در حالي كه چند سالي است زنگ خطر نابودي درياچه اروميه به عنوان دومين درياچه آب شور جهان به صدا در آمده و يك سوم سطح اين درياچه از سال 74 تاكنون به دليل كم‌آبي كاهش يافته است، مدير كل دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست از تصويب برنامه اجرايي مديريت جامع حوضه آبخيز درياچه اروميه در هيات دولت خبر داد و گفت: بر اين اساس استان‌هاي آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي و كردستان مكلف شدند سالانه حداقل 1/3 ميليارد مترمكعب حق‌آبه زيست‌محيطي مورد نياز اين درياچه را تامين كنند.

به گزارش خبرنگار «محيط زيست» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درياچه اروميه دومين درياچه آب شور جهان با 4 هزار و810 کيلومتر مربع مساحت يکي از نادرترين ذخيره‌گاههاي زيستي ايران و جهان و داراي 102 جزيره کوچک و بزرگ است. اين درياچه به همراه جزاير دروني آن از سوي سازمان يونسکو به عنوان ذخيره‌گاه طبيعي به ثبت جهاني رسيده است.

آمارها نشان مي‌دهد از سال 1374 تاكنون تراز آب درياچه اروميه سير نزولي داشته به طوري كه در حال حاضر به سطح 4/1271 متر از سطح آبهاي آزاد رسيده است كه اين ميزان 7/2 متر كمتر از سطح تراز اكولوژيك، 9/6 متر كمتر از تراز حداكثري و 3/4 متر كمتر از متوسط دراز مدت 40 ساله آن است.

از سوي ديگر در حالي كه ميانگين بلندمدت غلظت نمك در اين درياچه 180 گرم بر ليتر و ميانگين غلظت نمك طي 20 سال گذشته 210 گرم بر ليتر بوده است، اين رقم هم اكنون به 320 گرم بر ليتر و به حد فوق اشباع رسيده و موجب کاهش تعداد آرتميا و در معرض نابودي قرار گرفتن آن به عنوان تنها موجود آبزي اين درياچه شده است كه به اعتقاد كارشناسان عوامل اقليمي، مهار آبهاي سطحي، راندمان آب پايين كشاورزي، افزايش مصرف آب بخصوص در بخش كشاورزي و احداث ميانگذر اروميه از علل اصلي در معرض نابودي قرار گرفتن درياچه اروميه است.

مدير كل دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست:

سالانه حداقل 1/3 ميليارد مترمكعب حق‌آبه زيست‌محيطي براي اروميه تامين مي‌شود

مهندس امير عبدوس، مدير كل دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين كه براي نجات درياچه اروميه بادي گام ملي برداشته شود از تدوين برنامه اجرايي مديريت جامع حوضه آبخيز درياچه اروميه با مشاركت تمامي بخش‌هاي ذيربط خبر داد و گفت: اين برنامه خوشبختانه پس از تصويب در كميسيون زيربنايي دولت، طي روزهاي گذشته در جلسه هيات وزيران به تصويب نهايي رسيد.

وي گفت: بر اين اساس استان‌هاي آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي و كردستان مكلف شدند سالانه حداقل 1/3 ميليارد مترمكعب حق‌آبه زيست‌محيطي مورد نياز اين درياچه را تامين كنند.

مدير كل دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست افزود: به منظور هماهنگي و اجرايي كردن برنامه جامع مديريت حوزه آبخيز درياچه اروميه ستاد اجرايي مديريت حوضه آبخيز درياچه اروميه با ترکيب زير تشکيل و اختيارات اصل 138 قانون اساسي در ارتباط با مفاد اين مصوبه به اين ستاد تفويض مي‌شود كه اين ستاد گزارش عملکرد خود را در پايان هر سال به رييس‌جمهوري ارائه خواهد كرد.

وي از معاون اول رييس‌جمهوري، رييس سازمان حفاظت محيط زيست، معاون برنامه ريزي و نظارت راهبردي رييس جمهوري، وزير نيرو، وزير جهاد کشاورزي، وزير کشور، وزير مسکن و شهرسازي و استانداران سه استان آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي و کردستان به عنوان اعضاي ستاد اجرايي مديريت حوضه آبخيز درياچه اروميه ياد كرد و گفت: دبيرخانه اين ستاد در سازمان حفاظت محيط زيست مستقر خواهد بود از سوي ديگر کميته منطقه‌اي مديريت درياچه اروميه نيز با رياست وزير کشور و عضويت استانداران سه استان آذربايجان شرقي و غربي و کردستان، مديران کل محيط زيست، روساي سازمان‌هاي جهاد کشاورزي، مديران عامل شرکت‌هاي آب منطقه‌اي و روساي سازمان‌هاي مسکن و شهرسازي سه استان تشكيل مي‌شود.

مدير كل دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست افزود: ايجاد تمهيدات لازم براي تامين حداقل نياز آبي درياچه اروميه به ميزان 1/3 ميليارد مترمکعب در سال و تعيين سهم هر استان بر اساس پيشنهاد دريافتي از کميته منطقه‌اي از جمله وظايف ستاد اجرايي مديريت حوزه آبخيز درياچه اروميه است.

وي افزود: تعيين سهم هر استان در تامين نياز آب درياچه اروميه و ميزان آب قابل بهره‌برداري براي مصارف مربوطه، پايش مستمر فرآيند تامين نياز درياچه اروميه و بهره‌برداري آب حوضه و نحوه اجراي مديريت جامع درياچه اروميه و جلب مشاركت مردمي از جمله وظايف كميته منطقه‌اي مديريت حوضه آبخيز درياچه اروميه است.

چاه‌هاي غيرمجاز اطراف اروميه ظرف يكسال بسته مي‌شوند

مدير كل دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست در خصوص اقدامات دستگاه‌هاي اجرايي در اين زمينه گفت: وزارت نيرو مكلف شد از طريق شركت‌هاي آب منطقه‌اي و متناسب با سهم هر استان نسبت به تامين حداقل نياز آبي درياچه اروميه اقدام كند، از سوي ديگر شركت‌هاي آب منطقه‌اي استاني مكلفند از حفر چاههاي غيرمجاز و برداشت‌هاي غيرقانوني از آبهاي سطحي و زيرزميني در سطح حوزه ممانعت كرده و نسبت به قطع برداشت‌هاي غيرمجاز آب ظرف مدت يك سال اقدام كنند.

وي افزود: وزارت نيرو همچنين مكلف شد نسبت به تسريع در انجام مطالعه و اقدامات اجرايي انتقال آب از حوضه‌هاي مجاور، مطالعه و اجراي طرح باروري ابرها در سطح حوضه با همكاري سازمان هواشناسي، مطالعه و اجراي بهره‌برداري از پساب تصفيه خانه‌هاي شهرهاي بزرگ و تامين آب جايگزين براي درياچه اروميه، تسريع و احياي و بازسازي كانال آب رساني تالاب «قوري گل» و ساير تالاب‌هاي اقماري درياچه اروميه و انجام مطالعات ارزيابي استراتژيك زيست‌محيطي توسعه منابع آبي حوضه با رويكرد ايجاد بهره‌وري مصارف آب و تامين حداقل نياز آبي درياچه اروميه ظرف مدت يكسال و ارائه آن به سازمان محيط زيست اقدام كنند.

راندمان آب كشاورزي در منطقه هرسال 5 درصد افزايش مي‌يابد

مدير كل دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين كه وزارت جهاد كشاورزي مكلف شد نسبت به افزايش راندمان آب كشاورزي در منطقه به ميزان سالانه 5 درصد و استفاده از روش‌هاي نوين آبياري اقدام كند، افزود: اين وزارتخانه همچنين مكلف است نسبت به اصلاح الگوي كشت متناسب با تخصيص منابع آب موجود و اجرايي كردن سند ملي آب اقدام كند.

وي با اشاره به اين كه سازمان حفاظت محيط زيست موظف است نسبت به ميله‌گذاري حريم و اراضي مستحدث ساحلي درياچه اروميه حداكثر ظرف مدت يكسال اقدامات لازم را انجام دهد، افزود: طراحي و ايجاد مركز و شبكه پايش زيست‌محيطي درياچه اروميه و نظارت بر كليه منابع مؤثر در مصرف و بهره‌برداري آب ورودي به درياچه نيز از جمله وظايف سازمان حفاظت محيط زيست خواهد بود.

گفتني است درياچه اروميه در شمال غرب ايران بين استانهاي آذربايجان غربي و شرقي واقع شده است. اين درياچه با مساحتي بالغ بر 5 هزار و 822 كيلومتر مربع در رقوم ارتفاعي 88/1277 متر از سطح آبهاي آزاد بيستمين درياچه جهان از لحاظ وسعت و شورترين بعد از بحرالميت محسوب مي‌شود. طول درياچه از 130 تا 146 كيلومتر و عرض آن از 58 كيلومتر تا 15 كيلومتر (بين كوه زنبيل و جزيره اسلامي) متغير است.

حجم آب درياچه اروميه در مساحت 5 هزار و 822 كيلومتر مربع و با عميق متوسط 5/4 متر بالغ بر 31 ميليارد مترمكعب برآورد شده است.

حوضه آبريز درياچه اروميه داراي 52 هزار و 47 كيلومتر مربع بوده كه در استانهاي آذربايجان غربي، شرقي و كردستان و قسمت بسيار كمي نيز در كشور تركيه مي‌باشد.

منابع تامين كننده آب اين درياچه عبارتند از جريانهاي سطحي رودخانه‌ها، جريان‌هاي آبهاي زير زميني و بارش مستقيم به سطح درياچه، آبهاي سطحي شامل 14 رودخانه دائمي، 7 رودخانه فصلي و 39 جريان سيلابي مي‌باشد. دبي اين رودخانه ‌ها نوسانات بسياري دارد، به طوريكه زرينه رود با متوسط آورد 2 هزار ميليون متر مكعب و سطح حوضه‌اي برابر با 12 هزار كيلومتر مربع بزرگترين و آذرشهرچاي با متوسط آورد 34 ميليون متر مكعب و سطح حوضه‌اي برابر با 300 كيلومتر مربع كوچكترين رودخانه دائمي اين حوضه محسوب مي‌شود. دبي متوسط سالانه ورودي به درياچه از طريق رودخانه‌ها برابر 5316 ميليون متر مكعب برآورد شده است.

اين درياچه به دليل داشتن ارزشهاي اكولوژيك و منحصر به فرد، در سال 1346 بر اساس مصوبه شماره يك شوراي عالي حفاظت محيط زيست كشور، به عنوان منطقه حفاظت شده و طبق مصوبه شماره 63 شوراي عالي در سال 1354 به عنوان پارك ملي ارتقا يافته است.

همچنين در سال 1356 بر اساس مصوبات MAB (انسان و كره مسكون) به عنوان يكي از مناطق بين‌المللي ذخيره‌گاه‌هاي زيست كره در سطح جهان به ثبت رسيده است. غير از عناوين گفته شده اين درياچه با تمامي جزاير آن در سال 1354 به عنوان يكي از تالابهاي بين المللي در كنوانسيون رامسر ثبت و از طرف موسسه بين‌المللي تالابها به عنوان يكي از مهمترين مناطق مهم پرندگان انتخاب شده است.

در اين درياچه در حال حاضر 27 گونه پستاندار، 212 گونه پرنده، 41 گونه خزنده ، 7 گونه دوزيست و 26 گونه ماهي زيست مي‌كند. درياچه اروميه داراي 102 جزيره است که همه آنها از سوي سازمان يونسکو به عنوان ذخيره‌گاه طبيعي جهان به ثبت رسيده است.

جزيره اشک زيستگاه پرندگان زيباي کوچ‌گر از جمله مرغ آتش و تنجه و نيز گوزن زرد ايراني است.

انتهاي پيام