براساس تصميم مجمع عمومي اتحاديه بين‌المللي اخترشناسي (The International Astronomical Union) كه هفته گذشته با حضور دو هزار و 500 اخترشناس از سراسر جهان در شهر پراگ چك برگزار شد، تعريفي از مفهوم «سياره» ارائه شد كه براساس آن، «پلوتو» ديگر جايي در ميان سيارات منظومه شمسي ندارد.

به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، اعلام خلع عنوان سياره از «پلوتو» در روز پنج‌شنبه واكنش متفاوت اخترشناسان جهان را در پي داشته به طوري كه برخي از برجسته‌ترين اخترشناسان و سياره‌شناسان به شدت نسبت به اين تصميم اعتراض كرده‌اند.

دكتر سعدالله نصيري قيداري، عضو هيات علمي دانشگاه زنجان و رييس سابق انجمن نجوم ايران در گفت‌وگو با خبرنگار «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) درباره اين تصميم اظهار داشت: مساله سياره بودن يا نبودن پلوتو از دير باز مطرح بوده و اخترشناسان بسياري به دليل ويژگي‌هاي خاص پلوتو و تفاوت‌هاي زيادي كه اين جرم آسماني با سيارات متعارف منظومه شمسي دارد معتقد بودند كه نبايد پلوتو را در شمار سيارات تلقي كرد.

وي تصريح كرد: مهمترين وجه تمايز پلوتو انحناي زياد ميل مداري آن است كه در حدود 17 درجه نسبت به دايره‌البروج است در حالي كه اين پارامتر در ساير سيارات منظومه شمسي حدود يك درجه است.

برخي اخترشناسان با اشاره به اهميت بسيار زياد اين پارامتر در شناسايي سيارات معتقدند پلوتو اساسا از خارج منظومه شمسي آمده و در چاه گرانش خورشيد گرفتار شده است.

دكتر نصيري قيداري اضافه كرد: يكي ديگر از وجود تمايز پلوتو با سيارات منظومه شمسي قطر بسيار اندك آن است كه اختلاف زيادي با سيارات متعارف داشته و در حد اقمار آنهاست. بدين ترتيب وجود چنين تفاوت‌هاي بارزي بحث سياره تلقي نكردن پلوتو را همواره به ذهن اخترشناسان متبادر كرده است.

دكتر نصيري قيداري با اشاره به اين كه علي‌رغم پذيرش مقالاتش در نشست اخير اتحاديه بين‌المللي اخترشناسي در پراگ موفق به شركت در آن نشده است، قدمت و فراگيري اين اتحاديه علمي را كه از حدود 90 سال پيش مسووليت نامگذاري سياره ها و قمرهاي آنها را بر عهده داشته است ياد آور شده و آن را معتبرترين مرجع براي اعلام نظر در خصوص اين قبيل مسايل عنوان كرد.

اين استاد اختر شناسي به ايسنا گفت: مجمع عمومي اتحاديه بين‌المللي اخترشناسي هر سه سال يك‌بار با شركت اخترشناساني از سراسر جهان تشكيل شده و عمدتا تصميمات مهم و معقولي طي آن اتخاذ مي‌شود كه تصميم اخير درباره سياره پلوتو هم چندان دور از ذهن نبوده است.

وي تصريح كرد: به زعم برخي اخترشناسان تعريف جديد از سياره مي‌تواند مرزي مشخص براي تعداد سيارات منظومه شمسي باشد كه اين مساله به ويژه از آنجا اهميت دارد كه تنها طي چند سال اخير سه جرم آسماني، با ويژگي‌هاي مشابه پلوتو كشف شده‌اند كه اگر قرار باشد پلوتو را در شمار سيارات منظومه شمسي قبول كنيم بايد اين سه جرم آسماني و احتمالا اجرام آسماني مشابه ديگري را كه در آينده كشف خواهند شد نيز مرتبا به جمع سيارات منظومه شمسي اضافه كنيم.

دكتر نصيري قيداري در پايان با اشاره به اين كه بر اساس تصميم اخير اتحاديه بين‌المللي اختر شناسي، پلوتو از اين پس در شمار كوتوله‌هاي يخي قرار مي‌گيرد به ايسنا گفت: به عقيده برخي اخترشناسان منشاء كوتوله‌هاي يخي همانند دنباله‌دارها، ابرهاي ارت است كه توده‌اي از گلوله‌هاي يخي هستند كه به صورت ايزوتروپ در حاشيه دور منظومه شمسي قرار دارند و البته به دليل ماهيت شفافي كه دارند مانع رسيدن نور ستارگان به ما نمي‌شوند. بر اساس اين نظريه دنباله‌ها دارها و كوتوله‌هاي يخي از اين توده جدا شده و تحت جاذبه منظومه شمسي قرار گرفته‌اند. وجه تسميه اين اجرام آسماني نيز جرم كوچك و حالت يخي آنها ــ به دليل قرار داشتن در محيط بسيار سرد حاشيه منظومه شمسي ــ‌ است.

انتهاي پيام