پوکي استخوان يک بيماري شايع استخواني است كه به علت کاهش تراکم استخوان و از دست رفتن توده استخواني ايجاد مي شود .

به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا، بيماري پوکي استخوان بدون علامت خاصي بوده و معمولا ‌با ايجاد يک شکستگي در يکي از استخوان‌هاي بدن بخصوص استخوان‌هاي مهره، لگن و مچ خود را نشان دهد.

اين شکستگي ها ممکن است به دنبال سقوط يا حتي يک ضربه خفيف مثل نشستن ناگهاني، لغزيدن و پيچ خوردن، زمين خوردن، برخورد با اشياء و حتي ممکن است رخ دهد و يا آنكه استخوان بدون هيچ ضربه اي خودبه خود بشکنند.

 علل پوکي استخوان

1- کمبود طولاني مدت کلسيم و پروتئين در رژيم غذايي ماده اصلي که سختي و شکل استخوان را بوجود مي‌آورد، کلسيم است ذخيره شدن کلسيم در استخوان قبل از تولد آغاز مي‌شود و تا سن 30 سالگي ادامه مي‌يابد . در 30 سالگي استخواهاي يک فرد سالم به بيشترين سختي خود مي‌رسد . اگر فعاليت بدني وجود نداشته باشد يا غذاي حاوي کلسيم کم مصرف شود، به تدريج کلسيم استخوانها کم شده و استخوانها شکننده مي‌شوند وبيماري پوکي استخوان ايجاد مي شود.

2- سطح پايين استروژن پس از يائسگي

3- کاهش فعاليت با افزايش سن

4- استعمال دخانيات و اعتياد به الکل

5- کمبود ويتامين ها به ويژه ويتامين ث و دي

6- پرکاري تيروييد و سرطان

7- سابقه خانوادگي پوکي استخوان

 اهميت بيماري پوکي استخوان

بيش از يک سوم افراد 65 ساله يا مسن تر هر ساله سقوط مي کنند و تقريباً يکي از هر 10 سقوط منجر به آسيب جدي از جمله شکستگي لگن، و ساير شکستگي ها مي شود.

علت اصلي شکستگي پوکي استخوان است اکثريت افراد مبتلا به پوکي استخوان خانمها هستند و احتمال شکستگي ناشي از آن در طول زندگي بسيار بالاست اين عارضه بيشتر در خانم هاي يائسه ديده مي شود اما مردان هم درصورت عدم تغذيه صحيح و فعاليت بدني خوب ممکن است به اين بيماري مبتلا شوند پوکي استخوان ، يک بيماري خاموش است زيرا بدون هيچ علامتي، کم کم بوجود مي‌آيد.

علايم شايع

در مراحل اوليه اين بيماري بيشتر با کمر درد و در بيشتر افراد بدون علامت است در مراحل پيشرفته بيماري درد ناگهاني پشت همراه به يک صداي خردشدگي که نشانه بروز شکستگي مهره هاست ، تغيير شکل ستون فقرات به صورت قوز کردن ، کاهش قد ، بروز شکستگي با ضربه خفيف ، به ويژه در ناحيه استخوان ران و بازو.

افرادي که بيشتر در معرض ابتلا به بيماري پوکي استخوان هستند:

1- افراد مسن : هر چه سن فرد بيشتر باشد ، احتمال ابتلا در وي بيشتر است .

2- نژاد : در برخي نژادها از جمله نژاد آسيايي استعداد ابتلا بيشتر است .

3- جنس : زنان بيشتر از مردان به اين بيماري مبتلا مي شوند مخصوصا زنهايي که زايمان زياد و با فاصله کمتر از سه سال داشته اند.

4- ميزان تحرک: اگر شيوه زندگي کم تحرک باشد، احتمال ابتلا بيشتر است .

5- تغذيه: کمبود مصرف کلسيم و ويتامين

6- عادات: مصرف سيگار و الکل عاملي براي افزايش خطر ابتلا به پوکي استخوان است .

7- عوامل فاميلي: سابقه وجود پوکي استخوان در خانواده و همچنين سابقه شکستگي در بستگان درجه يک فرد

 پيشگيري از پوکي استخوان

بيماري پوکي استخوان قابل پيشگيري است با رژيم غذايي مناسب ، مکمل هاي کلسيم و فلوريد، ويتامين دي و ورزش مي توان سير پوکي استخوان را متوقف کرده و احتمالاً روند آن را در جهت رسيدن به حالت طبيعي معکوس کرد .

براي پيشگيري از اين بيماري رعايت نکات زير ضروري است:

1- به طور منظم ورزش کنيد . ورزش يکي از عوامل مهم براي قرار گرفتن کلسيم در داخل استخوان و محکم شدن استخوانها است . پياده روي ورزش مناسبي است اما اگر به پوکي استخوان مبتلا هستيد قبل از آغاز هر گونه تمرين ورزشي با پزشک خود مشورت کنيد .

2 - هر روز مواد غذايي حاوي کلسيم، به خصوص شير و لبنيات ماست،کشک و پنير، انواع کلم ، برگهاي تربچه، جعفري ، بادام، فندق ، کنجد، پرتقال استفاده نماييد ميزان کلسيم روزانه براي بزرگسالان بين 800 تا 1200 ميلي‌گرم است . هر ليوان شير بزرگ داراي 300 ميلي‌گرم کلسيم است.

3- شير منبع خوبي براي کلسيم است، اما از اضافه کردن چاي، پودر نسکافه ، پودر کاکائو و قهوه به شير اجتناب کنيد چون جذب کلسيم را کم مي کند.

4- شربت‌هاي کاهش دهنده اسيد معده را فقط با تجويز پزشک مصرف نماييد زيرا نمي‌گذارند کلسيم غذا جذب شود .

5- تا حد امکان نوشابه هاي گازدار کمتر مصرف کنيدچون جلوي جذب کلسيم غذا را مي‌گيرد.

6- از جمله عوارض استفاده از دخانيات و مصرف الکل، ‌تشديد پوکي استخوان است پس از استعمال آن در هر سني اجتناب کنيد.

7- ويتامين D با افزايش جذب کلسيم از پوکي استخوان جلوگيري مي‌کند براي تامين آن هر روز 15 تا 30 دقيقه در مقابل نور مستقيم خورشيد قرار بگيريد توجه داشته باشيد تابش نور خورشيد از پشت شيشه تاثيري ندارد .

8- در صورت وجود پوکي استخوان علاوه بر توصيه هاي فوق نياز به دارو درماني به همراه مصرف کلسيم و ويتامين D داريد بنابراين بايد حتماً به پزشک مراجعه نماييد.

 اقدامات حفاظتي در سالمندان عليه پوکي استخوان

1- دوري از هر موقعيتي که ممکن است منجر به آسيب ديدگي شود. از راه رفتن در خيابان هاي يخ زده يا برروي سطوح خيس يا لغزنده خودداري کنيد. هنگام بالا يا پايين رفتن از پلکان ، نرده هاي پلکان را بگيريد.

2- از مصرف خودسرانه داروهاي مؤثر بر هوشياري نظير داروهاي خواب آور و آرامبخش‌ها خود داري کنيد چون ممکن است باعث افتادن و بروز شکستگي گردند.

3- ورزش، به خصوص ورزش هاي تحمل کننده وزن نظير پياده روي يا دويدن براي حفظ قدرت استخواني توصيه مي شود.

4- از يک رژيم عادي متعادل حاوي مقادير بالاي پروتئين ، کلسيم و ويتامين D استفاده کنيد.

5- در صورت داشتن اضافه وزن از يک رژيم لاغري استفاده کنيد.

انتهاي پيام