آنچه كه در پي مي آيد دومين بخش از گزارش تفصيلي دومين « كارگاه بررسي و نقد طرح جامع تهران » است كه با موضوع « متدولوژي تدوين طرح » از سوي دفتر مطالعات خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) برگزار شد.
در ادامه اين گزارش، اظهارات مهندس بهرام فريور صدري مدير عامل شركت مسوول تهيه طرح تفصيلي منطقه 22 تهران و مسعود شفيق، مدير عامل شركت مشاور مادر طرح جامع تهران را در پاسخ به برخي از نقدهاي صورت گرفته از سوي استادان حاضر در جلسه مي‌خوانيد.
در اين بخش مهندس صدري و مسعود شفيق با صراحت به عدم هماهنگي بخش هاي مطالعه با مشاور مادر و حاكميت نگاه بخشي نگر ناشي از جدايي بخش‌ها اذعان دارند و به بيان توضيحاتي درباره مشكلات پيامد اين رويه برنامه ريزي نهاد مسوول تهيه طرح جامع مي‌پردازند؛ اما در حالي كه مسعود شفيق به طرح اين نكته مي پردازد كه: مشكل جدايي بخش‌ها را حل كرده است؛ در ادامه با اين پرسش استادان مواجه مي شود كه چه كسي بر اين ادعا وي صحه مي‌گذارد؟
همچنين مهندس صدري در اين نشست اعلام مي كند: حضور مردم همواره فراموش شده و هيچ يك از ما راه‌حلي براي آن نداشتيم. مسعود شفيق نيز مي‌گويد آنچه كه از قول آقاي مهندس حبيب‌الهيان مي گويند، عبارت از آن است كه ما چيزي [ طرح ] داشته باشيم، بعد با مشاركت اجتماعي آن را تكامل دهيم.
مهندس صدري به دكترين هاي برخي از جوامع حرفه مندان اشاره مي‌كند كه از سوي آقاي ماجدي مورد توافق مي گيرد.
وي در ادامه اين بخش از كارگاه بررسي ونقد طرح جامع در ايسنا، به عنوان يكي از ديدگاه هاي اين كميته مي گويد: « نمِي‌توانيم تمام مسايل توسعه شهري را پوشش دهيم و محدود به توسعه فضايي و فيزيكي شهر عمل مي‌كنيم »، اما در ادامه اساس ديدگاه وي و مسعود شفيق درباره فضا از سوي دكتر دانشپور مورد نقد واقع مي شود.
وي همچنين با اذعان به وجود « ايرادات مهم و نقطه ضعف هاي سنگين » در طرح جامع تهران به شكست نگاهي كه براي آوردن نهاد به شهرداري تلاش مي‌كرد اشاره كرد و آن را ناشي از نفوذ طيف مخالف دانست.
در حالي كه انتشار گزارش انتقادي موسسه اپور ( آتليه شهرسازي پاريس) از طرح جامع تهران، منجر به طرح انتقاداتي جدي به نهاد تهيه كننده طرح جامع تهران شد؛ خبر مسعود شفيق از روايت دوم اپور از طرح جامع تهران نكته مهم ديگري بود كه در ادامه اين نشست طرح شد.
پاسخ هاي دكتر دانشپور، دكتر مطوف و دكتر منصوري به اين بخش از ديدگاه‌هاي متوليان طرح جامع و تفصيلي تهران، در بخش سوم اين گزارش، تقديم حضور خوانندگان گرامي مي‌گردد.
نظام بخشي بسيار فرسوده و عجيب و غريبي داريم
نه ضوابط ملي آمايش سرزمين و نه حتي برنامه‌هاي توسعه ملي
در طرح هاي توسعه شهري دخالت ندارد
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران ( ايسنا) مهندس صدري مدير عامل شركت مشاور مسوول تهيه طرح تفصيلي منطقه 22 تهران در ادامه دومين كارگاه بررسي و نقد طرح جامع تهران در دفتر مطالعات ايسنا با اشاره به اينكه طرح‌هاي توسعه شهري به معناي نظام هدايت و كنترل توسعه شهري هستند، گفت: ما نظام بخشي بسيار فرسوده و عجيب و غريبي داريم كه از رأس دولت شروع مي‌شود و تنها در سازمان برنامه‌ريزي به دليل اين كه دفاتر نمايندگان بخش‌ها در كنار هم قرار دارند، هماهنگي محدودي صورت مي‌گيرد، اما به محض آنكه پايين‌تر از آن مي‌آييم، بخش‌ها به كلي از هم جدا مي‌شوند و هر يك ساز جداگانه‌اي مي‌زنند كه نه ضوابط ملي آمايش سرزمين در آنها دخالت دارد و نه حتي برنامه‌هاي توسعه ملي.
قوانين ما پراكنده است و هيچ يك درمان كننده درد‌هاي كنترل و هدايت توسعه نيست
قانون توسعه معابر 50 سال پيش از قوانين امروز شهرسازي جلوتر است
وي با بيان اينكه قوانين ما پراكنده است و هيچ يك درمان كننده درد‌هاي كنترل و هدايت توسعه نيست گفت: قانون توسعه معابر 50 سال پيش از قوانين امروز شهرسازي جلوتر است؛ چرا كه در آن قانون اگر خياباني احداث مي‌شد، حداقل مي‌بايست ارزش افزوده آن برگردانده شود و حق مرغوبيت در آن وجود داشت، اما قانون جديد، اين موضوع را هم از ميان برد. اين در حالي است كه طرح جامع توسعه چيزي غير از قانون توسعه معابر ندارد.
