زماني كه وزير صنايع و معادن در حاشيه مراسم افتتاح يازدهمين همايش صنايع دريايي در جزيره كيش از پاسخ دادن به سوالي درباره تغيير رييس سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران خودداري كرد و در حاشيه همان مراسم احمد قلعه‌باني – رييس كنوني ايدرو – نيز از تغيير خود ابراز بي‌اطلاعي كرد، كمتر كسي فكر مي‌كرد كه فرداي همان روز تغيير و تحولات در بزرگترين بنگاه صنعتي كشور رنگ و روي واقعيت به خود بگيرد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، حضور همزمان علي‌اكبر محرابيان و احمد قلعه‌باني در همايش امسال صنايع دريايي باعث شد تا برخي به اين موضوع كه قرار است در سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران تغييري ايجاد شود، شك كنند؛ با اين وجود اين شك و گمان ديري نپاييد و مشخص شد، شايعاتي كه از چندين هفته قبل در مورد تغيير سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران مطرح شده بود، چندان هم بي‌دليل نبوده است.

البته هيچ‌يك از شايعات مطرح شده درباره جانشين احتمالي قلعه‌باني در سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران درست نبوده و اين بار رييس اين بنگاه عظيم صنعتي كشور از سازماني آمده كه بحث‌هاي احتمالي كمتر آن را محتمل مي‌دانستند.

بر اين اساس اين بار مجيد هدايت ـ مديرعامل سازمان صنايع هوايي وزارت دفاع - با حكم وزير صنايع و معادن فرصت پيدا كرده تا هدايت سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، غول صنعي كشور را برعهده بگيرد.

نكته جالبي كه در اين بين مي‌توان به آن اشاره كرد اين است كه وزير صنايع و معادن در سخنراني خود در مراسم افتتاحيه يازدهمين همايش صنايع دريايي در كيش در اظهاراتي عنوان كرد كه ايران براي اجراي پروژه‌هاي مشترك در صنعت هوايي با برخي از كشورهاي غربي و شرقي وارد مذاكره شده است. اين در شرايطي كه رييس جديد سازمان گسترش هم از صنعت هوايي وارد اين سازمان شده احتمال ورود اين سازمان را به صنعت هوايي و هواپيماسازي افزايش مي‌دهد.

چـالـش‌هـاي قـلـعـه‌بـانـي در ايـدرو

اما احمد قلعه‌باني كه در اواسط دي ماه سال 1386 جاي مهدي مفيدي را به عنوان رييس سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران گرفت، در طول حضور كمتر از دو ساله خود در اين سازمان با چالش‌ها و فراز و نشيب‌هاي زيادي مواجه شد.

وي كه پس از مدت‌ها مديرعاملي گروه خودروسازي سايپا به‌طور غيرمنتظره‌اي وارد سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران شده بود، در سازمان گسترش نيز از موضوع صنعت خودرو و حواشي آن‌ دور نشد و همچنان در اين زمينه به‌عنوان فردي خبرساز ديده شد.

در طول حضور قلعه‌باني در ايدرو هدايت دو خودروساز بزرگ ايراني به طور گسترده‌اي تغيير يافت. منوچهر منطقي پس از مدت‌ها حضور از ايران خودرو رفت و جواد نجم‌الدين جاي وي را گرفت. مهرداد بذرپاش هم كه جاي قلعه‌باني را در سايپا گرفته بود، در نهايت جايش را به نعمت‌الله پوستين‌دوز داد تا مشخص شود كه تغييرات در صنعت خودروسازي بيش از گذشته غيرقابل پيش‌بيني شده است.

پروژه تندر 90 نيز همچون گذشته دامن سازمان گسترش را در زمان حضور وي در اين سازمان گرفت و دردسرهاي زيادي را براي مدير خودرويي اين سازمان به وجود آورد.

قلعه‌باني در حوزه صنايع دريايي نيز با چالش‌هايي روبه‌رو بود كه از آن جمله مي‌توان به وضعيت پرچالش مطلوب ايزوايكو و پروژه كشتي ايران – اراك اشاره كرد؛ هرچند برگزاري مراسم دريانوردي ايران – اراك تا حدودي فشارها را از سازمان گسترش برداشت. در صنعت واگن‌سازي نيز مشكلات مشابهي بر سر راه ايدرو به وجود آمد.

سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران هم‌اكنون در دو پروژه عظيم خط 3 متروي تهران و فازهاي 17 و 18 پارس جنوبي نيز حضور دارد كه اجراي اين دو پروژه هم به گفته مسوولان با مشكلات مالي دست و پنجه نرم مي‌كند.

اما سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران (ايدرو) در حالي امسال چهلمين و دومين سالگرد تاسيس خود را پشت سر گذاشته كه براي نخستين بار در تاريخ حياتش قرار است رياست مديري از بخش دفاعي كشور را بر خود تجربه كند.

سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران در 26 تير سال 1346 شمسي با صدور فرماني پايه‌گذاري و رييس آن به طور مستقيم طي ابلاغي از سوي شاه مخلوع، تعيين و منصوب شد.

18 مديرعامل طي 42 سال

در اولين مجمع عمومي صاحبان سهام سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران كه در 22 مهر 1346 به رياست عليخاني - وزير اقتصاد - و با شركت سيروس آموزگار - وزير دارايي -، عطاالله خسرواني - وزير كار و امور اجتماعي -، صفي اصفيا - مديرعامل سازمان برنامه و بودجه - و مهدي سميعي - رييس كل وقت بانك مركزي - برگزار شد، فردي به‌نام رضا نيازمند به عنوان نخستين مديرعامل اين سازمان انتخاب شد.

پس از او، منوچهر تسليمي در سال 1351 توسط اعضاي شوراي عالي سازمان به عنوان دومين مديرعامل سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران منصوب شد. وي تا سال 1356 در اين سمت حضور داشت. اما هوشنگ ثابتي را مي‌توان آخرين مديرعامل سازمان پيش از پيروزي انقلاب اسلامي دانست كه تا 22 بهمن سال 1357 در اين پست حضور داشت و با پيروزي انقلاب اسلامي، پست خود را ترك كرد و از كشور خارج شد.

ايـدرو پـس از انـقـلاب

پس از آن، هوشنگ مخلصي از 23 بهمن 1357 تا 11 فروردين سال 1358 به عنوان رييس هيات سرپرستي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران ادامه كار را عهده‌دار شد و نام خود را به عنوان اولين سرپرست اين سازمان پس از پيروزي انقلاب اسلامي به ثبت رساند.

سيروس شاه‌خليلي دومين فردي بود كه سكانداري سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران را در منصب رييس هيات‌عامل به مدت كوتاهي كه از 11 فروردين سال 1358 تا 12 دي سال 1358 به طول انجاميد، بر عهده داشت و حسن صدر پس از او بر اساس مصوبه شوراي انقلاب اسلامي در 12 دي سال 1358 به سمت معاون وزارت صنايع و معادن و رييس هيات‌عامل سازمان از سوي محمود احمدزاده هروي - وزير صنايع و معادن وقت - منصوب شد. وي تا 22 تير سال 1360 در اين سمت باقي ماند.

پس از صدر، در جلسه مجمع عمومي فوق‌العاده سازمان در 3 تير سال 1360 به دعوت محمدرضا نعمت‌زاده - وزير وقت صنايع و معادن - و با حضور وزيران كار و امور اجتماعي، امور اقتصادي و داريي، معاونت وزارت بازرگاني، وزير مشاور و رييس سازمان برنامه و بودجه و نيز رييس كل بانك مركزي، اعظم قلي‌زاده پاشا به عنوان سومين رييس هيات عامل سازمان بعد از انقلاب منصوب شد. وي نيز به مدت كوتاهي تا 6 مهر سال 1360 در سازمان حضور داشت.

در دوره كوتاهي پس از پيروزي انقلاب اسلامي كه تا سال 1361 ادامه داشت، رويدادهاي فشرده سياسي، اجتماعي و اقتصادي جامعه ايران بازتاب‌هاي گسترده‌اي بر سازمان گسترش و نوسازي داشت كه در انتصاب‌هاي متوالي روساي هيات عامل منعكس شده است.

بهروز شجاعيان زنجاني در اين دوره فشردگي با انتخاب اعضاي هيات‌عامل سازمان مسووليت سرپرستي هيات‌عامل را از 6 مهر 1360 تا 15 شهريور 1361 برعهده گرفته بود.

منوچهر صنيع‌پور نيز به موجب حكم صادره در 7 مهر 1361 به عضويت و رياست هيات‌عامل سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران منصوب شد و تا 13 آبان 1361 در پست يادشده حضور داشت.

محمدمحسن سازگارا پس از وي در دو نوبت مسووليت رياست هيات‌عامل سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران را به عهده داشته است.

بار اول در 13 آبان 1361 با حكم بهزاد نبوي - وزير وقت صنايع سنگين و رييس مجمع عمومي سازمان - و بار دوم بر اساس جلسه مورخ 3 بهمن سال 1367 مجمع عمومي سازمان از سوي بهزاد نبوي - وزير وقت صنايع سنگين و رييس مجمع عمومي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران - به معاونت وزارت صنايع سنگين و رييس هيات‌عامل سازمان منصوب شد.

نوبت به هاشمي طبا رسيد

مجمع عمومي عادي فوق‌العاده سازمان گسترش در يكم شهريور سال 1363 با حضور بهزاد نبوي وزير وقت صنايع سنگين، غلامرضا شافعي وزير وقت صنايع، حسن عابدي جعفري وزير وقت بازرگاني، محمدتقي بانكي سرپرست وقت سازمان برنامه و بودجه، ابوالقاسم سرحدي‌زاده وزير وقت كار و اموراجتماعي، حسين نمازي وزير وقت امور اقتصادي و دارايي، محسن نوربخش رييس كل وقت بانك مركزي، حسين نيلي وزير وقت معادن و فلزات، سيدمصطفي هاشمي‌طبا را به عنوان رياست هيات عامل سازمان انتخاب كرد.

حكم وي در 15 مهر سال 1363 از سوي وزير صنايع سنگين به عنوان معاون وزارت صنايع سنگين و رياست هيات عامل سازمان گسترش و نوسازي صنايع صادر شد. در 8 مهر سال 1364 نيز وي از اين سمت رفت.

مجمع عمومي عادي سازمان به طور فوق‌العاده در 8 مهر سال 1364 مهدي مجمد باقريان را با پيشنهاد وزير به سمت رياست هيات عامل سازمان گسترش برگزيد.

نبوي، غلامرضا شافعي، حسن عابدي جعفري، ابوالقاسم سرحدي‌زاده، حسين نمازي، محسن نوربخش، حسين نيلي و مسعود روغني زنجاني قائم مقام نخست‌وزير وقت در وزارت برنامه و بودجه در مجمع عمومي حضور داشتند.

وقتي وزير كنترل ايدرو را بدست گرفت

استعفاي باقريان در 22 دي سال 1366 در مجمع عمومي عادي سازمان گسترش تصويب شد. اما در ادامه بهزاد نبوي در 23 دي سال 1366 به دنبال تشكيل مجمع عمومي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران و بر اساس مصوبه شوراي عالي پشتيباني جنگ و با توجه به نقش حساس واحدهاي توليدي تحت پوشش سازمان در تامين نيازهاي تسليحاتي و تجهيزاتي جنگ تحميلي و ضرورت هدايت كنترل و نظارت مستقيم و بلاواسطه وزير صنايع سنگين در واحدهاي مزبور با حفظ سمت به رياست هيات عامل سازمان منصوب شد.

در مجمع عمومي، نبوي، غلامرضا شافعي، حسن عابدي جعفري، مسعود روغني زنجاني وزير برنامه و بودجه، ابوالقاسم سرحدي‌زاده، محمدجواد ايرواني وزير وقت امور اقتصادي و دارايي، مجيد قاسمي رييس كل وقت بانك مركزي و محمدرضا آيت اللهي وزير وقت معادن و فلزات حضور داشتند.

حضور طولاني‌مدت خاموشي در ايدرو

سيدابوالحسن خاموشي در مهر سال 1368 و در دوران وزارت سيدهادي نژادحسينيان به عنوان عضو و قائم‌مقام رييس هيات‌عامل سازمان گسترش و نوسازي صنايع آغاز به كار كرد و به اين دليل كه سازمان در آن زمان رييس هيات ‌عامل نداشت، عملا به عنوان رييس سازمان تا آبان 1373 به خدمت مشغول بود.

تركان هم رييس ايدرو شد

در پي ادغام وزارتخانه‌هاي صنايع سنگين و صنايع در سال 1373 حكم وي در اول آبان سال 1373 به دنبال تشكيل مجمع عادي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران صادر شد و تا انتصاب اكبر تركان در 21 شهريور سال 1376 به قوت خود باقي بود كه دوره تصدي وي در راس سازمان گسترش از طولاني‌ترين دوره‌هاي رياست در حيات 40 ساله اين سازمان بوده است.

بر اساس اختيارات ناشي از مصوبه مجمع عمومي سازمان در 18 شهريور سال 1376 اكبر تركان از سوي غلامرضا شافعي به سمت معاون وزير صنايع و رييس هيات‌عامل سازمان منصوب شد. وي تا 31 شهريور سال 1380 در اين سمت انجام وظيفه كرد.

به استناد اختيار حاصل از مصوبه مورخ 30 تير سال 1380 مجمع عمومي عادي به طور فوق‌العاده سازمان گسترش، رضا ويسه به عضويت موظف هيات‌عامل سازمان و سپس در 26 مهر 1380 به معاونت وزير صنايع و معادن و رييس هيات‌عامل سازمان منصوب شد.

پس از دوره‌ي ركوردي وي از نظر طول دوران رياست، مهدي مفيدي در آبان سال 1384 با صدور حكمي از سوي عليرضا طهماسبي وزير وقت صنايع و معادن به عنوان هفدهمين رييس بزرگترين شركت صنعتي وابسته به دولت منصوب شد.

سرانجام مفيدي پس از دو سال، در ماه گذشته از سمت خود كناره‌گيري كرد و احمد قلعه‌باني - مديرعامل سايپا - به عنوان هجدهمين رييس سازمان گسترش و نوسازي صنايع، عهده‌دار معاونت وزير صنايع و معادن نيز شد.

اما قلعه‌باني هم كمتر از دو سال در سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران دوام آورده و ديروز جاي خود را به مجيد هدايت از سازمان صنايع هوايي وزارت دفاع داد.

قرار است فردا (شنبه 23 مهر ماه) مراسم توديع و معارفه روساي قديم و جديد سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران در محل اين سازمان برگزار شود. هنوز دقيقا مشخص نيست كه رييس جديد ايدرو قرار است چه سياست‌هايي را دنبال كند و از سوي ديگر سمت بعدي رييس بركنار شده ايدرو نيز هنوز اعلام نشده است و معلوم نيست كه آيا قلعه‌باني قصد دارد به كار در بخش صنعت و معادن كشور ادامه دهد يا خير؟

گزارش از خبرنگار ايسنا: محمدجواد به‌آبادي

انتهاي پيام