محمدرضا سنگري: ناب‌ترين و مردمي‌ترين حادثه‌ي تاريخ اسلام، واقعه‌ي كربلا است دسته‌اي از تحريف‌ها و خرافات واردشده در موضوع عاشورا به دشمنان مربوط است
كربلا آيينه‌ي تمام است و هركس خود را در آن مي‌تواند بيابد؛ زن باشد يا مرد، پير باشد يا جوان، حتا كودك، فرقي نمي‌كند.
محمدرضا سنگري - پژوهشگر ادبيات و استاد دانشگاه - با بيان اين مطلب در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عنوان كرد: از ميان مجموعه حادثه‌هاي تاريخ اسلام كه كم هم نيستند، بخشي از آن‌ها كه در عصر پيامبر (ص) اتفاق افتاد، درحقيقت جنگ تمام كفر در مقابل تمام حق بود؛ كما اينكه در جنگ احزاب پيامبر (ص) فرمودند: ”امروز تمام كفر در مقابل تمام حق ايستاده است” و آن روز هم ضربتي از جانب علي (ع) زده شد كه پيامبر (ص) فرمودند ارزش ضربه‌ي او از عبادت ثقلين بالاتر است؛ اما چطور مي‌شود كه اين حادثه در ميان عامه‌ي مردم نمي‌ماند، بدر و احد مطرح نمي‌شود، ولي از ميان آن‌ها تنها حادثه‌اي كه مانده، واقعه‌ي كربلا است؟
وي همچنين با بيان اين مطلب كه هر قدر از حادثه‌ي كربلا مي‌گذريم، اين واقعه روشن‌تر، صيقل‌خورده‌تر و درخشان‌تر خود را نشان مي‌دهد، افزود: راز اين مساله در چند نكته نهفته است؛ يكي اينكه ناب‌ترين و خالص‌ترين حادثه‌ي تاريخ اسلام، واقعه‌ي كربلا است و از اين جهت با هيچ‌كدام از حوادث تاريخ اسلام قابل قياس نيست. در عرصه‌هاي ديگر و نبردهاي صدر اسلام، انسان‌هاي ناخالص را هم مي‌بينيم؛ اما امام حسين (ع) تلاش مي‌كنند نهضتي را رغم بزنند كه در آن، انسان‌هايش گزيده، خالص و پاكباز باشند؛ تا بتوانند زيباترين الگوي ممكن را به تاريخ انساني عرضه كنند.
سنگري تصريح كرد: همه‌ي آناني كه در كربلا هستند، عاشقانه، خالصانه، عارفانه و شجاعانه مي‌جنگند و در نهايت عطش و محاصره مبارزه مي‌كنند. حضرت اباعبدالله (ع) توصيفي درباره‌ي يارانشان در شب عاشورا دارند كه مي‌فرمايند: اصحابي بهتر از اينان نمي‌شناسم، اينان آنچنان شيفته و دلبسته‌ي مرگ هستند كه كودكي دلبسته‌ي سينه‌ي مادر است و در آرامش آغوش مادر شير مي‌نوشد و به خواب مي‌رود.
وي از نكته‌هاي ديگري كه نهضت كربلا را ماندگار كرده است، تداوم آن عنوان كرد و گفت: امام حسين (ع) زمينه‌ها را براي اينكه نهضت تداوم يابد فراهم آورده‌اند و خواهري وجود دارد كه راه برادر را تمام مي‌كند. زينب (س) در تاريخ براي ما الگو است كه بدانيم در تاريخ، برادر هميشه با خواهر تمام مي‌شود و هنر اين است كه هيچ چيز را ناتمام نگذاريم. او خون مي‌دهد، اين، او با سر مي‌رود، اين با پا و اين سر و پا با همديگر مكمل يك نهضت هستند.
اين استاد دانشگاه متذكر شد: نهضت كربلاي اباعبدالله (ع) همه‌ي عناصر اجتماعي و همه‌ي سنين را دربر دارد. به زبان ديگر، آينه‌اي است كه هر كس مي ”واند خود را در آن بيابد. كدام دوره‌ي سني را مي‌شناسيد كه در كربلا نباشد؟ كدام طيف اجتماعي را مي‌شناسيد كه در كربلا حضور نداشته باشد؟ كربلا حجت را بر همگان تمام كرده است؛ كه تو هر كه و در هر موقعيت و سني باشي، بايد در صحنه‌ي حق حضور داشته باشي. اينها مي‌تواند دلايل مانايي و پايايي نهضت امام حسين (ع) باشد.
وي واقعه‌ي كربلا را مردمي‌ترين حادثه تاريخ اسلام دانست و درباره‌ي مباحث خرافي وارد شده در اين حادثه اظهار داشت: در همه‌ي موقعيت‌هاي سال، مردم از عاشورا دم مي‌زنند و اين حادثه، حادثه‌اي است كه همگان مردم با آن زندگي مي‌كنند و چون هميشه زندگي و فرهنگ، عواطف و احساسات و انديشه‌ي مردم با اين حادثه همراه است، زمينه‌هاي تحريف در آن فراوان فراهم مي‌شود. اين ويژگي هر چيزي است كه مردم با آن زندگي مي‌كنند. بعضي از اين تحريف‌ها گاهي از روي جهالت و بعضي از روي عواطف و احساسات و بعضي هم ساخته دشمن است و گاهي به اين دليل است كه همه‌ي ابعاد حادثه مطرح نمي‌شود؛ پس اگر حادثه كربلا كامل مطرح نشود، نوعي تحريف در آن اتفاق مي‌افتد.
وي همچنين به خبرنگار ايسنا گفت: اگر كسي در زمينه‌ي واقعه‌ي كربلا فقط به سوگ آن اكتفا كند، نوعي تحريف در آن صورت داده است. بايد پيام و حماسه‌هاي كربلا را گفت و همه‌ي عناصر موجود زندگي در كربلا را ديد. اگر تنها كربلا را از ديد اشك ريختن ببينيم، نوعي ستم به اين عظمت بوده كه اين خود نوعي تحريف است.
سنگري ناقص ديدن واقعه‌ي كربلا را نوع ديگري از تحريف دانست و افزود: اين حادثه چون با زندگي، آرمان و همه‌ي ابعاد زندگي مردم گره خورده، با تحريف‌هاي فراواني مواجه شده است. به دليل اين ارتباط قوي، امكان تحريف براي حادثه‌هاي از اين دست وجود دارد و مردم نيز عواطف و احساسات خود را در اين حادثه دخيل كرده و چيزي بر آن افزوده‌اند و از آنجا كه قدرت تخيل مردم جامعه‌ي ما بسيار قوي است، باعث شده است كه بعضي از چيزهايي كه جنبه خيالي داشته است به اين واقعه ربط دهند.
وي يادآوري كرد: از ديگر مواردي كه باعث تحريف اين واقعه شده، اين است كه مردم از هر چيزي خوششان مي‌آمد، به نفع كربلا مصادره مي‌كردند و چه بسا به كربلا نسبت مي‌دادند و ديگر اينكه مردم بعضي از چيزهايي كه به ذهنيت‌شان مي‌رسيد را بدون مطالعه‌ي دقيق تاريخ وارد ذهن و زبانشان كرده‌اند؛ مثلا اينكه مردم ما روزهاي خاصي از عاشورا را به اسم بعضي از حاضران و نزديكان امام (ع) نام‌گذاري مي‌كنند؛ در حالي كه ايشان در روز عاشورا شهيد شده‌اند. اين مسائل در زبان مردم جريان پيدا كرده و بي‌تاثير از زبان مداحان و ذاكراني كه مطالعات روشن، شفاف و دقيق تاريخي ندارند، به فرهنگ مردم راه يافته است.
سنگري دسته‌اي ديگر از تحريف‌ها و خرافات وارد شده در موضوع كربلا را مربوط به دشمنان دانست و افزود: كربلا مثل هر جريان زلال و ارزشمند ديگري ناباوران و دشمناني در تاريخ داشته است؛ چه همان زمان وقوع اين واقعه و چه در مسائلي كه پس از آن وجود داشت، مواردي را تغيير داده‌اند. البته فراگير بودن اجتماعي اين واقعه نيز در اين امر بي‌تاثير نبوده و مطالعات سطحي هم زمينه‌ساز برخي تحريف‌ها در زمينه كربلا شده است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات