خشكي و التهاب پوست دست كه پزشكان به آن «اگزما» يا «درماتيك» يا «سودا» مي‏گويند، مي‏توان دلايل زيادي داشته باشد ولي بيشتر اين علل را مي‏توان در دو گروه آسيب‏هاي پوستي ناشي از تماس با مواد خارجي و آسيب‏هاي پوستي ناشي از حساسيت داخلي طبقه بندي كرد.

به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا، «اگزماي دست» بسيار شايع است. اين بيماري در اكثر مردم ابتدا به صورت زبري و خشكي دست‏ها شروع شده و بعداً تبديل به ضايعات قرمز رنگ و ملتهب و پوسته پوسته مي‏شود كه با خارش همراه است.

عوامل زيادي مي‏توانند به پوست دست آسيب برسانند. تماس زياد با آب و هواي خيلي خشك، صابون‏ها، مواد پاك‏كننده، پودرهاي رختشويي، حلال‏ها، مواد شيميايي، دستكش‏هاي لاستيكي و حتي مواد بكار رفته در كرم‏ها و فرآورده‏هاي بهداشتي مي‏توانند اكزماي دست ايجاد نمايند.

وقتي پوست قرمز و خشك شد، حتي مواد بي‏ضرري مانند آب و محصولات بهداشتي نوزادان (كرم و شامپوهاي بچه) هم مي‏توانند موجب تحريك بيشتر پوست و بدتر شدن ضايعه شوند. مشاوره با پزشك و پيدا كردن اينكه كدام ماده مورد مصرف در زندگي روزانه شما باعث پيدايش اين مشكلات شده است بسيار اهميت دارد. اغلب، تغيير دادن مواد مصرفي يا خودداري از تماس با ماده حساس كننده، موجب كمتر شدن مشكل پوست مي‏شود.

زمينه پيدايش واكنش‏هاي حساسيت پوستي، معمولاً از پدر و مادر به فرزندان به ارث مي‏رسد. افرادي كه استعداد ابتلا به اين واكنش‏ها را دارند، ممكن است سابقه ابتلا به تب يونجه (حساسيت فصلي به گرده گياهان) و يا آسم را هم داشته باشند. اين افراد حتي ممكن است به بعضي از مواد غذايي هم حساسيت داشته باشند و يا دچار حالتي باشند كه اصطلاحاً ”درماتيت آتوپيك“ يا ”اگزماي سرشتي“ ناميده مي‏شود. پوست اين افراد پس از تماس با بسياري از مواد كه در حالت عادي براي ساير مردم آزار دهنده نيست، دچار قرمزي، خارش و ساير علايم حساسيت مي‏شود.

 چگونه علت اصلي اگزما را بيابيم؟

وظيفه متخصص پوست، بررسي و جستجوي علل احتمالي ايجاد كننده بيماري در پوست دست است. وي بايد بفهمد كه اين مشكل به دليل تحريك پوست است و يا به دليل الرژي؟ او از شما سوالات بسياري در مورد هرگونه مشكل پوستي قبلي، تاريخچه حساسيت‏هاي احتمالي، آسم و هرگونه مشكل پزشكي ديگر خواهد پرسيد. او بايد بداند كه شما چه كرم‏ها و لوسيون‏هايي را به پوست خود مي‏ماليد، آيا از دستكش استفاده مي‏كنيد يا خير و در طول روز دست‏هاي شما با چه موادي در تماس هستند. وي دست‏ها، پاها و بقيه پوست شما را براي يافتن علايم بيماري بررسي خواهد كرد.

براساس گزارش مرکز آموزش و پژوهش پوست و جذام، ممكن است براي رسيدن به تشخيص دقيق، انجام آزمايش‏هاي ميكروسكوپي و بررسي بيشتر پوست هم لازم باشد. اگر پزشك به اين نتيجه برسد كه ضايعه پوستي شما به خاصر حساسيت به بعضي مواد موجود در محيط است، ممكن است آزمايشي را براي شما تجويز كند كه اصطلاحاً ”آزمايش برچسب Patch Test“ ناميده مي‏شود. در اين آزمايش بعضي از مواد حساسيت‏زا را بر روي پوست مي‏چسبانند تا به وجود آلرژي نسبت به آنها پي‏ببرند. با استفاده از اين روش‏ها، متخصص پوست خواهد توانست علت يا مجموعه علل ايجادكننده اكزماي دست را پيدا و ضايعه را درمان كند.

