يكي از اهداف اصلي و مهم متخصصين علوم زمين، تفسير شواهد و پديده‌هاي سطحي زمين براي تشخيص حوادث و فرايندهاي دروني آن است. از آن‌جايي كه گل فشان‌ها از اعماق زمين سرچشمه مي‌گيرند، پيام آور خوبي از وضعيت دروني زمين هستند و معمولا اطلاعات سودمند و مفيدي را از رسوبات اعماق زمين كه عمليات حفاري در آن‌جا مقدور نيست، در اختيار بشر قرار مي‌دهند.
به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) منطقه سيستان و بلوچستان، «گل فشان» يك پديده طبيعي منحصر به فرد است كه در اكثر نقاط كره زمين قابل مشاهده است و معمولا به صورت يك عارضه مخروطي شكل گلي كه مخلوطي از آب داغ، گازهاي نفتي و هيدروكربوري، گل و رسوبات ريزدانه است، ديده مي‌شود. گل خروجي معمولا به صورت آرام و گاهي نيز همراه با انفجار از يك يا چند دهانه خارج شده و به تدريج بر روي دامنه سرازير مي‌شود.
حسين نگارش، عضو هيات علمي دانشگاه سيستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار علمي ايسنا، گفت: گل فشان‌ها اغلب با گاز متان همراه هستند كه به راحتي مي‌سوزند و شعله‌ور مي‌شوند و برخي از آن‌ها نيز داراي گازهاي گوگردي همراه با آب داغ هستند.
وي افزود: بيشتر گل فشان‌هاي دنيا به سواحل و جلگه‌هاي ساحلي و بستر كف دريا راه دارند و بقيه نيز در نزديكي سواحل و در داخل خشكي‌ها مشاهده مي‌شوند.
نگارش اظهار كرد: تعدادي از گل فشان‌ها در سراسر دنيا فعال هستند، ولي فعاليت آن‌ها ممكن است در فصول مختلف و از سالي به سال ديگر تغيير كند و حتي گل فشان خاموشي، مجددا فعال و يا گل فشان فعالي، غيرفعال شود.
وي ادامه داد: مورفولوژي و شكل واحدي براي همه گل فشان‌ها نمي‌توان در نظر گرفت و هر كدام منظره و مورفولوژي خاصي دارد.
عضو هيات علمي دانشگاه سيستان و بلوچستان اظهار داشت: گل فشان‌ها در بين مردم كشورهاي مختلف به صورت‌هاي گوناگون تلفظ مي‌شوند، مثلا مردم منطقه گواتر و جلگه دشتياري و شرق بلوچستان ايران، گل فشان را به لهجه محلي «بوتن» و اهالي منطقه چابهار، كهير و زرآباد، آن را «گل پاشان» و «ناپگ» به معناي ناف زمين يا ناف دريا مي‌نامند، همچنين گل فشان در بين ساكنين شرق استان هرمزگان به «آب باد» معروف است.
نگارش در پايان گفت: كشور آذربايجان بيشترين گل فشان‌هاي دنيا را در اختيار دارد و به زبان آذري گل فشان را «پيل پيليا» مي‌گويند كه به معناي صداي انفجار ناشي از تركيدن حباب‌هاي تشكيل شده در گل‌ها و رس‌هاي مايع است.
انتهاي پيام
نظرات