امروز 13 شهريور (چهارم سپتامبر) روز جهاني تكواندو است. اين رشته كه از سال 1349 فعاليتش را در ميان بخشي از نيروهاي نظامي ايران آغاز كرد، اكنون به جايي رسيده كه به نوعي آبروي ورزش ايران است. تكواندو كه جزو فرهنگ و رسوم كره‌جنوبي است و كره‌اي‌ها به آن مي‌بالند، اكنون به عنوان پرافتخارترين و پرطرفدارترين رشته رزمي ايران خود را مطرح كرده است. به مناسبت روز جهاني تكواندو لازم دانستيم تا سير تكامل اين رشته در ايران را مرور كنيم و بهترين شخص براي مرور اين گذر، كسي نيست جز پدر تكواندوي ايران كه از همان ابتدا با شاگردي در كلاس اساتيد كره‌اي، اين رشته را آموزش ديد.
محمد اسماعيل آذرپاد 73 ساله كه بي‌ترديد دايره المعارف زنده و استاد بزرگ تكواندو ايران است، با وجود كهولت سن باز هم با شور و اشتياق خاصي در مورد تكواندو صحبت مي‌كند و هنوز هم دوست دارد كه با خردسالان و علاقه‌مند به تكواندو كار كند.
گروه ورزشي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، گفت‌وگويي تفصيلي با تنها دارنده دان 8 بين‌المللي تكواندو در ايران انجام داد كه در زير آن را مي‌خوانيد.
** راهپيمايي و شعار "فرياد صلح در تكواندو"
به مناسبت اين روز 80 نفر از علاقه‌مندان به تكواندو پياده‌روي در مسير 240 كيلومتري پارك بزرگ تكواندو در جزيره "موجو" را آغاز كردند. طي اين مسير، يك هفته به طول خواهد انجاميد تا علاقه‌مندان نشان دهند كه تكواندو جداي از ورزش، يك فرهنگ در كره به شمار مي‌رود. اتحاديه‌هاي جهاني تكواندو روز جهاني اين رشته را با شعار فرياد صلح در تكواندو نام‌گذاري كرده‌اند.
** فرهنگ تكواندو
مردمان شبه جزيره كره پس از جنگ جهاني دوم در سال 1945 به فكر بازيافت شخصيت و فرهنگ گم شده خود افتادند و با اعتماد به نفس زندگي دوباره‌اي ساختند. آنها ورزش ملي و سنتي خود را با تشكيل سازمان‌ها و تشكيلات مشخص به شخصيتي براي افتخار و آينده خود تبديل كردند.
** معني لغوي تكواندو
ت (TAE): به معني پريدن و ضربه زدن و خرد كردن با پا
كوان (KWON): به معني پريدن و ضربه زدن و خرد كردن با دست
دو (DO): به معني راه و روش
** آذرپاد چگونه آذرپاد شد؟
پدر تكواندو ايران سال 1317 متولد شد. وي كه سه فرزند دارد، از همان ابتدا علاقه‌ي وافري به رشته‌هاي رزمي داشت و به نوعي تمام اين رشته‌ها را تمرين كرده است. او سال 1336 وارد نيروهاي نظامي كشور شد و در سال 1338 به جرگه چتربازان (كلاه‌سبزها) پيوست. او كه در رشته جودو به مقام استادي رسيد و جزء بنيانگذاران اين رشته در كشور هم به حساب مي‌آيد، در سن 39 سالگي و همزمان با ورود سه استاد بزرگ تكواندو كره به ايران، تكواندو را به صورت اصيل آموزش ديد و دان يك تكواندو را هم در همان سال گرفت. او شايد به نوعي تنبل‌ترين شاگرد تكواندو ايران باشد، چرا كه در 39 سالگي اين رشته را شروع كرد.
پدر تكواندو ايران اكنون تنها دارنده دان 8 تكواندو بين‌المللي در ايران است و در مركز آموزش جهاني تكواندو در ايران به آموزش اين رشته به هنرجويان مي‌پردازد.
