد، از وقایع دیگر سال 74 افزایش سرمایه‌گذاری در بخش دولتی بود که بر رشد بورس تاثیر بسزایی داشت.

75؛ سال کاهش حدود 10 درصدی شاخص بورس

اما وضعیت بورس در سال 75 وضعیتی دوگانه بود. در نیمه نخست سال، روند‌های حرکتی سال پیش هم‌چنان ادامه یافت و شاخص‌های مختلف فعالیت در بازار بورس از روندی افزایشی برخوردار بود، در نیمه دوم سال، شتاب یکسویه نوسان‌های قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران کند شد و شاخص قیمت سهام از مهرماه تا پایان آن سال به میزان 9.6 درصد کاهش یافت.

76؛ وضعیت اطلاع رسانی ساماندهی شد

در سال 76 ساماندهی وضعیت اطلاع‌رسانی به عنوان یکی از مهم‌ترین تمهیدات بازیابی کارکردهای طبیعی بورس اوراق بهادار تهران مورد توجه قرار گرفته است که به منظور دسترسی آسان و سریع کاربران مختلف به اطلاعات آماری درست، دقیق و بهنگام، کمیت و کیفیت اطلاعات عرضه شده در چارچوب نشریه‌های آماری ادواری بورس بازنگری و بهسازی شد.

روند سریع بهبود شاخص‌ها، رشد ارزش معاملات، افزایش حجم داد‌وستد سهام، رشد پرشتاب قیمت‌ها، حضور پرتعداد روزانه سهامداران در تالار بورس، افزایش شمار خریداران و تحولات دیگر بیانگر رشد و توسعه بازار سرمایه ایران بود و رشد روز‌افزون بورس نشان از جایگاه مهم این نهاد در پیشبرد و توسعه اقتصادی ملی در سال‌های آتی داشت.

78؛ دوره درخشان بورس

اما رشد بورس تهران در سال 78 نیز ادامه یافت. این رشد در این سال موجب به وجود آمدن سال درخشانی در پرونده بورس تهران شد به گونه‌ای که بازدهی بورس به 59.86 درصد رسید که در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تورم 12.6 درصد در این سال بسیار شایان توجه بود.

انتهای پیام