مجید فراهانی، عصر پنجم اسفندماه، در یازدهمین آیین پاسداشت روز ملی مهندس با عنوان «توسعه پایدار برای ایرانی ماندگار» که در محل اتاق بازرگانی خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: امروزه با چالش جدی پروژه‌های نیمه‌تمام مواجه هستیم، به‌گونه‌ای که کشور به یک کارگاه پروژه‌سازی تبدیل شده است. این مسئله تنها مختص ایران نیست، اما میزان تأخیر در تکمیل پروژه‌ها در کشور ما از استانداردهای جهانی بالاتر است. در حالی که در دنیا میانگین تأخیر پروژه‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ درصد است، در ایران این میزان ۲.۲ برابر زمان برنامه‌ریزی‌شده تخمین زده می‌شود.
وی در خصوص خسارات ناشی از پروژه‌های نیمه‌تمام اظهار کرد: نمونه بارز این مسئله، فرودگاه بین‌المللی امام خمینی است که تکمیل آن دهه‌ها طول کشید. این فرودگاه قرار بود هاب بین‌المللی شرق دور، آسیای میانه و خلیج فارس باشد، اما به دلیل تأخیرهای پیاپی، فرصت جایگزینی برای فرودگاه‌های دیگر فراهم شد.
معاون هماهنگی و پیگیری نهاد ریاست جمهوری با اشاره به پروژه‌های حوزه انرژی تصریح کرد: در میدان گازی پارس جنوبی، قطر سه برابر ایران از منابع مشترک برداشت می‌کند، در حالی که هر روز تأخیر در این پروژه بیش از ۵ میلیون دلار عدم‌النفع برای کشور به همراه دارد.
فراهانی ادامه داد: در حال حاضر، بیش از ۴۸ هزار پروژه نیمه‌تمام غیرموافقت‌نامه‌ای در کشور وجود دارد و مجموع پروژه‌های نیمه‌تمام به بیش از ۷۴ هزار مورد می‌رسد. روند مدیریت پروژه‌ها نشان می‌دهد که از سال ۱۳۷۰ به بعد، تعداد و درصد این پروژه‌ها به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.
وی افزود: تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام نیازمند ۴۸۰۰ همت منابع مالی و ۴۴ سال زمان است. با این حال، به دلیل مشکلات بودجه‌ای، اعتبارات این پروژه‌ها به‌صورت قطره‌چکانی تخصیص داده می‌شود. امسال ۱۶ درصد از بودجه کشور به بخش عمرانی اختصاص یافت، اما تنها ۱۴ درصد آن پرداخت شد.
معاون هماهنگی و پیگیری نهاد ریاست جمهوری تأکید کرد: تأخیر در اجرای پروژه‌ها پیامدهای اقتصادی از جمله افزایش هزینه‌های اجرایی و از بین رفتن توجیه اقتصادی پروژه‌ها را به همراه دارد. از سوی دیگر، این مسئله موجب نارضایتی اجتماعی و بی‌اعتمادی عمومی می‌شود.
فراهانی گفت: ۷۴ هزار پروژه ناتمام نتیجه کلنگ‌زنی‌های غیرضروری و بدون برنامه است. در حالی که روند پروژه‌های نیمه‌تمام صعودی و روند تخصیص اعتبارات نزولی است، باید سیاست‌های اجرایی کشور بازنگری شود.
وی خاطرنشان کرد: اولین راهکار جلوگیری از کلنگ‌زنی پروژه‌های جدید و تمرکز بر اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام است. تخصیص اعتبارات باید بر اساس اولویت‌بندی پروژه‌ها و میزان پیشرفت آن‌ها صورت گیرد.
معاون هماهنگی و پیگیری نهاد ریاست جمهوری با اشاره به نقش بخش خصوصی گفت: دولت باید تصدی‌گری را کاهش داده و امور اجرایی را به بخش خصوصی واگذار کند. دولت نباید در تمام بخش‌ها مداخله کند، بلکه وظایف اصلی آن آموزش، بهداشت و امنیت است.