** خانواده استاد بزرگ چه مي‌كنند؟
بابك آذرپاد - پسر ارشد پدر تكواندو ايران اكنون مقيم ژاپن است و دان 5 تكواندو دارد، اما فرزندان بابك و نوه‌هاي آذرپاد، در سبك شورنجي كاراته كار مي‌كنند و علاقه‌اي به فعاليت در تكواندو ندارند. مهسا آذرپاد - قهرمان شناي ايران و نجات غريق بين‌المللي است. شايد علاقه‌مند‌ترين فرد در خانواده پدر تكواندو ايران، نوه دختري‌اش باشد كه اكنون 16 ساله است و تكواندو را به صورت حرفه‌اي دنبال مي‌كند. همسر آذرپاد هم ورزشكاري حرفه‌اي در حوزه ورزش همگاني است.
** پدر تكواندو ايران، استاد دانشگاه
پدر تكواندو ايران كه بيش از 50 سال فعاليت در ورزش‌هاي رزمي و 41 سال در حوزه تكواندو را در كارنامه دارد، اكنون استاد رشته تكواندو در دانشگاه علمي ـ كاربردي است و در حال تهيه كتابي به منظور شناساندن تاريخچه اين رشته در ايران و جهان به علاقه‌مندان است. اگر بخواهيم ريزتر شويم او بنيانگذار چند رشته رزمي ديگر در ايران است، اما خودش مي‌خواهد كه در تكواندو بيشتر شناخته شود.
** برخورد با شاگرد بي‌نظم
آذرپاد كه در پرتاب تبر، پرش از كاميون، چتربازي و جنگ‌هاي تن به تن درجه استادي دارد، به نظم در تكواندو اهميت زيادي مي‌دهد و وقتي شاگردش چند دقيقه دير به سر كلاس مي‌آيد، به تندي با او برخورد مي‌كند و مي‌گويد كه شاگردي مانند تو نمي‌خواهم. او حتي به هنرجويان خردسالي كه اجراي فرم ضعيفي هم دارند، با شيوه خاص خودش آموزش مي‌دهد و منتظر نمي‌شود كه آنها به مرور ياد بگيرند.
** كلاسي براي آزمودن صبر
وي هر ساله كلاسي را با خردسالاني كه تازه مي‌خواهند تكواندو ياد بگيرند، دارد. خردسالاني كه كار كردن با آنها شايد براي جوانان سخت باشد، چرا كه هنوز هيچ چيز از تكواندو نمي‌دانند، اما پدر تكواندو ايران با شور و علاقه خاصي نزديك 30 سال است كه اين كار را مي‌كند. او كودكاني 5 ساله تا 10 ساله را آموزش مي‌دهد. آموزش‌هايي مانند بستن كمربند، پوشيدن لباس تكواندو و اجراي فرم. اين خردسالان كه آينده تكواندو ايران هستند، شايد نمي‌دانند كه چه كسي به آنها آموزش مي‌دهد، اما بي‌ترديد بزرگ‌تر كه شوند و به مقامي برسند، مي‌توانند درك كنند كه پدر تكواندو ايران چه سختي‌اي مي‌كشيده است.
آذرپاد اين كلاس را نوعي آزمون مي‌داند كه او را از آن خشونت‌هاي نظامي‌اش در سال‌هاي گذشته دور كند و به او آموزش مي‌دهد تا با كودكاني كار كند كه شيطنت كودكي‌شان بيشتر از حرف گوش كردن‌شان است.
پدر تكواندو ايران با كمربند سفيدهايي كار مي‌كند كه شايد آرزوي‌شان رسيدن به درجه استادي است، اما دارنده دان 8 تكواندو ايران مي‌گويد بايد كار كنند تا ياد بگيرند و يك شبه نمي‌توان استاد شد.
** محبت استاد و علاقه حضور در كلاس
درس معلم ار بود زمزمه‌ي محبتي/ جمعه به مكتب آورد طفل گريزپاي را
هنرجويان تكواندو درس استاد علاقه زيادي به حضور در كلاس دارند به نحوي كه وقتي شاگردي به واسطه شيطنت كودكي‌اش از ناحيه پا زخمي شده است، اما با داشتن همان درد هم به كلاس آمده تا ثابت كند كه به درس استاد اهميت مي‌دهد. او كارش را انجام مي‌دهد، اما وقتي مي‌بيند كه درد اجازه فعاليت بيشتر را نمي‌دهد، از استاد اجازه مي‌خواهد كه تمرين نكند.
** شاگردان بي‌شمار استاد
از استاد مي‌پرسيم كه چند شاگرد را تربيت كرده‌اي، با خنده‌اي مي‌گويد تعدادشان يادم نيست، اما هزاران هزار هستند. او مي‌گويد كه شاگردانش را نمي‌شمارد. تنها به آموزش آنها فكر مي‌كند و مي‌خواهد تكواندو را گسترش دهد. تكواندويي كه ابتدا با سه نفر شروع كرد و اكنون ميليوني ورزشكار و هوادار دارد.
** دوجانگ، سالن تمرين
محل تمرين تكواندو در كره باستان جايي مانند معبد يا جنگل بوده است. هنرآموزان در اين محل‌ها تمرين مي‌كردند و تن و روان خود را آماده مي‌ساختند تا برابر سختي‌ها و ناملايمات زندگي مقاوم باشند. دوجانگ محلي براي كسب ارزش‌هاي والاي انساني به شمار مي‌رفت و هنرآموزان در اين محل با سجاياي اخلاقي، وقار، متانت و احترام به روح قوانين آشنا مي‌شوند و رعايت مقررات الزامي است و بي‌توجهي به آن بي‌احترامي به مقررات به حساب مي‌آيد.
** مقررات دوجانگ
احترام به پرچم ملي هنگام ورود، رعايت سكوت، پرهيز از خوردن و نوشيدن، شوخي نكردن، حضور با وضع مناسب، بيان كردن عقيده به مربي، مبارزه نكردن در غياب مربي، احترام به كمربندهاي بالاتر، تشريك مساعي در آموزش، حاضر شدن با لباس مناسب، تا كردن صحيح لباس (توبوك) در پايان تمرين و نظم و انضباط.
** اصول اخلاقي در تكواندو
استاد تاكيد زيادي روي نظم و انضباط در تكواندو دارد، اما در كنار آن اصول اخلاقي هميشگي تكواندو را سرلوحه خود قرار داده و مي‌گويد كه يك هنرآموز بايد ادب و تواضع، راستي، احترام به پدر و مادر، دوستي، سرسختي و تلاش در مبارزه و تسليم نشدن را هميشه داشته باشد.
** فلسفه كمربندهاي رنگي در تكواندو
كمربند سفيد (بك تي): رنگ سفيد سمبل پاكي، صداقت، صلح و دوستي است. رنگ سفيد در بين تمام اقوام و مذاهب جهان مورد احترام و مقدس بوده است. هنرجويان مبتدي تكواندو در اين مرحله به فراگيري تكنيك‌هاي مقدماتي مي‌پردازند.
كمربلند زرد (نوار انگ تي): رنگ زرد سمبل نور، روشنايي و آفتاب است. رنگ زرد برخلاف نظر بعضي اشخاص، رنگ اميد و زايش است. هنرآموز در اين مرحله مي‌كوشد مراحل بعدي آموزش مبتدي را پشت سر گذارد.
كمربند سبز (نوك تي): رنگ سبز مقدس است و نشانه‌هايي از تولد و شكوفايي طبيعت دارد. گياهان از ابتدا زرد و سپس سبز مي‌شوند. در اين مرحله، تحول در اجراي تكنيك‌هاي مقدماتي كمربند سبز ديده مي‌شود.