وي افزود: قديم‌ها كنترل، دقيق‌تر صورت مي‌گرفت و وقتي شهرداري مي‌خواست خياباني بسازد، وزارت كشور آن را بررسي و تصويب مي‌كرد.
مهندس صدري در ادامه با اشاره به اينكه قانون مالكيت با داستان‌هاي وحشتناك زمين خواري و رانت‌خواري مواجه است و تاكنون هيچ قانوني براي مهار اين جريان ارايه نشده است، گفت: اوايل انقلاب اين قانون، مي‌خواست تحولي پيدا كند اما به سرعت جلوي آن را گرفتند و چنان آن را مسخ كردند كه چيزي از آن باقي نماند.
رفت و برگشت ميان نظر و عمل وجود ندارد
مهندس صدري گفت: نكته ديگر اين است كه در كشور ما رفت و برگشت ميان نظر و عمل وجود ندارد. دانشگاه‌ها براي خود و به طور جداگانه كار‌هايي عملياتي انجام مي‌دهند و هيچ گونه پل ارتباطي ميان آنها نيست.
وي افزود: ما شهرسازان از معماري و با نگاهي فضايي شروع كرده‌ايم، اصولا در آن زمان همه دنيا به شهرسازي از اين منظر مي‌نگريست، اما به دليل اينكه در كشور‌هاي توسعه يافته حكومت عقل برقرار بود، طبيعتا به مسايل متا‌فيزيكي هم پرداختند اما در اينجا شهرسازي و ساخت شهر يك كار مهندسي و همچون سفارشي بود كه كارفرما مي‌دهد.
وي با اشاره به اينكه هنوز هم تفكر كارفرما و مهندس مشاور وجود دارد گفت: ما طراحان فضايي در چنين موقعيتي سعي كرديم در اين جريان حضور پيدا كنيم و به اين نتيجه رسيديم كه بايد از درون همين سيستم به نتيجه‌اي دست يابيم.
به گردن حرفه‌مندان نياندازيد، حرفه‌مندان در جريان تصميم گيري‌هاي توسعه حضور ندارند
كميته مشتركي تشكيل داديم
در اين كميته دكتريني بسيار ضعيف و فقيرانه تدوين شد
وي با بيان اينكه بزرگترين اشتباه اين است كه ما اشتباهات گذشته را تنها به گردن حرفه مندان بياندازيم، گفت: اساساً حرفه‌مندان در سيستم شهرسازي ما محلي از اعراب ندارند. آنها در جريان تصميم گيري‌هاي توسعه حضور ندارند و تنها در گوشه‌اي نشسته‌اند و غر مي‌زنند.
وي افزود: ما كميته مشتركي درباره مسايل تهران تشكيل داديم كه در آن جامعه مهندسان مشاور، جامعه صنفي مهندسان مشاور، معماران شهر‌ساز، جامعه شهرسازان و دوستان ديگري حضور داشتند و در اين كميته دكتريني بسيار ضعيف و فقيرانه تدوين شد.
نمِي‌توانيم تمام مسايل توسعه شهري را پوشش دهيم
محدود به توسعه فضايي و فيزيكي شهر عمل مي‌كنيم
مهندس صدري افزود: بحث ما اين بود كه ما نمِي‌توانيم تمام مسايل توسعه شهري را پوشش دهيم و محدود به توسعه فضايي و فيزيكي شهر عمل مي‌كنيم.
وي متذكر شد: البته معتقد نيستيم كه اين شيوه درستي است، بلكه معتقدم اين چيزي است كه در اختيار داريم و كشور‌ما در مرحله‌اي قرار ندارد كه بتواند در تمامي عرصه‌ها حضور پيدا كند.
وي افزود: حتي به لحاظ فيزيكي ما روي بسياري از ابعاد فيزيكي شهر از جمله آب ، برق، گاز، محيط زيست، تربيت بدني و از جمله آن نفوذ نداريم و عمدتا با شهرداري مي‌توانيم سر و كار داشته باشيم و به اين ترتيتب تمام نظام هدايت و كنترل توسعه شهري ما روي احداث خيابان و گاهي فضاي سبز متمركز است.
وي گفت: هيچ نوع رابطه‌اي ميان مردم و طرح‌ها وجود نداشت و نظامي كه در آن طرح جامع متولد شد با نگاه جامع نگر و از موضع دولت اقتدارگراي مركزي عمل مي‌كرد.
دنيا 40 سال پيش اين سيستم را كنار گذاشته بود، ما 37 سال پيش آن را شروع كرده‌ايم
كرباسچي؛ بزرگترين مثال رفتار ضد طرح
وي با اشاره به اينكه دنيا 40 سال پيش اين سيستم را كنار گذاشته بود گفت: ما 37 سال پيش آن را شروع كرده‌ايم.
مهندس صدري با بيان اينكه شهرداري ها نيز همواره در جريان طرح‌هاي توسعه شهري در مقابل آن ايستاده‌اند به عملكرد آقاي كرباسچي به عنوان بزرگترين مثال رفتار ضد طرح اشاره كرد و گفت: هنگامي كه طرح جامع تهران ابلاغ شد، كرباسچي آن را دور انداخت و خود به همراه ابريشم كار شروع به فروش شهر كردند.
تاكيد بر نقش پذيري دولت محلي در شهرسازي و حضور حرفه‌مندان در جريانات تصميم گيري
وي تأكيد بر نقش پذيري دولت محلي در شهرسازي و حضور حرفه‌مندان در جريانات تصميم گيري را از جلمه مهم‌ترين اصولي دانست كه در بازنگري در روش برنامه‌ريزي شهري، مورد تاكيد كميته پيش گفته قرار داشته است.
وي افزود: تعامل ميان حرفه‌مندان و جريانات تصميم گير به زبان غربي‌ها به معناي برنامه‌ريزي راهبردي است.
وي با اشاره به غايب بودن حرفه‌مندان از عرصه تصميم گيران گفت: ورود حرفه‌مندان به جريانات برنامه‌ريزي اقتضا مي‌كند كه برنامه ريزي تداوم داشته باشد.
وي متذكر شد: البته اين رويكرد مباني و راهكار‌هاي راهبردي تعيين اهداف و چشم انداز نيز مي‌خواهد.
وي با بيان اينكه مساله هم‌زماني نيز چنان‌كه آقاي دكتر منصوري اشاره كردند به معناي نوعي رفت و برگشت اطلاعات از پايين به بالاست گفت: البته همه اين‌ها ديدگاه‌هاي ماست و ما نمي‌گوييم كه همه اين‌ها انجام گرفته است.
حضور مردم همواره فراموش شده
هيچ كدام از ما راه‌حلي براي آن نداشتيم
بارها بر اين دكترين ها تاكيد كرديم تا آقاي ماجدي حرف ما را پذيرفتند
ما به عنوان حرفه‌مندان اين كلنگ را انداخته‌ايم و رها نمي كنيم
وي با تاكيد بر اهميت مساله تحقق پذيري و تعيين راه‌حل‌هاي وصول به هر حكمي در برنامه‌ريزي، گفت: حضور مردم همواره فراموش شده و هيچ كدام از ما راه‌حلي براي آن نداشتيم.
وي افزود: اين دكترين ها را بارها ما تاكيد كرديم تا آقاي ماجدي حرف ما را پذيرفتند و البته ايشان رفتند و پس از ايشان آقاي پردلي آمدند كه ايشان هم بحث‌هاي ما را پذيرفتند و پس از آن اقاي حبيب اللهيان و آقاي غمامي آمدند و پس از آن هم، داستاني كه دكتر منصوري همه آن را توضيح دادند.
وي افزود: راه دشوار است، اما ما به عنوان حرفه‌مندان اين كلنگ را انداخته‌ايم و رها نمي كنيم.
وي خطاب به دكتر منصوري و دكتر براتي، با بيان اينكه هيچ كس غير از من و شما نيست كه اين كار را انجام بدهد گفت: تقاضاي من اين است كه آقاي دكتر منصوري و دكتر براتي قهر نكنند و پاي حرف‌هايي كه قبول داريم بايستند.
وجود ايرادات مهم و نقطه ضعف سنگين در طرح جامع تهران؛
ترافيك، محيط زيست، و غيره اصلا هيچ ربطي به هم ندارند؛ در عين حال از بوم سازگان نيز حرف شنوي ندارند
رابطه ما كه اساسا قطع است
مدير عامل شركت مشاور مسوول تهيه طرح تفصيلي منطقه 22 تهران، با اذعان به وجود ايرادات مهم و نقطه ضعف بسيار سنگين در طرح جامع تهران، توضيح داد: ترافيك و محيط زيست، و غيره اصلا هيچ ربطي به هم ندارند، هر يك كار خودشان را درست انجام نمي‌دهند و با هم هماهنگ نيستند و در عين حال از بوم سازگان نيز حرف شنوي ندارند و بوم سازگان هم روي آنها نفوذي ندارد.
وقتي كه ما الگو‌هاي توسعه را تحويل داديم و طرح‌هاي تفصيلي را شروع كرديم
تازه مطالعات ترافيك را در دو جلسه به ما گفتند
مهندس بهرام فريور صدري افزود: رابطه ما كه اساسا قطع است يعني وقتي كه ما الگو‌هاي توسعه را تحويل داديم و طرح‌هاي تفصيلي را شروع كرديم تازه مطالعات ترافيك را در دو جلسه به ما گفتند.
وي با اشاره به اينكه همه مي‌دانيم كه نقطه ضعف بسيار سنگين داريم گفت: اما در راه قرار گرفته‌ايم و بايد تا آخر برويم.
مهندس غمامي در خطي كه من گفتم نيست
طيفي وجود دارد كه هنوز به طرح جامع از موضع نظام برنامه‌ريزي جامع گذشته
و از موضع دولت اقتدارگرا نگاه مي كند
اصلا نگاهي به شهرداري كه نهاد در درون آن قرار گرفته است ندارد
مهندس صدري در پاسخ به گفته مهندس غمامي، مسوول هماهنگي مشاوران، در اولين كارگاه بررسي و نقد طرح جامع تهران، مبني آن كه مشاوران در طرح مشاركت داشته‌اند، اما در ميان خود اختلافاتي داشته‌اند گفت: مهندس غمامي در خطي كه من گفتم نيست.
