تعلیم و تربیت تعاملی برگرفته از تعلیم و تربیت نظام آفرینش الهی که بر اساس رابطه‌ای دوسویه میان خلق و خالق شکل می‌گیرد. تعلیم و تربیت به مثابه فرایند مهندسی شده و مدیریت تعاملی اراده، بر برنامه‌ریزی دقیق برای هدایت اراده متربی، تقویت تصمیم گیری آگاهانه و مدیریت تمایلات انسانی مبتنی بر ارزش‌ها استوار است. موفقیت این فرایند به مدد پاسداشت کرامت نفس، تعاملات سازنده و احترام به اختیار انسان محقق می‌شود.
اثر پیش رو به تبیین ساز و کارهای اجرایی چنین رویکردی می‌پردازد و نشان می‌دهد که تربیت اراده، به معنای پرورش انسان‌هایی است که توانایی مواجهه با چالش‌های زندگی، انتخاب‌های درست و دستیابی به اهداف متعالی را دارند.
ساختار اثر
این اثر در چهار فصل تألیف شده است؛ در فصل اول که با عنوان «توحید محوری در تربیت» به رشته تحریر درآمده، ضمن بیان نظریه توحید محوری و کلمه طیبه توحید و پذیرش و درک فقر ذاتی در برابر خداوند، بر حرکت از خودمحوری تأکید شده است. در ادامه این فصل که به تحلیل دعا و ابعاد و اقسام توحید پرداخته شده، مباحثی از جمله طلب شناخت خداوند از جانب خود او، تکمیل معرفت خودشناسی و خداشناسی، پاسخ به بحران‌های اخلاقی و فرهنگی، پیشگیری از پیروی بی‌چون و چرا از نظام‌های دیگر، و تقویت پیوند میان تعلیم و تربیت با زندگی واقعی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
«اصول تعلیم و تربیت توحیدی» عنوان دومین فصل از کتاب حاضر است که در این فصل به سه اصل مهم و اساسی در نظام تعلیم و تربیت اسلامی پرداخته شده و ضمن تأکید بر الگوگیری از کمالات امام زمان(عج) و تقویت روحیه مسئولیت پذیری و انتظار سازنده، به تثبیت ارزش‌های معنوی در زندگی و تقویت حس تعلق و وابستگی به یک الگوی الهی و همچنین پرورش حس امید و انتظار برای آینده روشن اشاره شده و فواید آزادی و تأثیرات اختیار و نقش اراده در تربیت تشریح شده است. در ادامه فصل دوم، روش‌های ایجاد اعتدال، پیاده‌سازی آخرت گرایی و عقل گرایی و معنویت گرایی و تولی و تبری و جامع نگری در تربیت مطرح و تأثیر هر یک بر فرآیند تربیت تبیین شده است.
نویسنده در فصل سوم به بیان «عوامل تعلیم و تربیت توحیدی» پرداخته است و به نقش وراثت، محیط، دوست و رفیق، اراده، ایمان، عقلانیت، و عوامل معنوی در تربیت می‌پردازد.
در فصل چهارم به بررسی «بالندگی‌ها، چالش‌ها و آثار و نتایج تعلیم و تربیت توحیدی و خدامحور» پرداخته شده و در این راستا آثار فردی، اجتماعی و خانوادگی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و عوامل مؤثر در خودنگهداری و روش‌های خودسازی و خود ارزیابی نیز تبیین و ارتباط میان آن‌ها تشریح شده است.
در ادامه نیز «تکبر» به عنوان یکی از چالش‌های در تعلیم و تربیت مطرح شده و در خصوص بالندگی‌ها، به پرورش اخلاق و رفتارهای انسانی، تقویت مهارت‌های اجتماعی، توانمندسازی و مواجهه با چالش‌ها، گسترش مهارت‌های شغلی و حرفه‌ای، ارتقا هوش هیجانی، تقویت ایمان و ارزش‌های معنوی، و حس تعلق و مشارکت اجتماعی اشاره شده است.
در پایان آخرین و چهارمین فصل از این اثر به ضرورت برنامه‌ریزی پرورشی برای نظام آموزش و پرورش کشور در زمینه‌های آموزشی، تربیتی و اخلاقی، جسمانی و ورزشی، فرهنگی و هنری، روانشناختی و اجتماعی، ارتباطی با خانواده‌ها، ارتقاء مهارت‌های دیجیتال، و ارتقاء روحیه خلاقیت و نوآوری تأکید شده است.
برشی از اثر
نقش امام زمان(عج) در تربیت
یک. الگوی اخلاقی و معنوی: امام زمان(عج) در جایگاه الگویی کامل در زمینه‌های اخلاقی، اجتماعی و معنوی برای فرد الهام بخش است. به ویژه با ارتباط مستمر و توسل به امام(ع) و آشنایی با سیره رفتار امامان معصوم(ع) می‌تواند به تربیت ارزش‌های انسانی و اخلاقی در فرد کمک کند و موجبات قرب الهی فراهم شود.
دو. تقویت امید و انتظار: ارتباط با امام زمان(عج) و انتظار ظهور ایشان در انسان احساس امید و هدفمندی را زنده می‌کند. همراهی و پیروی از امام(عج)، به فرد امید و انگیزه می‌دهد تا در زندگی خود بکوشد و به دنبال تحقق اهداف عالی انسانی باشد.
سه. تشویق به اصلاح جامعه: آموزه‌های مرتبط با امام زمان(عج) و ارتباط همیشگی با وی و اشخاص انگیزه می‌دهد تا در راستای اصلاح جامعه و ایجاد تغییرات مثبت اجتماعی تلاش کنند. این انگیزه می‌تواند به فعالیت‌های اجتماعی و خدمات به دیگران بیانجامد.
انتهای پیام
نظرات