كمربند آبي (چونگ تي): رنگ آبي سمبل آب و آسمان است و هنرآموز در اين مرحله با تلاش به فراگيري تكنيك‌هاي متوسط موفق شده و به مرحله بعدي راه مي‌يابد.
كمربند قرمز (هونگ تي): رنگ قرمز سمبل پيروزي در مسابقه‌ها است و رسيدن به مرحله كمال محسوب مي‌شود. كمربند قرمز آغاز راه زندگي تازه و تحول در موفقيت‌هاي اين دوره خواهد بود.
كمربند مشكي (هوك تي): رنگ مشكي مرز شناخته‌ها از ناشناخته‌ها است. در اين مرحله هنرآموز ترس و بيم را از خود دور كرده و موفق به شناخت زشتي‌ها و زيبايي‌ها شده و گام به گام به مرحله از تجارب ارزشمندي كه طي ماه‌ها تمرين كرده شده مي‌رسد و به راز طولاني بودن دانستني‌ها پي مي‌برد و با اراده‌اي قوي روحيه سرسختي و تلاش را تجربه نموده و تسليم نشدن را سرلوحه زندگي قرار مي‌دهد.
** شروع تكواندو در ايران پيش از تاسيس فدراسيون جهاني
تكواندوي ايران در سال 1971 و دو سال قبل از تاسيس فدراسيون جهاني كارش را شروع كرد. اولين دوره مسابقه‌هاي جهاني هم در همان سال 1973 در كره جنوبي برگزار شد كه كره‌اي‌ها قهرمان شدند. تيم‌هاي چين تايپه و آمريكا دوم و سوم شدند. ايران در اين دوره از رقابت‌ها شركت نكرد.
** اولين مدال‌آور تاريخ تكواندو ايران
سال 1975 ايران در دومين دوره مسابقه‌هاي قهرماني جهان شركت كرد و تيم نيروي مخصوص كه به نمايندگي از كشورمان شركت كرده بود، يك مدال برنز كسب كرد. گروهبان يكم حسين ربيع‌زاده در وزن چهارم، نخستين مدال‌آور تاريخ تكواندو ايران است.
** تكواندو ايران چه بود و چه شد؟
تكواندو ايران سال 1349 و تحت مربي‌گري سه نفر از اساتيد كره، رسما كار خود را آغاز كرد. در آن زمان تكواندو تنها در نيروهاي مسلح رواج داشت و زير نظر تربيت بدني نيروهاي مسلح كار مي‌كرد. در دوره اوليه كه قرار شد كره‌اي‌ها تكواندو را به نظاميان ايران آموزش دهند، 75 نفر در كلاس بوديم كه 61 نفر آنها قبول شدند.
** تكواندو رشته‌ي مخصوص نظاميان
دو سال زمان برد تا با فعاليت‌هاي شبانه‌روزي، جمعي از افراد حاضر در اين كلاس تكواندو از نظامي بودن خارج شوند و اولين باشگاه هم كارش را در تهران آغاز كرد.
در آن زمان اين رشته بين خانواده‌هاي نظامي رواج داشت، ولي در حال گسترش بود و مردم عادي هم كم كم وارد تكواندو شدند.
** بنيانگذاري كه رييس نشد
آذرپاد معتقد است كه ژنرال "چوي هونگ هي" را بايد بنيانگذار اصلي تكواندوي جهان نام برد. او پس از بازنشستگي تصميم گرفت كه تكواندو را به جايگاه واقعي خود برساند. به همين منظور فكر تاسيس فدراسيون جهاني تكواندو (WTF) افتاد. اما با توجه به مسائل سياسي آن زمان در انتخابات رياست فدراسيون جهاني جاي خود را به دكتر "اون يونگ كيم" داد كه فردي مقتدر در زمان خودش بود. ژنرال وقتي اين برخوردها را ديد، فدراسيون بين‌المللي تكواندو (ITF) را تاسيس كرد كه مقر آن در كانادا بود. اين دو فدراسيون رو در روي هم كارها را شروع كردند و اين جنگ و نزاع به رشد تكواندو كمك كرد و اكنون به رشته‌اي رزمي تبديل شده كه هواداران آن بيشترين طرفدار را دارند.