وي افزود: خود غمامي البته خيلي هم با تجربه است اما طيفي وجود دارد كه هنوز به طرح جامع از موضع نظام برنامه‌ريزي جامع گذشته و از موضع دولت اقتدارگرا نگاه مي كند و اصلا نگاهي به شهرداري كه نهاد در درون آن قرار گرفته است ندارد.
سعي ما بر اين بود كه نهاد را به شهرداري بياوريم
اما هنوز اين موضع پياده نشده است
طيف مورد نظر همين جا هم نفوذ كرده است
مهندس صدري افزود: سعي ما بر اين بود كه نهاد را به شهرداري بياوريم اما هنوز اين موضع پياده نشده است يعني آن طيف مورد نظر همين جا هم نفوذ كرده است و حرف شهرداري، حكومت محلي، مردم و شوراي شهر را نمي‌زند. شوراي شهر هم مبهوت نشسته و نگاه مي‌كند، اما چه بكند؟
پرسش از چگونگي و چرايي پيدايي و انتخاب بوم سازگان پاسخي نداشت
غمامي خود بايد پاسخ بگويد
در ادامه كارگاه بررسي و نقد طرح جامع تهران مسعود شفيق مدير عامل شركت مشاور مادر طرح جامع و تفصيلي تهران گفت: اگر شما انتظار داريد كه من به جاي آقاي غمامي پاسخ بگويم قطعا اين كار را نمي‌كنم و ايشان خود بايد پاسخ بگويند چرا كه اين پاسخ‌ها بايد براي جامعه ما بماند و مستند سازي شود.
وي همچنين در خصوص پرسش طرح شده در اولين كارگاه بررسي و نقد طرح جامع تهران، مبني بر چگونگي پيدايي شركت بوم سازگان به عنوان شركتي جديد و چرايي انتخاب اين شركت به عنوان مشاور ما در طرح جامع تهران به رغم وجود شركت‌هاي باسابقه ديگر از پاسخگويي خودداري كرد.
به يك « ايراني پلان» رسيده‌ايم
اسم‌هايي همچون طرح جامع، ساختاري و راهبردي، بازي است
مشعود شفيق با بيان اينكه مسووليت مباحث نظري اين طرح در كاملا به عهده مي‌گيرد اعلام كرد: ما به يك ايراني پلان رسيده‌ايم كه بعد ها بايد روي آن بنشينند و حرف بزنند.
وي با بيان مطلب فوق تصريح كرد: اسم‌هايي همچون مستر پلان (طرح جامع) استراكچر پلان (طرح ساختاري)، اكشن پلان (طرح موضعي) و استراتژيك پلان (طرح راهبردي) بازي است.
وي در پاسخ به اين انتقاد اساتيد حاضر در جلسه كه طرح جامع تهران فاقد نظريه و متدلوژي است، گفت: كدام تجربه‌ي مكتب شده‌ي جهاني در محيط اجتماعي است كه اول از فرضيه شروع كرده باشد كه ما از فرضيه شروع كنيم.
روش داريم ، اما ننوشتيم
در راه، آن را بدست مي‌آوريم
كسي كه تحقيق در عمليات خوانده است بيايد و روش‌شناسي اين طرح را در بياورد
تخصص من اين نيست
بايد بعداً ما اين طرح را به دانشگاه‌ها ببريم و از اين طرح دكترين و روش‌شناسي در‌آورند
وي افزود: دكترين ها را در راه بدست مي‌آورند. مسعود شفيق مدير عامل شركت مشاور مادر طرح جامع تهران با بيان اينكه سبزي‌فروش سر كوچه هم كه از خانه بيرون مي‌آيد، متد دارد، گفت: طرح جامع تهران هم متد دارد اما اين متد نوشته نشده است و ما در راه آن را در مي‌آوريم.
وي گفت: بايد بعداً ما اين طرح را به دانشگاه‌ها ببريم و از اين طرح دكترين و روش‌شناسي در‌آورند.
مدير عامل شركت مشاور در طرح جامع تهران گفت: شايد كسي كه تحقيق در عمليات خوانده باشد بيايد و روش شناسي اين طرح را در بياورد اما تخصص من اين نيست.
اين‌ها بايد اول نوشته مي‌شد، نمي‌دانستيم اصلاً
خود راه بگويدت كه چون بايد رفت
وي افزود: از لحاظ روش، اين‌ها بايد اول نوشته مي‌شد. نمي‌دانستيم اصلاً. خود راه بگويدت كه چون بايد رفت.
وي گفت: حالا ما قبل از راه بنشينيم و ماتم بگيريم كه كدام روش بهتر است.
وي افزود: روش از يك آدم به آدم ديگر متفاوت است و اگر از سه رييس دانشكده بپرسيد سامان دهي يعني چه؟ سه پاسخ متفاوت به شما مي‌دهند.
وي با تصريح به اين كه طرح جامع تهران روش نداشته است: گفت اما مي‌دانستيم چه بايد بكنيم ولي به دليل فشار زماني، سياسي و اجتماعي كار هنوز خوب شكل نگرفته است.
شما درباره طرح جامعي سخن مي‌گوييد كه هنوز خود من به عنوان مسوول هماهنگي آن را نديده‌ام
هفت ايستگاه ميان كاري كه مي گويند وجود ندارد ارايه شده است
وي افزود: شما درباره طرح جامعي سخن مي‌گوييد كه هنوز خود من به عنوان مسوول هماهنگي آن را نديده‌ام و قرار است كه دو روز ديگر گزارش نهايي اين طرح ارايه شود.
وي گفت: در نشست هايي كه از اسفند سال 1383 ارديبهشت 84 و تا آخر سال 84 هفت ايستگاه ميان كاري كه مي گويند وجود ندارد ارايه شده است و گوشه هايي از اين طرح بر اساس جمع بندي انزمان كه فرآيندي بوده است مدام در حال تكامل است.
فلسفه بافي‌هاي لاهوتي را بگذاريم كنار
مسعود شفيق در ادامه گفت: بياييم اصلاحي حرف بزنيم. بياييم مصداقي حرف بزنيم، خالي بندي، قم پز بازي‌هاي بي ربط ، فلسفه بافي‌هاي لاهوتي را بگذاريم كنار و دو دو تا چهار تا بگوييم اين جاي سند قرارداد اجتماعي ما اشتباه است.
وي در پاسخ به نقدهاي دكتر مطوف و دكتر منصوري در خصوص عدم بهره‌گيري از مشاركت مردم در تدوين طرح چنين گفت:
مقوله اگر پوليتزه نشود كه عمدتا در جهان آن قسمتش در جهان يك مقدار براي يك مقاطعي جواب داده است و بيشتر جريان ميليتاريزمش مبارزه است، آن چيزي كه در آمريكاي لاتين شكل گرفت و يك چيز‌هايي كه در شرق در مبارزات دهقاني و شهري براي تهي‌دستان شكل گرفته است.
وي افزود: خوب است از مشاركت سخن بگوييم، اما چه بگوييم، يك چيزي نشان بدهيد كه يك جا شده باشد و قشنگ شده باشد.
از قول آقاي مهندس حبيب‌الهيان مي گويند:
ما چيزي [ طرح ] داشته باشيم، بعد با مشاركت اجتماعي آن را تكامل دهيم
وي با اشاره به اينكه قانون بد از بي قانوني بهتر است، گفت: آنچه كه از قول حبيب اللهيان و ديگران مي‌گويند از اين قرار است كه ما چيزي داشته باشيم و بعد با مشاركت اجتماعي كه من نمي‌دانم چيست و اميدوارم در اين جلسه شما بگوييد چيست آن را تكامل دهيم.
سيستم‌هاي جديد نرم افزاري و سخت افزاري داريم كه مي توان مطالب را كنار هم چيد
سند 1400، سند توسعه ايران همه را داديم سريع پردازش كنند
وي در پاسخ به اين انتقاد كه رابطه طرح جامع با اسناد بالادست خود قطع است، گفت: ما خودمان اين كاره باز بوديم ما سيستم‌هاي جديد نرم افزاري و سخت افزاري داريم كه همانطوري كه هزاران نقشه را بر هم منطبق مي‌كنند براي ما شرايطي را فراهم مي‌كنند كه مي توان مطالب را كنار هم چيد.
وي گفت: ما سند 1400، سند توسعه ايران را كشيديم. همان 5- 4 ماده‌اي هم كه آقاي دكتر مطوف گفتند كشيدم، همه اين اطلاعات را داديم سريع پردازش كنند.
روي اسناد كار كرده بوديم، اما اگر مي‌خواستيم اين تحليل‌ها را بنويسيم از كار‌مان غافل مي‌مانديم
چشم‌انداز داريم، تمام اسناد فرادست را هم دقيق ديده‌ايم، اما تعهدي نداريم آن را به نهاد بدهيم
چرا كه قرار بوده است ما محصول را به نهاد ارايه كنيم
مدير عامل شركت مشاور‌مادر طرح جامع تفصيلي تهران گفت: زماني كه طرح سازمان فضايي را داديم، سه ماه روي اسناد، طرح فرمان فرما و آتك تحليل كرده بوديم، تجارب جهاني و آنچه هم كه الان برنامه هاي حفاظتي درباره كلان شهر‌ها مي‌گويند جمع بندي كرده بوديم ولي اگر مي‌خواستيم اين تحليل‌هايمان را بنويسيم از كار‌مان غافل مي‌مانديم.
مدير عامل شركت مشاور مادر طرح جامع و تفصيلي تهران در خصوص عدم انجام گرفتن واقعي مطالعات مربوطه به چشم انداز در طرح جامع تهران گفت: ما چشم انداز داريم ، تمام اسناد فرادست هم دقيق ديديم، اين را بر اساس تكنيك‌هاي متعارفي كه در ايران همه بلدند كه در چشم اندازسازي به كار مي‌رود، محكم خورده‌اند، اما چون همه اين‌ها اسناد پشت قضيه است، ما تعهدي نداريم كه آنها را به نهاد بدهيم، چرا كه قرار بوده است كه ما محصول را به نهاد ارايه كنيم.
بايد ميزگرد‌هاي بگذاريم و به قول مهندس صدري آنها را به دكترين‌هاي قابل قبولي تبدل كنيم
وي گفت: البته ما متعهد هستيم كه اين‌ها را به عنوان پاسخ سوال اول دانشگاهيان ارايه بدهيم به همين دليل هم معتقدم تكه بايد ميزگرد‌هاي بگذاريم و به قول مهندس صدري آنها را به دكترين‌هاي قابل قبولي تبدل كنيم.
بخشي نگري و پيامدهاي انتخاب مشاور مادر پس از انتخاب ساير مشاورين
نه شرح خدمات نوشتيم، نه مشاورش را انتخاب كرده بوديم
اصلا به آنها بسنده نكرديم و گروه موازي از كارشناسان جوان تشكيل داديم
وي با تاييد بخشي‌نگري و مشكلاتي كه به دليل پديد آمدن مشاور مادر طرح پس از انتخاب ساير مشاورين به وجود آمده است، گفت: همانطوري كه آقاي دكتر منصوري گفت: ما زماني وسط گود آمديم كه نه شرح خدمات نوشتيم، نه مشاورش را انتخاب كرده بوديم بلكه همه آنها بودند.
مسعود شفيق افزود: در اين شرايط مي‌توانستيم بگوييم نه، اما به دليل مسووليت اجتماعي‌مان مي خواستيم حضور داشته باشيم.
وي گفت: ما در اين كار اصلا روي اين كار نكرديم كه بخش حمل و نقل چه مي‌گويد؟ بخش آب چه مي‌گويد؟ و آيا شرح خدمات آن را ما داده‌ايم يا خير؟
وي افزود: ما اصلا به آنها بسنده نكرديم و گروه موازي از كارشناسان جوان تشكيل داديم.
مدير عامل شركت مشاور مادر طرح جامع و تفصيلي تهران گفت: ما الان روايت خودمان را از حمل و نقل داريم و با شركت مشاور حمل و نقل رفت و برگشت داريم.
وي افزود: ما با سيسترا كه طرح حمل و نقل را براي مترو مي‌نويسد 7 جلسه داشته‌ايم اما مشاور حمل و نقل يك جلسه داشته است. همين طور ما با « اپور » ( آتليه شهرسازي پاريس ) 9 جلسه داشته‌ايم اما آنها يك جلسه داشته‌اند.
وي گفت: من به اين موضوع نمي‌پردازيم كه برخي از اين مشاوران بر اساس چه دلايلي در اين بازي قرار گرفته‌اند و آيا به دليل اينكه تصدي‌گري دارند آمده‌اند يا دلايل ديگري دارد؟
مسعود شفيق با بيان اينكه ما با همين بازي‌كن‌ها شروع كرده‌ايم گفت: در تدوين طرح جامع، براي آن كه چشم انداز بسازيم، نظر‌ها را در آوريم با روش دلفي همه روش‌ها را مي‌گيريم و همه را با هم محك مي‌زنيم.
روايت دوم اپور هم بيرون آمده است
مدير عامل شركت مشاور مادر طرح جامع تهران، در ادامه سخنان خود با اعلام اين كه روايتي كه از «اپور» ( آتليه شهرسازي پاريس) در ارزيابي طرح جامع تهران در اين جلسه خوانده شد، روايت اول آن است، اعلام كرد، روايت دوم آن هم بيرون آمده است.
رفت و برگشت هايمان را با گروه‌ها انجام داديم
ديديم كه اصلا زمينه محلي ندارند و اصولاً زمينه‌هايشان بخشي است
وي گفت: در اين كار تلقي ما اين بود كه ما بايد به طرح جامع گذشته، الگو‌هاي آن و تيپ 12 نظر داشته باشيم. دليل آن اين بود كه كارفرمايي كه كار را تحويل مي‌گرفت به آن نظر داشت.
وي افزود: ما ديديم وجدان جامعه از لحاظ حرفه‌اي يك پارادايم جديد راهبردي - ساختاري مطرح كرده كه آن را هم جلوي خودمان گذاشتيم. بحث‌هاي چشم انداز سازي‌هاي جهاني و فرآيندي ديدن را كنار آنها گذاشتيم و بررسي كرديم كه چه مدلي مي تواند همه اين‌ها را جواب بدهد.
مسعود شفيق افزود: طرح جامع از ما يك نقشه مي‌خواست كه از ديد آنها كه برنامه‌ريزي راهبردي - ساختاري مي‌كنند، نقشه كاربري اراضي، همان كه آتك و فرمان فرمان داده است، بود.
وي گفت: بحث امروز، كاربري اراضي را بر نمي‌تابد و پهنه بندي را مطرح مي‌كند. ما گفتيم هم كاربري و هم پهنه بندي را خواهيم داشت و نتيجه اسناد ما zoning است.
مدير عامل شركت مشاور مادر طرح جامع تفصيلي تهران در ادامه دومين كارگاه بررسي و نقد طرح جامع تهران در دفتر مطالعات ايسنا، گفت: ما ديديم PPG راهبردي داشت رابطه حمل و نقل با شهرسازي و محيط زيست را مشخص مي‌كنند. رفت و برگشت هايمان را با گروه‌ها انجام داديم و ديديم كه اصلا زمينه محلي ندارند و اصولاً زمينه هاشان بخشي است.
براي رسيدن به نقشه پهنه بندي 6 گروه را عوض كرديم
زبان شنيدن مباحث دكتر شفايي وجود نداشت، درگيري ايجاد مي‌كرد، آن را كنار گذاشتيم
ديديم كار دكتر جابري را هم نمي‌گيرند ، آن را هم نگه داشتيم
مسعود شفيق گفت: ما براي رسيدن به نقشه پهنه بندي - كه در دست آقاي دكتر منصوري مشاهده مي‌كنيد - ، 6 گروه را عوض كرديم، تا به آن رسيديم، روز اول، خانم دكتر شفايي كه خانمي نيويوركين بود و zoning map نيويورك را قبول داشت در طرح، كار كرد، اما چون در آن سو زبان شنيدن اين مباحث وجود نداشت و درگيري ايجاد مي كرد، احساس كرديم در دراز مدت هم نمي‌توانيم او را جا بياندازيم. لذا او را كنار گذاشتيم اما جوهر بحث را گرفتيم.
وي افزود: سپس گروه ديگري شروع كردند و دكتر جابري سه ماه به 600 قطعه كوچك رسيد ديديم آن را همه نمي‌گيرند، آنها را هم نگه داشتيم.
مناطق الگوهايي براي توسعه دادند كه يك لحاف چهل تكه شد
ما يك مدت آن را به ديوار زده بوديم
دستور دادند آن را سريع برداريم
اما اين لحاف 40 تكه ظرف مدت 5 - 4 ماه با هم هم‌زبان شدند
وي گفت: به مناطق هم گفتيم كار كنند دستور‌العملي دادند كه يك لحاف چهل تكه شد؛ ما يك مدت آن را به ديوار زده بوديم، به ما دستور دادند آن را سريع برداريم. اما اين لحاف 40 تكه ظرف مدت 5 - 4 ماه با هم هم‌زبان شدند.
وي گفت: فكر نكنيد كه فلان متفكر فلان جريان نظري مي‌تواند اين ماجرا‌ها را حل كند، آدم‌هايي كه استخوان خرد كردند، در اين قضايا دور هم مي‌نشينند و گير دارند اصلا. اين چهار ماه طول كشيد تا ما داديم دست خودشان تازه ببينند آره يا نه.
مدير عامل شركت مشاور طرح جامع تهران گفت: روز اول من فكر مي‌كردم اگر من بخواهم پهنه بندي را نظم بدهم، بايد مثل دو بال شهرسازي با حمل و نقل هماهنگ شود، چنانچه جهان از طريق مدل‌ها اين كار را انجام داده است، اما همين كار كه ما بحث مدل را مطرح مي‌كرديم دست و پاي اين‌ها را مي‌لرزانيد و ترس آنها اين بود كه مبادا ما جلوتر برويم.
تعريفي براي برنامه ريزي راهبردي:
اين كه چهار هدف بگذاريم و اهداف را از چشم انداز استخراج كنيم، انشاء است
مسعود شفيق گفت: مدلي وجود دارد كه مي‌تواند برنامه ريزي حمل و نقل و برنامه‌ريزي كاربري را كنار هم قرار دهد و شبيه سازي متفاوتي را براي هماهنگ كردن تحليل‌هاي مبداً و مقصدي با كاربري انجام مي‌دهد و بارگزاري هايي را انجام مي‌دهد كه به جاي 3 گزينه درباره 40 گزينه تصميم بگيريم.
مدير عامل شركت مشاور مادر طرح جامع تهران با اشاره به اين مدل برنامه‌ريزي حمل و نقل ، برنامه‌ريزي راهبردي را چنين بيان كرد: اين مديريت تصميم سازي است كه مضمون برنامه ريزي راهبردي است و اصلا برنامه‌ريزي راهبردي منظورش همين است كه از جريان خاصي درآمده است و بقيه آن كه چهار هدف را بگذاريم و اهداف را از چشم انداز استخراج كنيم، انشاء است.
وي افزود: برنامه‌ريزي راهبردي ابزار مي‌خواهد.
ما مي‌دانستيم كه تكنيك شركت مطالعات حمل و نقل به اين چزي‌ها پاسخ نمي‌دهد
وي گفت: ما مي‌دانستيم كه تكنيك شركت مطالعات حمل و نقل به اين چيز‌ها پاسخ نمي‌دهد اما ما كار خودمان را انجام داديم و وقتي كه ديديم نمي توانيم سيستم را با Arcinfo پيش ببريم نشستيم و با زبان C خودمان چيزي نوشتيم.
ذات تمام اين قضايا زيست محيطي است اما سند اكولوژيك شهر هفته پيش بدست ما رسيد
مدير عامل شركت مشاور مادر طرح جامع تهران گفت: ما گفتيم باشد حالا زلزله اين اشكال را دارد، محيط زيست اين اشكال را دارد، اصلا ذات تمام اين قضايا زيست محيطي است اما سند اكولوژيك شهر هفته پيش بدست ما رسيد.
فضا انعكاس همه بعد هاي اجتماعي، اقتصادي است
وي افزود: ما كه منتظر نمانديم البته نياز هم نبود، مي‌دانستيم كه آنها روي چيز كار مي‌كنند. من مي‌دانم كه آنها به چه نقشه‌هايي دسترسي دارند، سطح دانايي شهرمان در چه نقشه‌هايي است. ممكن نيست نقشه يك دو هزارم باشد و كسي از آن چيزي نداند.
مسعود شفيق افزود: براي آن كه تلقي اين كه كار صرفا فيزيكي و كالبدي پيش مي‌رود را از ذهن‌ها دور كنيم، ما به لحاظ تكنيكي رويكرد كلي استفاده از تجارب گذشته، ميان بخشي كردن و كنار هم گذاشتن بعد هاي اجتماعي، اقتصادي، را داشتيم. ضمن آنكه فكر مي‌كرديم فضا انعكاس همه اين‌هاست.
وي افزود: هم و غم ما اين بود كه، يك سطوح بالادست داشته باشيم و ما در ميان باشيم و رفت وبرگشت را به پايين داشته باشيم و چون نقش آمرانه نمي‌توانستيم داشته باشيم با همه تواضع و آرامش ساعت‌ها سعي مي‌كرديم با اين‌ها هم‌زباني داشته باشيم. اما هم‌زباني با اين‌ها كه قبلا داده‌ها را جمع كرده بودند، شناسايي هم كرده بودند؛ خوب يا بد، آقاي دكتر منصوري هم قبلا يكي از بخش‌هايشان را تلفيق كرده بودند؛ ضعف‌هاي آن را هم مي‌دانستند كه برخي خوب كار كردند. برخي كم كار كرده بودند و برخي اصلا كار نكرده بودند، اما بضاعت حرفه‌اي جامعه ما همين بود، البته ما سعي كرديم همين را تكان بدهيم و جلو ببريم.
مسعود شفيق گفت: براي ضوابط بايد رفت و برگشت‌ها انجام شود كه بخشي از آن را ما انجام داديم و بخشي ديگر را موكول به طرح تفصيلي كرديم، كه خيلي درباره آن نمي‌شود حكم داد و بايد بنشينند و كار كنند.
وي گفت: اين از كانسپت سازمان فضايي درآمده است.
به دنبال آن بوديم، شهري منسجم داشته باشيم كه شبكه آن را منسجم مي‌كند
به زبان خودماني شهر شبكه‌اي يعني
شهري جمع و جور مثل شهري كه برج و بارو داشته باشد و در و ديوارش حساب شده باشد
وي افزود: ما به دنبال آن بوديم، شهري منسجم داشته باشيم كه شبكه آن را منسجم مي‌كند.
وي گفت: از طرح اين ايده مي‌ترسيديم براي آن كه به مجرد آن كه اين واژه‌ها را به كار مي‌برديم، مسخرمان مي‌كردند.
وي افزود: ما اصلا نتوانستيم به مردم، به همه اين آدم‌ها بفهمانيم كه شهر شبكه‌اي يعني چه؟ گفتيم به زبان خودماني بگوييم شهري مي خواهيم جمع و جور مثل شهري كه برج و بارو داشته باشد و در و ديوارش حساب شده باشد.
اهداف طرح: «انسجام» ، « فعاليت پذيري» و « ارتقاي كيفيت زندگي»؛
هيچ گاه مطالعات اقتصادي و اجتماعي نداشتيم
وي همچنين علاوه بر «انسجام» « فعاليت پذيري» و « ارتقاي كيفيت زندگي» را از جلمه ديگر اهداف طرح عنوان كرد.
وي با بيان اين كه ما هيچ گاه مطالعات اقتصادي و اجتماعي نداشتيم گفت: مجبور شديم خودمان بنشينيم به مدد اينكه اطلاعات پايه‌اي را به صورت جي آي اسي مي‌دانستيم، كار كنيم.
ما 6/8 ميليون جمعيت تهران را حفظ كرديم اما
توزيع آن اشكالاتي دارد كه آقاي دكتر منصوري درباره آن راست مي‌گويد
ما يك هدف داشتيم كه منطقه 22 جمعيتش اصلا بالا نرود
مسعود شفيق در ادامه گفت: مي‌گوييد بالادست را نديديم؟ بالادست مي‌گويد عدم تمركز را در تهران دنبال كنيم. ما 6 / 8 ميليون جمعيت تهران را حفظ كرديم اما توزيع آن اشكالاتي دارد كه آقاي دكتر منصوري درباره آن راست مي‌گويد.
وي افزود: ما يك هدف داشتيم كه منطقه 22 جمعيتش اصلا بالا نرود.
320 پايگاه امدادرساني براي مديريت بحران تجهيز شدند
وي افزود: اين كه شنيدم مي‌گويند ما پدافند نداريم اصلا اين طور نيست، چيزي در حدود 320 پايگاه امداد رساني كه يكي از ويژگي هاي آنها [استقرار در] فضاي عمومي است، برخي از اين‌ها عمدتا براي مديريت بحران از روز اول تجهيز شدند كه نقشه‌هايش گذاشته شده است.
ما به عنوان اليت ( طبقه نخبگان) بايد با هم اجماع داشته باشيم
طرح جامع تهران مساله محور حركت كرده است
مدير عامل شركت مشاور ما در طرح جامع تهران گفت: طرح جامع تهران مساله محور حركت كرده است و به دنبال پاسخ گويي به اصلي‌ترين مساله بوده است.
وي در پايان اين بخش از سخنان خود، ضمن گلايه از انتقادات اساتيد حاضر در جلسه گفت: ما به عنوان اليت ( طبقه نخبگان) بايد با هم اجماع داشته باشيم.
ادامه دارد...
نظرات