 اگزماي دست را چگونه درمان مي‏كنند؟

ممكن است پزشك براي درمان و ترميم پوست شما از مجموعه‏اي از روش‏ها استفاده كند. گاهي براي درمان مشكل پوستتان بايد آنتي‏بيوتيك‏هاي خوراكي هم مصرف كنيد. يك كرم يا پماد مرطوب كننده نيز ممكن است برايتان تجويز شود.

توجه داشته باشيد كه اين كرم بايد به تنهايي مصرف شود و آن را نبايد همراه با ساير كرم‏هاي دست به پوست بماليد. گاهي لازم مي‏شود كه از پمادهاي حاوي داروهاي كورتوني جهت درمان اكزماي دست استفاده شود.

اگر به نظر مي‏رسد كه كرم تجويز شده فايده‏اي نداشته است، اين موضوع را بطور صريح با پزشك خود در ميان بگذاريد. با جلوگيري از تماس دست‏ها با مواد شيمايي قوي و ساير مواد حساس كننده مي‎توانيد بر سرعت بهبود دست‏هايتان بيفزاييد.

 براي پيشگيري از اگزماي دست چه بايد كرد؟

براي جلوگيري از آسيب رسيدن به پوست دست‏ها كارهاي زيادي مي‏توان انجام داد:

- با پوشيدن دستكش مي‏توان از دست‏ها در برابر صابون‏ها، پاك‏كننده‏ها و ساير مواد شيميايي مراقبت كرد. هميشه در آشپزخانه و حمام يك جفت دستكش داشته باشيد و در موقع شستشوي ظرف‏ها و لباس‏ها از آنها استفاده كنيد. از آنجا كه خيلي از مردم نسبت به دستكش‏هاي لاستيكي حساسيت دارند، بهتر است زير دستكش‏هاي لاستيكي دستكش نخي بپوشند. به محض سوراح و پاره شدن دستكش، آن را بدور بيندازيد. در فواصلي كه از دستكش استفاده نمي‏كنيد، آنها را در هواي آزاد آويزان كنيد تا خشك شوند.

- هميشه حتي وقتي لباس‏هاي شسته را تا مي‏كنيد، سبزي پاك مي‏كنيد، آب‏ليمو مي‏گيريد و يا رب‏گوجه فرنگي تهيه مي‏كنيد، دستكش نخي بر دست داشته باشيد.

- در صورت امكان حتماً براي شستشوي لباس‏ها از ماشين لباسشويي و براي شستشوي لباس‏ها و ظرف‏ها با دست اجتناب كنيد.

- در موقع شستن دست‏ها از آب ولرم استفاده كنيد و مقدار كمي صابون بكار ببريد. در هر بار شستشوي دست و يا كار با آنها، حلقه و انگشتري را از دست خارج كنيد. حلقه و انگشتر، صابون و رطوبت را در زير خود جمع كرده و موجب آزرده شدن پوست مي‏شوند. بلافاصله پس از شستن دست‏ها، از كرم مرطوب كننده به منظور حفظ آب موجود در پوست استفاده نماييد.

- زمستان‏ها از دستكش چرمي استفاده كنيد تا مانع از خشكي و پوسته شدن دست‏هايتان شود. هميشه براي نرم و مرطوب نگهداشتن پوست دست‏هايتان از يك فرآورده مناسب كه توسط پزشك متخصص پوست تجويز شده استفاده كنيد. اينگونه فرآورده‏ها را بايد چندين بار در روز بسته به نياز، به دست‏ها بماليد. زماني كه ضايعات پوستي دست‏ها در حال ترميم هستند، گاهي منظره ناخوشايندي (بخاطر دلمه بستن) پيدا مي‏كنند كه به تدريج برطرف مي‏شود. گاهي هم اين ضايعات پس از بهبودي دوباره عود مي‏كنند.

سعي كنيد به خاطر بسپاريد كه تماس با كدام فرآورده يا انجام كدام فعاليت سبب عود عارضه شده است. حتماً پزشك خود را از عود مجدد ضايعه پوستي دست‏ها مطلع كنيد. از آنجا كه ضايعات پوست دست‏ها عموماً مقاوم به درمان هستند، ادامه درمان و رعايت دقيق دستورات پزشك و نيز حفظ ارتباط با طبيب در مدت درمان، بسيار اهميت دارد. بخاطر داشته باشيد، اگزماي دست‏ها به شرط رعايت نكات فوق، درمان شدني است. پس نااميد نشويد و به پزشك خود اعتماد داشته باشيد.

 به ياد داشته باشيد كه حتي پس از بهبودي كامل اگزماي دست در صورت عدم رعايت مواد فوق، احتمال عود اگزما زياد مي‏باشد. لذا سعي كنيد موارد فوق را به صورت عادت روزمره درآورده و هميشه آنها را رعايت نماييد.

انتهاي پيام