امین کوشکی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تاکیدات رهبری مبنی بر لزوم مقابله با تهدیدات رسانه‌ای دشمن، اظهار کرد: اولین گام در مواجهه با تهدیدات نرم، شناساندن این تهدیدات به مردم است. امروزه بحث تهدیدات نرم به شکل جنگ نرم، فضای رسانه‌ای کشور ما و بسیاری از کشورهای دیگر را تحت تأثیر قرار داده است. در این فضا، تلاش می‌شود تا نگرش‌ها و ترجیحات مردم را تغییر دهند و بی‌اعتمادی را در ذهن آنان ایجاد کنند. به نظر من گام نخست در این راستا، آشنا کردن مردم با همین فضاست و توضیح اینکه این تهدیدات چه هستند و چگونه می‌توانند بر افکار و اذهان عمومی تأثیر بگذارند. این مهم‌ترین اقدامی است که خود رسانه‌ها می‌توانند انجام دهند تا آگاهی را افزایش دهند و مردم را نسبت به این نوع تهدیدات حساس کنند.

وی با بیان اینکه نمی‌توانیم به‌طور دقیق بگوییم که کدام کشورها در مقابله با جنگ نرم موفق بوده‌اند، افزود: اما می‌توانیم تأکید کنیم که کشورهایی که در حوزه آموزش مهارت‌های سواد رسانه‌ای، تفکر انتقادی و مهارت‌های نرم به‌طور کلی گام‌های مؤثرتری برداشته‌اند، به‌احتمال زیاد مردمشان کمتر تحت تأثیر جنگ نرم و تهدیدات نرم‌افزاری دشمن قرار می‌گیرند. لذا مهم‌ترین گام در این زمینه، آموزش مهارت‌ها به مردم است. این آموزش باید به‌ویژه از طریق رسانه‌ها انجام شود و به‌ طور مصداقی موضوعاتی که از سوی کشورهای دیگر به‌ عنوان تهدید نرم مطرح می‌شود، بررسی شود. این رویکرد می‌تواند ذهن مردم را باز و به آنان کمک کند تا با این تهدیدات مقابله کرده و مهارت‌های نرم خود را تقویت کنند.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه حکیم سبزواری با بیان اینکه دانشگاه‌ها و مدارس بستر اصلی آموزش مهارت‌های رسانه‌ای هستند، عنوان کرد: بستر آموزشی کشور ما باید محلی باشد که در آن مهارت‌های رسانه‌ای شکل بگیرد. در اینجا لازم است انتقادی به وضعیت نظام آموزشی چه در آموزش‌وپرورش و چه در دانشگاه‌ها داشته باشم. متأسفانه تاکنون نتوانسته‌ایم به‌طور مؤثر این مهارت‌ها را در سرفصل‌های آموزشی خود بگنجانیم. به عنوان مثال، در دبیرستان‌ها تنها یکی از دروس به نام "سواد رسانه‌ای" معرفی شده است و زمانی که از دانش‌آموزان می‌پرسم، اکثراً اذعان می‌کنند که آموزش‌وپرورش هیچ اهتمامی به آموزش جدی این درس به‌صورت مهارتی ندارد.

کوشکی ادامه داد: وضعیت در دانشگاه‌ها نیز به همین شکل است. ما در دانشگاه‌ها واحدهای درسی تحت عنوان سواد رسانه‌ای نداریم که به دانشجویان کمک کند تا اولاً تهدیدات نرم را شناسایی کنند و ثانیاً راهکارها و مهارت‌های لازم برای مقابله با این تهدیدات را فراگیرند. بنابراین اگر امروز شاهد بروز و ظهور جدی این تهدیدات در جامعه‌مان هستیم، دلیل اصلی آن همین است که نظام آموزشی ما اعم از آموزش‌وپرورش و دانشگاه، هیچ اهتمامی به آموزش این نوع مهارت‌ها در دانش‌آموزان و دانشجویان ندارد.

وی اضافه کرد: لازم است اشاره کنم که در کشورهایی مانند کانادا، سازمان‌های غیردولتی (NGO) در این حوزه فعال شده‌اند و به والدین و فرزندان آموزش می‌دهند. به عنوان مثال، در کانادا یک NGO شکل گرفته است که به والدین توصیه می‌کند قبل از خرید گوشی همراه برای فرزندانشان، آنان را در دوره‌های مهارت‌آموزی مربوط به سواد رسانه‌ای شرکت دهند. این سازمان حتی پیشنهاد می‌کند که تنها چنانچه فرزندشان بتواند در این دوره‌ها نمره لازم را کسب کند، برای او گوشی همراه بخرند. بنابراین به وضوح می‌توان گفت که دانشگاه‌ها و آموزش‌وپرورش بهترین بسترها برای آموزش این مهارت‌ها به افراد هستند. این دو نهاد باید به‌ طور جدی در جهت آموزش مهارت‌های رسانه‌ای و سواد دیجیتال گام بردارند تا نسل آینده توانمندتر و آگاه‌تری داشته باشیم.

این استاد دانشگاه بر اهمیت نقش جوانان در تقویت دفاع نرم افزاری تاکید کرد و گفت: هدف اصلی دشمن در گام نخست جوانان هستند. بنابراین هرچه بیشتر بتوانیم از ظرفیت‌های آنان بهره‌برداری کنیم، نقش‌شان برای مقابله با تهدیدات رسانه‌ای پررنگ‌تر خواهد شد؛ خصوصا که آنان شناخت بیشتری نسبت به دغدغه‌های یکدیگر دارند. اگر جوانان به میدان بیایند و در قالب‌های مختلفی مانند سازمان‌های غیردولتی، کانون‌های فرهنگی، انجمن‌های علمی و تشکل‌های دانش‌آموزی و دانشجویی فعال شوند، قطعاً تأثیرگذاری بیشتری خواهند داشت. زمانی که یک جوان افرادی را می‌بیند که در این حوزه فعالیت می‌کنند و خودشان نیز جوان هستند، احساس نزدیکی و همزادپنداری بیشتری خواهد داشت و این امر می‌تواند میزان اثرپذیری او را به‌ طور چشمگیری افزایش دهد. بنابراین دعوت از جوانان برای مشارکت در این فعالیت‌ها ضروری است و می‌تواند راهی مؤثر برای مقابله با تهدیدات نرم باشد.

کوشکی با بیان اینکه ما هنوز در حوزه رسانه و آموزش مهارت‌های لازم برای آشنایی مردم با تهدیدات و چالش‌های موجود ضعف‌هایی داریم، عنوان کرد: اگرچه در این زمینه کارهایی انجام شده و برخی از آنها نیز خوب بوده‌اند، اما هنوز به اندازه کافی قوی و اثرگذار نیستند. به عنوان مثال، اخیراً سریالی به نام "فریبا" تولید شده که تا حدی به این موضوع پرداخته است، اما هنوز احساس می‌شود که ما به یک فیلم یا سریال قوی و جذاب نیاز داریم که به‌طور واقعی تهدیدات موجود را به شهروندان کشورمان نشان دهد و مهارت‌های لازم برای مقابله با این تهدیدات را به آنان بیاموزد. ما هنوز نتوانسته‌ایم آثاری را تولید کنیم که به‌ خوبی این اهداف را محقق و به آگاهی جامعه کمک کند.

وی با اشاره به تاثیرات تهدیدات نرم‌افزاری بر هویت ملی و فرهنگی، بیان کرد: یک نکته مهم که باید به آن توجه داشته باشیم این است که تهدیدات نرم، به طور خاص فرهنگ کشور را هدف قرار می‌دهند. همان‌طور که رهبری فرمودند، فرهنگ مانند هواست و اگر این بعد از زندگی تحت تأثیر قرار گیرد، تمامی جوانب دیگر زندگی ما نیز تحت‌الشعاع قرار خواهد گرفت. این شامل فرهنگ اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و آموزشی می‌شود؛ زیرا اساس و پایه همه چیز در فرهنگ است. برخلاف برخی که معتقدند اقتصاد اساس هر چیز است، من بر این باورم که بنیاد همه‌ چیز بر فرهنگ استوار است و این فرهنگ است که مسیر زندگی افراد را شکل می‌دهد.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه حکیم سبزواری ادامه داد: بنابراین اگر رسانه‌های دشمن در حوزه تهدیدات نرم خود موفق شوند، به‌ طور طبیعی تمام حوزه‌ها را تحت تأثیر قرار خواهند داد. در نتیجه، فرد نه‌تنها در حوزه هویت ملی‌اش، بلکه در هویت دینی و رفتارهای اقتصادی و سیاسی‌ نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این تأثیرات می‌توانند به‌گونه‌ای نظام ترجیحات شهروندان را تغییر دهند که رفتار آنان به سمت اهدافی حرکت کند که کشورهای معارض مدنظر دارند. لذا امیدوارم که فضای دانشگاهی و آموزشی کشور ما با جدیت بیشتری به موضوع تهدیدات نرم توجه کند و آن را به عنوان یک درس عمومی در نظر بگیرد که برای تمامی دانش‌آموزان و دانشجویان ضروری است.

کوشکی تاکید کرد: لازم است که این موضوع به طور جدی در سرفصل‌های آموزشی گنجانده شود، مشابه درس آمادگی دفاعی که در مدارس تدریس می‌شود. هرچند درس آمادگی دفاعی به نوبه خود مفید است، اما آنچه امروز در جامعه آموزشی ما اهمیت بیشتری دارد، آموزش‌های دفاعی در برابر تهدیدات نرم است. اگر مدارس و دانشگاه‌ها به این حوزه ورود پیدا کنند و به‌ طور فعال درگیر آن شوند، می‌توانیم جامعه‌مان را نسبت به این تهدیدات واکسینه و از بروز آسیب‌های آتی جلوگیری کنیم.

انتهای پیام