فراهانی بر اهمیت مولدسازی دارایی‌های بلااستفاده دولتی تأکید کرد و افزود: دولت طی سال‌ها، زمین‌ها و ساختمان‌های بلااستفاده زیادی را انباشت کرده است. استفاده از این دارایی‌ها و بهره‌گیری از روش‌های نوین تأمین مالی، می‌تواند در تسریع روند اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام مؤثر باشد. برخی پروژه‌ها از نظر زیست‌محیطی و منابع طبیعی غیرقابل توجیه هستند. به‌عنوان مثال، پروژه‌های آب‌بر در مناطقی احداث شده‌اند که منابع آبی کافی ندارند. این نوع پروژه‌ها باید مورد بازنگری قرار گیرند و تصمیم‌گیری درباره آن‌ها بر اساس اصول علمی و مدیریتی انجام شود.
وی یادآور شد: تغییر رویکرد در تعریف و مدیریت پروژه‌ها و استفاده از مدل‌های علمی می‌تواند روند تکمیل پروژه‌ها را تسریع کند. امیدواریم مهندسان نقش خود را در اجرای این پروژه‌ها ایفا کنند تا شاهد ایران آباد و آزاد باشیم.
لزوم نقش‌آفرینی جامعه مهندسی در توسعه بین‌المللی خراسان رضوی
در ادامه غلام‌حسین مظفری، استاندار خراسان رضوی گفت: توقع و انتظار من، به‌عنوان نماینده دولت در استان، این است که جامعه مهندسین نقش پررنگ و تأثیرگذاری در توسعه استان ایفا کنند. امروزه کشور، به‌ویژه خراسان رضوی، نیازمند آثار ارزشمند مهندسی است.
استاندار خراسان رضوی در خصوص ظرفیت‌های خراسان رضوی اظهار کرد: این استان، با توجه به موقعیت استراتژیک، وسعت، جمعیت، وجود مضجع امام رضا (ع) و میزبانی بیش از یک‌سوم زائران کشور، باید بخشی از بار توسعه ملی را بر دوش بگیرد. این امر امکان‌پذیر است، به شرطی که به آن باور داشته باشیم و تلاش کنیم.
وی با اشاره به میزبانی مشهد از وزرای امور خارجه کشورهای عضو اکو برای نخستین‌بار در خارج از پایتخت، افزود: اگر ادعا می‌کنیم که می‌توانیم بین‌المللی‌تر شویم، باید این توانایی را ثابت کنیم. این اجلاس با کیفیت مطلوبی برگزار شد و در آن، پیشنهاد شد که مشهد میزبان نخستین دوره مسابقات بین‌المللی جودوی کشورهای عضو اکو باشد.
مظفری تصریح کرد: این مسابقات در بهترین شکل ممکن برگزار شد و دبیرکل اکو نیز اعلام کرد که اجلاس وزرای حمل‌ونقل اکو اوایل خردادماه سال آینده در مشهد برگزار خواهد شد. اگر باور کنیم که می‌توان از ظرفیت‌های استان استفاده کرد و این باور را به برنامه و اقدام عملی تبدیل کنیم، پیشرفت‌های بیشتری حاصل خواهد شد.
استاندار خراسان رضوی گفت: باید بررسی کنیم که این استان، با چنین ظرفیت‌هایی، چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد. آیا می‌توان در خراسان رضوی یک شهر بزرگ فرودگاهی ایجاد کرد؟ بدون شک، جامعه مهندسی در تحقق این ایده نقش بزرگی خواهد داشت. ما در رشته‌های مختلف، مهندسانی توانمند با ظرفیت‌های بالا داریم که باید از آن‌ها بهره برد.
وی با اشاره به برگزاری همایش علمی کشورهای عضو اکو در حوزه نوآوری در خراسان رضوی، اظهار کرد: این همایش به‌عنوان یک فرصت مهم، نیازمند پیشتازی جامعه مهندسین استان است. دولت، برای موفقیت در چنین پروژه‌هایی، نیازمند حضور، مشارکت و تدبیر مهندسان است.
مظفری تأکید کرد: دولت نباید تصدی‌گر باشد، بلکه باید نقش تسهیل‌گر را ایفا کند. خراسان رضوی سرمایه انسانی توانمندی دارد و نباید در حفظ این نیروها کوتاهی کرد. سرمایه اجتماعی ما به حداقل رسیده است و اگر پیام عدم مشارکت ۵۰ درصدی مردم در انتخابات اخیر را درک کنیم، می‌توانیم در مسیر بهبود گام برداریم.
انتهای پیام
نظرات