** روز جهاني تكواندو، افتخاري براي اين ورزش
پدر تكواندو ايران، فكر نام‌گذاري روزي به نام روز جهاني تكواندو را باعث افتخار اين رشته مي‌داند و مي‌گويد كه اين رشته كه جايگاهي المپيكي دارد و نشان داده كه بهترين ورزش رزمي جهان است، نيازمند آن بود كه در يك روز به صورت ويژه به آن توجه شود.
** سال 1356 تكواندو فدراسيوني شد
در اين سال سه انجمن جودو، تكواندو و كاراته زير نظر فدراسيون ورزش‌هاي رزمي كار خود را آغاز كردند و در ابتداي فعاليت اين سه رشته زير نظر يك فدراسيون به دور از تعصبات سبكي كادر خود را آغاز كردند. همان زمان بود كه آرام آرام تصميم به جداسازي اين رشته‌ها گرفته شد و ابتداي امر يك نماينده مجلس سرپرست اين فدراسيون شد.
** هيانگ سبك اوليه تكواندو
تكواندو اوليه‌اي كه در ايران و كره خود را آغاز كرد، سبك هيانگ بود، اما بعدها با تاسيس كوكي وان شرايط فرق كرد و اساتيد تكواندو به كشورهاي ديگر اعزام شدند و هيانگ آرام آرام جاي خود را به سبك ديگري داد.
** تفاوت امكانات تكواندو گذشته با حال
پدر تكواندو ايران امكانات تكواندو در زمان گذشته را با زمان حال قابل قياس نمي‌داند. او معتقد است تكواندو غنچه‌اي بود كه به گلي تبديل و شكوفا شده است. خانواده تكواندو اكنون بسيار بزرگ است و ديگر آن تكواندو قديم نيست كه مختص ارتش‌ها باشد. در آن زمان محل تمرين و وسايلي كه ما در اختيار داشتيم، با وسايل و محل‌هاي تمرين جديد بسيار فرق مي‌كند.
** شعارهاي تكواندو اجرا مي‌شود
تعظيم در هنگام ورود به كلاس و هنگام اجراي حركات در شروع كارها و تمرين‌هاي تكواندو قرار دارد. هنرآموزان ابتدا بايد اصول اخلاقي و مقررات ورود به كلاس‌ها و مقررات رايج در تكواندو را اجرا كنند تا بعد به مراحل بعدي برسند. "كيونگ ريه" يا همان تواضع مرحله‌ي اول فعاليت در تكواندو است و ورزشكاران نبايد به هيچ وجه مغرور شوند و تحت تاثير آمادگي جسماني بالاي خود قرار گيرند. معنويت، سرلوحه كار در تكواندو است.
** و سخناني چند از استاد
پدر تكواندو ايران در مورد اينكه نظم و احترام موجود در تكواندو از درون اين رشته نشات گرفته يا مربوط به خشونتي است كه اساتيد نظامي آن در ابتداي ورود به ايران داشتند، گفت: نظم و انضباط چيزي است كه در ذات تكواندو وجود دارد و هنرآموزان بايد به استاد خود احترام بگذارند. اساتيد تكواندو ايران به تبعيت از اساتيد كره‌اي روي نظم تاكيد زيادي دارند و اين مطلب را نسل به نسل انتقال داده‌اند و در باشگاه‌ها هم همين مطلب را پياده كرده‌اند. در واقع برقراري نظم را يكي از رموز موفقيت تكواندو ايران مي‌دانم. جامعه تكواندو از نجيب‌ترين و باسوادترين افراد جامعه ورزشي كشور هستند.
** نظم و انضباط رمز اول موفقيت تكواندوي ايران
نظم و انضباط در تكواندو حرف اول را مي‌زند. سرمايه وجودي اين ورزش در انضباط نهفته است. اطاعت و فرمانبرداري از مربي توسط هنرآموز از ابتدا سرلوحه درس تكواندو بوده و شاگرد است كه بايد بداند با استاد چه كار كند و از او چه بخواهد. وظيفه‌شناسي و نظم و انضباط در تمام كلاس‌هاي تكواندو آموزش داده مي‌شود. اين اولين رمز موفقيت تكواندو ايران است كه تا اينجا رسيده است.
** مديريت خوب، رمز دوم موفقيت ايران
در حوزه موفقيت تكواندو، اعتقاد زيادي به شانس ندارم. بلكه معتقدم مديريت لايق و شايسته توانسته است تكواندو را به اينجا برساند. اينكه فدراسيوني دچار چالش‌هاي مديريتي نباشد به آن فدراسيون كمك مي‌كند تا مديريت بهتري داشته باشد. مديريت دلسوزانه‌اي كه در اين 16 سال در تكواندو وجود داشته باعث شده كه تكواندو ايران سرلوحه موفقيت در ورزش باشد و با مدال‌هايي كه كسب مي‌كند، آبروي ورزش ايران را بخرد.
** تكواندو ايران لياقت قهرماني جهان را دارد
كره‌اي‌ها از همان ابتدا كه اين رشته را به جهانيان معرفي كردند، دوست نداشتند كشوري غير از خودشان قهرمان شود، اما ايراني‌ها با كار خوبي كه انجام دادند و آرام آرام خود را به جهانيان ثابت كردند، جاي كره‌اي‌ها را گرفتند. نظم و انضباط و مديريت شايسته تكواندو ايران را به جايي رساند كه لياقت آن را داشت و كار كوچكي نبود. زماني كه ما از كسب يك مدال در مسابقه‌هاي آسيايي و جهاني خوشحال مي‌شديم اما اكنون قهرماني هم ما را راضي نمي‌كند چرا كه سطح فني تكواندو ايران بالا رفته است.
** ديگر رموز موفقيت تكواندو ايران
غير از مديريت دلسوزانه و نظم و انضباط، همدلي، تلاش، ارتقاي دانش مربيان، تغيير نحوه‌هاي تمرين‌ها، ابداع تمرين‌هاي جديد، سخت كوشي و تلاش و مغرور نشدن، رموز اصلي موفقيت تكواندو ايران است. تكواندوكاران ما هيچ وقت از شكست‌هايشان نااميد نمي‌شدند و از پيروزي‌ها هم خوشحال نمي‌شدند آن قدر كه به آينده فكر نكنند. تكواندو ما سال‌هاست كه تنها به آينده نگاه مي‌كند و به فكر آن هستند كه همچنان آبرودار ورزش ايران باشند. تكواندوكاران ما اكنون به كسب مدال توسط خودشان فكر نمي‌كنند، بلكه مي‌خواهند تكواندو نتيجه بگيرد.
** از اينكه تكواندوكار هستم به خود مي‌بالم
وقتي اين شرايط را مي‌بينم و در مورد تكواندو و شرايط آن در بين مردم عادي مي‌شنوم، از اينكه من را يك تكواندوكار بدانند، خوشحال مي‌شوم. مردم بهترين قاضي براي موفقيت يا عدم موفقيت يك رشته هستند. وقتي هموطنان ما موفقيتي را مي‌بينند و آن را به من تبريك مي‌گويند، غرور ملي من برانگيخته مي‌شود.
** تكواندو بانوان، همگام با تكواندو آقايان
اين بخش نيز همانند تكواندو مردان و بدون هيچ محدوديتي در هر دو بخش كيوروگي (مبارزه) و پومسه (اجراي فرم) فعاليت مي‌كنند ضمن آنكه در بقيه بخش‌ها مانند داوري‌ها، مربي‌گري، ليگ نيز حضور شايسته‌اي دارند. هرچند كه بايد بيشتر روي آنها كار كرد.
گزارش از خبرنگار ايسنا، محمد حسن‌نژاد
انتهاي پيام
نظرات