ناگفتههايي از عاشورا سيدجعفر شهيدي: آنچه تشيع را زنده نگه داشته، همين عاشورا است بزرگان در پيشگيري از خرافه اقدام كنند كه اگر دير شود ...
سيدجعفر شهيدي معتقد است: اگر مردم بين انتخاب دين و دنيا مخير باشند و خطري هم تهديدشان نكند، هميشه اقليتي بر دين باقي ميمانند.
اين پژوهشگر برجسته تاريخ اسلام در گفتوگويي با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره واقعه كربلا و مكتب عاشورا متذكر شد: بسياري از مردم، دنيادوستند و دين را هم به زبانشان ميآورند؛ اما اين تا وقتي است كه آزمايش نشوند و روبهروي خطر قرار نگيرند. هميشه هم همينطور بوده است.
او ادامه داد: بعد از پيامبر اكرم (ص) تا نيمههاي اول حكومت عثمان، اين گرايش آشكار نشد؛ ولي وقتي مردم ديدند قدرتها ضعيف شدهاند، در نيمه دوم حكومت عثمان، ديگر آن عظمتي را كه براي ابوبكر قايل بودند، براي عثمان قايل نشدند و مخالفتها شروع شد. همين است كه سيدالشهدا (ع) ميگويد خدايا ما را در مقام آزمايش قرار نده؛ ولي اگر قرار دادي، خودت ما را سربلند بيرون بياور. حالا هم مشخص نيست اگر امام زمان (عج) ظهور كند، چه تعداد از ما بر دين باقي بمانيم و حاضر باشيم جانمان را در راه حق از دست بدهيم.
شهيدي سپس درباره افرادي كه در زمان واقعهي عاشورا بر تپهاي مشرف بر كربلا رفته و براي پيروزي امام حسين (ع) دست به دعا برداشتند، اما هيچ كمكي نكردند، گفت: بله، اين عده گفتند نه به جنگ با امام (ع) ميرويم، نه در سپاه او قرار ميگيريم؛ بلكه تنها دست به دعا برداشتند. اما امام (ع) ميگويند هر كه صداي درخواست ياري مرا بشنود و ياريام نكند، بيدين از دنيا ميرود و اين نشان ميدهد كه دينداران واقعي هميشه در اقليت بودهاند.
وي ادامه داد: در واقعهي كربلا، عدهاي براي حضرت سيدالشهدا (ع) نامه مينوشتند و عدهاي براي يزيد؛ اما دستهاي هم بينابين هر دو نامه را امضا ميكردند. اينان همان منافقان هستند كه گويي هميشه در اكثريتند.
مؤلف كتابهاي «قيام حسين (ع)» و «علي بن الحسين (ع)» سپس درباره وجه ايديولوژيك قيام حضرت امام حسين (ع) و اينكه آيا ميتوان واقعه كربلا را نقطه اوج مواجهه عقيده توحيدي با افكار انحرافي صدر اسلام و تقابل تفكرات خوارجي و يزيدي با اسلام ناب دانست، عنوان كرد: در عراق، دو دسته بودند كه ميخواستند حكومت عوض شود؛ يك دسته عربهاي جنوبي بودند كه نميخواستند زير سلطه شام باشند و ميخواستند حضرت امام حسين (ع) يا هر كس ديگري بيايد تا از زير حكومت شام رهايي يابند، عدهاي هم مسلماناني بودند كه دين داشتند و ميخواستند كسي بيايد كه احكام اسلام را اجرا كند؛ درواقع اكثريت ميخواستند قدرت از دست ابوسفيان دربيايد، و اقليت، خواستار حفظ اسلام بودند. اما در زمان امام علي (ع) اختلاف بر سر اين بود كه آيا اينان صلاحيت دارند زمامدار باشند يا نه، درحاليكه در واقعه كربلا اختلاف بر سر زمامدار نبود، بر سر اين بود كه جلوي بدعتها گرفته شود؛ درواقع ديگر كارد به استخوان رسيده بود.
استاد شهيدي همچنين درباره اينكه با اين اوصاف و با توجه به اينكه بسياري از خصلتهاي دوره جاهليت كه برخي از آنها تنها در برابر كافران سرسخت روا شمرده شده است، در واقعه عاشورا دوباره بروز كرد، آيا ميتوان گفت سپاه يزيد مدعي بود كه نعوذ بالله حضرت امام (ع) از دين خارج شدهاند، توضيح داد: اينان تا صبح عاشورا پشت سر امام (ع) نماز ميخواندند، چطور يكدفعه به اين نتيجه رسيدند كه امام (ع) از دين خارج شده است؟ اينان غرضشان برخورداري از مال دنيا بود؛ نه اختلاف عقيده، درحاليكه خوارج واقعا عقيده داشتند العياذ بالله حضرت علي (ع) دين ندارند و مشكل عقيدتي داشتند.
او سپس درباره رموز ماندگاري حماسه عاشورا در مقايسه با بسياري ديگر از جنگ هاي تاريخ گفت: عاشوراي امام حسين (ع) واقعه بسيار مهمي است؛ موضوع دين است و زمامدار آن امام حسين (ع). علاوه بر آنكه هر چيزي كه سنت شود، ماندگار ميشود، عاشورا كه ديگر حادثه خيلي بزرگي است و مسلما ماندگار ميشود؛ حتا اگر مانند دوران رضاخان زنده نگه داشتن آن و عزاداري منع شود.
شهيدي با تاكيد بر اينكه قيام عاشوراي حسيني بدون هيچ تبليغاتي خودش زنده مانده است، افزود: شيعيان وقتي ديدند نميتوانند از طريق ديگري مقاومت كنند، عزاداري براي امام حسين (ع) را انتخاب كردند و آنچه تشيع را زنده نگه داشته، همين عاشورا است و بهيقين ميتوان گفت كه شيعيان راه خوبي را انتخاب كردند.
اين مترجم برجسته نهجالبلاغه امام علي ابن ابيطالب (ع) ،همچنين درباره تبيين حقيقت مكتب عاشوراي حسيني و جلوگيري از خرافهها به خبرنگار ايسنا گفت: بزرگان امر مثل رهبر معظم و علما بايد به اين كار بپردازند، كه اگر دير شود، ممكن است آنگاه حرف ايشان هم در اين زمينه مورد قبول قرار نگيرد و حتي تكفير شود.
شهيدي در عين حال با بيان اينكه زياني كه دين از خرافات ديده، خيلي بزرگ است، گفت: قديم نوحهخوانها سواد نداشتند؛ ولي چون مطالب را از علما ميگرفتند، مشكلي نبود؛ ولي امروز خيلي از باسوادها هم نميفهمند كه چه ميخواهند بگويند. انشاءالله ذهن مسلمانان باز شود.
وي همچنين يادآور شد: مادام كه عزاداري برخلاف دستور شرع نباشد، تكثر دستههاي عزادار هيچ اشكالي ندارد؛ البته اگر گروههاي مختلف با هم باشند، بهتر است؛ اما خطر آنجاست كه كسي براي رونق بازار خودش به اين كار متوسل شود.
شهيدي در ادامه درباره پيام عاشورا توضيح داد: پيام اصلي عاشورا امر به معروف و نهي از منكر است و آنچه امام (ع) برايش شهيد شدند، دين است.
او همچنين درباره آزادگي به عنوان يكي از پيامهاي مورد بحث مكتب عاشورا گفت: اگر دين آمد، آزادمردي هم پشتش خواهد آمد. امام حسين (ع) براي دين و امر به معروف و نهي از منكر قيام كردند و در حين واقعه بود كه به دشمنان گفتند: اگر دين نداريد، لااقل آزاده باشيد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات