نتایج تحقیقات جدید دانشگاه توهوکو ژاپن نشان می‌دهد که چربی اطراف اندام‌ها، ممکن است به حفظ عملکرد مغز با افزایش سن کمک کند. محققان گفتند: همه چربی‌ها بد نیستند و ایده همه چربی‌ها مضر هستند را به چالش کشیدند. در حالی که چربی اضافی اطراف اندام بدن همچنان خطرناک است، اما مقدار متوسط ‌آن ممکن است برای سلامت مغز حیاتی باشد.

فراموشی، قدرت تفکر کمتر و مشکل در تمرکز برخی از جنبه‌های ناامیدکننده زوال شناختی هستند که اغلب با افزایش سن به وجود می‌آیند. نقشی که چربی شکم در این فرآیند ایفا می‌کند، جالب توجه است. محققان دریافتند که چربی شکم از طریق سیگنال‌های شیمیایی با مغز ارتباط برقرار می‌کند. یکی از این پیام‌رسان‌های تاثیرگذار، پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» (CX۳CL۱)، است که وظیفه حفظ حافظه و عملکرد شناختی را بر عهده دارد.

نقش چربی شکم در عملکرد مغز

یک مولکول ضروری در علم مغز، فاکتور نورون‌زایی مشتق شده از مغز (BDNF) است که به سلول‌های عصبی در رشد، زنده ماندن و ایجاد ارتباطات جدید کمک می‌کند و همگی برای یادگیری و حافظه حیاتی هستند. با این حال، با افزایش سن، به‌طور طبیعی سطح این فاکتور، کاهش می‌یابد که منجر به کندی شناختی، از دست دادن حافظه و خطر بیشتر بیماری‌های عصبی می‌شود. تولید پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» در چربی شکم به ثابت نگه داشتن سطوح این فاکتور کمک می‌کند، اما با افزایش سن، سطوح پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» و فاکتور نورون‌زایی مشتق شده از مغز، هر دو کاهش می‌یابد.

ارتباط چربی شکم و سلامت مغز

دانشمندان دانشگاه توهوکو برای تایید پیوند چربی مغز، سطح پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» را در موش‌ها از طریق آزمایش‌هایی دستکاری کردند. هنگامی که آنها به‌طور مصنوعی پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱»را در موش‌های جوان‌تر کاهش دادند، علائم پیری زودرس مغز مشاهده شد، زیرا سطح فاکتور نورون‌زایی مشتق شده از مغز به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت. از سوی دیگر، وقتی به موش‌های مسن‌تر پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» اضافی تزریق شد، سطح فاکتور نورون‌زایی مشتق شده از مغز دوباره افزایش یافت و بخشی از انعطاف‌پذیری جوانی مغز را بازیابی کرد. این مورد نشان می‌دهد که پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» و فاکتور نورون‌زایی مشتق شده از مغز نقش مهمی در پیری مغز دارند.

نقش هورمون‌های استرس

دلایل کاهش تولید پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» با هورمون‌های استرس، کورتیزول در انسان و کورتیکوسترون در موش‌ها مرتبط است. این هورمون‌ها عملکردهای مختلف بدن ازجمله تولید پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» را تنظیم می‌کنند. گلوکوکورتیکوئیدها تولید پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» را افزایش می‌دهند.  

دکتر یوشینوری تاکی، یکی از محققان اظهار کرد: آنزیمی در چربی شکم به نام ۱۱β-HSD۱، اشکال غیرفعال گلوکوکورتیکوئیدها را مجددا فعال می‌کند و آنها را در سلول‌ها فعال نگه می‌دارد و باعث تقویت بیان وابسته به گلوکوکورتیکوئید پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» می‌شود. با این حال، با افزایش سن، سطوح ۱۱β-HSD۱ کاهش می‌یابد که منجر به کاهش سرعت تولید پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱»، کاهش سطح فاکتور نورون‌زایی مشتق شده از مغز و در نتیجه کاهش شناختی می‌شود.

تغییر درک چربی شکم

این کشف دیدگاه رایج ما را در مورد چربی شکم تغییر می‌دهد. در حالی که با بیماری‌های جدی مانند دیابت، فشار خون بالا و بیماری قلبی مرتبط است، نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که چربی اطراف اعضای بدن، فقط یک واحد ذخیره‌سازی نیست و نقش فعالی در عملکرد مغز دارد.

محققان بر اهمیت تعادل تاکید و اظهار کردند: حفظ محدوده سالم چربی اطراف اعضای بدن، کلیدی است. مقدار بسیار کم می‌تواند سیگنال‌های محافظت از مغز را کاهش دهد، در حالی که مقدار زیاد آن خطر ابتلا به بیماری‌های متابولیک شدید را افزایش می‌دهد.

درمان چربی شکم و تقویت مغز

این یافته‌ها سوالات جالب بسیاری را در مورد درمان‌های آینده برای زوال شناختی ایجاد می‌کند. آیا پزشکان می‌توانند برای حفظ یا افزایش تولید پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» به‌منظور حفظ سطح فاکتور نورون‌زایی مشتق شده از مغز، روش‌های درمانی ایجاد کنند؟ آیا می‌توان با تمرکز بر پیوند چربی ومغز، زوال شناختی را کاهش داد؟ در حالی که این تحقیق در مراحل اولیه خود است، به ما یادآوری می‌کند که بدن به‌عنوان یک سیستم به هم پیوسته کار می‌کند و آنچه در یک بخش اتفاق می‌افتد می‌تواند بر کل، ازجمله مغز تاثیر بگذارد.

پیامدهای عملی برای سلامتی

در حالی که دانشمندان این درمان‌های بالقوه را بررسی می‌کنند، افراد می‌توانند شیوه‌های سبک زندگی خاصی را برای حمایت از سلامت مغز انجام دهند. ورزش منظم، رژیم غذایی مغذی و مدیریت موثر استرس، همگی حیاتی هستند. از آنجایی که استرس مزمن تعادل هورمونی را مختل می‌کند و بر سطح پروتئین «سی‌اکس۳‌سی‌ال۱» و فاکتور نورون‌زایی مشتق شده از مغز تاثیر می‌گذارد، این اقدامات پیشگیرانه می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت شناختی داشته باشد.

این تحقیق روایت‌های ساده در مورد چربی شکم و نقش آن در سلامت مغز را زیر سوال می‌برد. در حالی که چربی اضافی مضر است، مقدار مشخصی برای حفظ وضوح شناختی بسیار مهم است. رابطه بین چربی شکم و سلامت مغز پیچیده‌تر از آن چیزی است که قبلا تصور می‌شد. بدن راه خود را برای حفظ تعادل دارد و گاهی اوقات، راه حل‌ها در مکان‌های غیر منتظره پنهان می‌شوند.

در حالی که عواقب منفی چربی بیش از حد به خوبی ثابت شده است، نتایج جدیدترین تحقیق نشان می‌دهد که سطح چربی احشایی سالم برای تولید آنزیم‌ها، پروتئین‌ها و مولکول‌هایی که از سلامت مغز حمایت می‌کنند بسیار مهم باشد و اگرچه مغز ناگزیر با افزایش سن تغییر می‌کند و کوچک می‌شود، کارشناسان موافقند که اولویت‌ دادن به رژیم‌ غذایی غنی از مواد مغذی، فعالیت بدنی منظم، ارتباطات اجتماعی، مدیریت استرس و خواب کافی می‌تواند به محافظت و ارتقای سلامت مغز کمک کند.

نتایج این تحقیق در مجله GeroScience منتشر شده است.

انتهای پیام