داستان توليد پارچه چادر مشكي در كشورمان داستاني تكراري و البته متاثركننده‌اي است كه نشان مي‌دهد فعاليت‌هاي توليدي در ايران هميشه آن‌طور كه گفته مي‌شود، آسان نبوده و در موارد متعددي با حاشيه‌هاي زيادي روبه‌روست.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، تلاش‌ها براي به توليد انبوه رساندن پارچه چادر مشكي در ايران سابقه ديرينه‌اي داشته و حتي در اوايل دهه 60 نيز سازماني متعلق به شاهچراغ شيراز برنامه توليد چادر مشكي را در دستور كار خود قرار داد و زيرساخت‌هاي لازم براي كار را نيز فراهم كرده بود كه البته در نهايت اين برنامه به دلايل نامعلومي متوقف شد.

بعد از آن نيز بارها سرمايه‌گذاراني در پي آن برآمدند كه چادر مشكي را در كشورمان به توليد انبوه برسانند، اما هر بار اين تلاش‌ها به شكست انجاميد.

آخرين بار كه تلاش براي داخلي‌سازي پارچه چادر مشكي در كشورمان به اوج خود رسيد، مربوط به چند سال پيش و در زمان وزير سابق صنايع و معادن بود كه در آن زمان حتي اخباري مربوط به كشف فرمول توليد پارچه چادر مشكي نيز منتشر شد. در آن زمان اگرچه به نظر مي‌رسيد اين بار عزمي جدي براي داخلي‌سازي پارچه چادر مشكي وجود دارد، به يكباره و به طرز باور نكردني تعرفه واردات پارچه چادر مشكي به كشورمان به شدت كاهش يافت تا عملا زمينه براي داخلي‌سازي اين محصول مختص بانوان ايراني از بين برود.

جالب اينجاست كه در همان زمان تعرفه واردات گوشي تلفن همراه به كشورمان با توجيه حمايت از توليدكنندگان داخلي به شدت افزايش يافت. در واقع مسوولان وقت وزارت صنايع و معادن در اقدامي متناقض براي حمايت از داخلي‌سازي موبايل اقدام به افزايش تعرفه واردات آن كردند، در حالي كه به اعتقاد بسياري از كارشناسان، داخلي‌سازي اين كالا خيلي سخت‌تر از پارچه چادر مشكي بود. با اين وجود در حالي كه توليد داخلي پارچه چادر مشكي در حال پا گرفتن بود، به يكباره تعرفه واردات اين كالا به كشور به شدت كاهش يافت تا عملا ديگر فرصتي براي داخلي‌سازي اين محصول باقي نماند. اقدامي كه نه تنها به نفع مصرف‌كننده ايراني تمام نشد، بلكه سود هنگفتي را نصيب واردكنندگان كرد.

هرچند كه وزارت صنايع ومعادن در آن زمان اعلام كرد كه براي حمايت از توليدكنندگان داخلي پارچه چادر مشكي تدارك‌هايي ديده است و به همين منظور مابه‌التفاوت قيمت پارچه چادر مشكي در داخل و پارچه چادرمشكي وارداتي توسط دولت پرداخت خواهد شد، ولي در عمل ديگر انگيزه‌اي براي توليدكنندگان باقي نماند تا شاهد اين حمايت‌ها باشند.

سود كلاني كه به جيب واردكنندگان مي‌رود

در همين زمينه محمد مروج - رييس هيات مديره انجمن صنايع نساجي ايران - به خبرنگار ايسنا مي‌گويد: "اگر برآورد كنيم كه هر خانم ايراني 20 سال به بالا سالانه به طور متوسط دو دست چادر بخرد، در حال حاضر مصرف سالانه پارچه چادر مشكي در كشور سالانه دست‌كم 40 ميليون متر و اين در حاليست كه توليد داخلي اين كالا هنوز به سه ميليون متر هم نرسيده است."

وي مي‌افزايد: " تاكنون همه اعم از بخش دولتي و خصوصي به انواع مختلف تلاش كرده‌اند تا توليد پارچه چادر مشكي در كشورمان شكل گيرد، اما هر بار اين تلاش‌ها به فرجام شكست منتهي شده است."

او با بيان اين‌كه دست‌اندركاران واردات پارچه چادر مشكي به كشور به دليل سود قابل ملاحظه‌اي كه اين فعاليت تجاري براي آن‌ها دارد، به شيوه‌هاي مختلف مانع داخلي‌سازي اين كالا در كشورمان مي‌شوند، توضيح مي‌دهد: " قيمت هر متر پارچه چادر مشكي حدود 70 سنت است. يك قواره چادر حدود پنج متر دارد كه در نتيجه قيمت كل آن حدود 350 سنت مي‌شود. حال اگر از مادر يا خواهر خود بپرسيد كه قيمت يك دست چادر مشكي چند است، در پاسخ از رقم 35 تا 100 هزار تومان را مي‌شنويد. خب مي‌توان نتيجه گرفت كه چنين سود كلاني واردكنندگان را مجاب مي‌كند تا اجازه توليد داخل اين كالا را ندهند."

فشارها همه را تسليم كرده است

مروج در پاسخ به اين سوال كه آيا ممكن است حتي مسوولان وزارت صنايع و معادن نيز تحت فشار واردكنندگان پارچه چادر مشكي به كشور قرار گرفته باشند؟ اين طور مي‌گويد: "در زمان وزير سابق صنايع و معادن نيز مجددا زمزمه‌هايي مبني بر داخلي‌سازي پارچه چادر مشكي در كشورمان به گوش رسيد و حتي موفقيت‌هاي نسبي نيز به دست آمد، اما به نظر مي‌رسد فشارها به وزارتخانه‌هاي صنايع و معادن و بازرگاني آن‌قدر زياد بود كه در نهايت همه تسليم شدند و كار را ادامه ندادند."

وي در ادامه با تاكيد مجدد بر اين نكته كه تاكنون در تعدادي از شهرهاي ايران مانند تبريز و زنجان براي داخلي‌سازي پارچه چادر مشكي تلاش‌هايي انجام شده، اما همه اين تلاش‌ها ناموفق بوده است، اضافه مي‌كند: " واردكنندگان براي خريد كارخانه و زيرساخت‌هاي توليد قيمت‌هايي را براي خريد به توليدكننده پيشنهاد مي‌كنند كه توليدكننده قادر به رد چنين پيشنهادهايي نيست."

رييس هيات مديره انجمن صنايع نساجي ايران ادامه مي‌دهد: "در زمان وزير سابق صنايع و معادن تعرفه واردات پارچه چادر مشكي به شدت كاهش يافت و از آن طرف تعرفه واردات گوشي تلفن همراه به شدت افزايش يافت، اما با كاهش تعرفه واردات پارچه چادر مشكي در قيمت فروش اين كالا در بازار داخلي هيچ اتفاقي رخ نداد و در عوض سود واردكنندگان چندين برابر شد. "

اجناس ايراني در فروشگاه‌هاي دوبي!

وي در ادامه با اشاره به اين‌كه سالانه چندين ميليون ايراني به كشورهايي مانند عربستان، سوريه و امارات سفر مي‌كنند، عنوان مي‌كند: "جالب است كه بدانيم عمده فروش بازار دوبي مربوط به چادر مشكي است. اگر بررسي كنيم متوجه مي‌شويم كه نيمي از فضاي چمدان‌هاي مسافران ايراني مربوط به چادرمشكي و روسري مشكي است. از آن جالب‌تر اين‌كه بدانيم بسياري از همين روسري‌هاي مشكي كه مسافران ايراني از دوبي مي‌خرند، در واقع توليد ايران هستند!"

مروج در اين باره توضيح مي‌دهد: "چادر به روسري تبديل و از ايران به دوبي ارسال مي‌شود و سپس دوباره توسط مسافران ايراني از دوبي خريداري شده و وارد ايران مي‌شود. در مورد شلوار جين نيز چنين وضعيتي وجود دارد و بسياري از اين اجناس كه در فروشگاه‌هاي دوبي هستند، در واقع توليد كشورمان هستند."

اين فعال صنعتي در پاسخ به اين سوال كه چرا توليدكنندگان ايراني دست به چنين كاري مي‌زنند؟ خاطرنشان مي‌كند: "در هر صورت ايراني جماعت نسبت به خريد اجناس خارجي كم‌علاقه نيست و به همين دليل براي برخي از توليدكنندگان ايراني صرف دارد كه توليدات خود را به دوبي صادر كنند تا در آن‌جا فروش بيشتري داشته باشد."

لباس خوابي كه چادر شد!

وي همچنين مي‌گويد: "پارچه چادر مشكي ممكن است در 10 مدل باشد كه ما نتوانيم همه انواع آن‌را توليد كنيم، اما اگر وارد اين فعاليت توليدي شويم، بايد ماشين‌آلات موردنياز خود را از كره‌جنوبي وارد كنيم و بعد از آن قادر خواهيم كه سهم بالايي از بازار داخلي را به توليدكنندگان ايراني بدهيم."

او با بيان اين‌كه ايران بازار داغي براي كره‌جنوبي در همه رده‌ها مانند لوازم خانگي، خودرو، موبايل و البته چادر مشكي است، به اين نكته جالب نيز اشاره مي‌كند: "پارچه چادر مشكي در ابتدا به عنوان لباس شب توليد مي‌شد، اما زماني كه توليدكنندگان كره‌اي متوجه علاقه بازار ايران به چادر مشكي شدند، بخشي از فعاليت خود را نيز به توليد پارچه چادر مشكي اختصاص دادند. جالب‌تر آن‌كه بدانيم برخي چادر مشكي را وارد مي‌كنند و در ايران آن‌را به لباس شب تبديل مي‌كنند!"

وي در اين زمينه به مثالي نيز اشاره كرده و مي‌گويد: "به عنوان مثال شلوار جين زماني در آمريكا لباس كارگران صنعتي بود، اما بعد از آن مدسازان روي اين لباس كار كرده و كار را به جايي رساندند كه شلوار جين به لباس روز جوانان دنيا تبديل شد. شايد بتوان گفت كه در مورد چادر مشكي نيز وضعيت مشابهي وجود دارد."

رييس هيات مديره انجمن صنايع نساجي همچنين با اشاره به اين‌كه عمده واردات پارچه چادر مشكي ايران از كشور كره‌جنوبي انجام مي‌شود، عنوان مي‌كند: "جالب اينجاست كه بازار پارچه چادر مشكي ايران هنوز از دسترس چيني‌ها خارج بوده و توليدكنندگان چيني‌ هنوز در اين زمينه به موفقيت خاصي دست پيدا نكرده‌اند."

اين عزم به وجود خواهد آمد؟

در هر صورت چه بخواهيم و چه نخواهيم بخشي از جامعه زنان ايراني علاق خاصي به حجاب چادر مشكي داشته و همين امر بازار پارچه چادر مشكي در كشورمان را به بازاري جذاب و در عين حال داغ براي توليدكنندگان خارجي تبديل كرده است. بي‌گمان توليدكنندگان كره‌جنوبي و در عين حال واردكنندگان ايراني حساب ويژه‌اي روي اين بازار باز كرده‌اند و اميدوارند تا همچنان داخلي‌سازي اين كالا در كشور پا نگرفته تا آن‌ها بتوانند همچنان سودهاي كلان را به جيب خود بريزند.

در اين بين بايد تاسف خورد كه تلاش‌هاي انجام شده براي داخلي‌سازي پارچه چادر مشكي در كشورمان با چنين وضعي مواجه شده است. در حال حاضر دقيقا معلوم نيست كه براي به توليد انبوه رساندن پارچه چادر مشكي در كشورمان و قطع وابستگي از واردات اين كالا بايد چه اقدام يا چه اقداماتي را انجام داد. شايد براي اين مشكل به عزمي جدي نياز است؛ عزمي كه در عين حال بايد در مقابل همه فشارها بايستد و در عين با همراهي فاكتور موثري به نام برنامه‌ريزي بتواند داخلي‌سازي پارچه چادر مشكي را در كشورمان با موفقيت به سرانجام برساند. اما آيا اين عزم به وجود خواهد آمد؟

انتهاي پيام