بهزاد لایقی معاون پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور در همایش ملی «راهبردهای تبیین پایداری اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گرد و غبار» که امروز یکم اسفند در سالن مفید دانشگاه قم برگزار شد، اظهار کرد: موضوع گرد و خاک یکی از مسائل عمده ناشی از تغییر اقلیم در منطقه خاورمیانه است که به‌جزء کشور ما، اکثر کشورهای این منطقه به دلیل قرار گرفتن در کمربند پرفشار جنب حاره، با مشکل گرد و خاک مواجه‌اند.

وی افزود: این پدیده تأثیرات قابل توجهی بر سلامت، کشاورزی و اقتصاد دارد و عوامل مؤثر در ایجاد آن به اقلیم و گردش عمومی جو مرتبط می‌شود؛ در عرض جغرافیایی بین ۲۳ تا ۴۰ درجه، بیابان‌های عمده جهان قرار دارند که شامل کشور ما و همسایگانمان می‌شود.

لایقی با بیان اینکه وزش بادهای شدید نیز در کشور ما و کشورهای همسایه به ایجاد گرد و خاک کمک می‌کند، تصریح کرد: خشکسالی نیز که از حدود ۲۰ سال پیش آغاز شده، موجب افزایش دما، کاهش بارندگی و در نهایت کاهش رطوبت خاک شده است.  

وی ادامه داد: عوامل انسانی نظیر توسعه ناپایدار، استفاده نادرست از منابع طبیعی، جنگل‌زدایی، مدیریت ضعیف زمین، کشاورزی ناپایدار، سدسازی و انحراف رودخانه‌ها، همگی به کاهش جریان آب به تالاب‌ها که منابع طبیعی گرد و خاک به شمار می‌روند، منجر می‌شوند.

معاون پیش بینی سازمان هواشناسی کشور بیان کرد: گسترش شهرها بدون توجه به شرایط محیطی نیز به افزایش منابع گرد و خاک کمک می‌کند.

لایقی با بیان اینکه فعالیت‌های سازمان هواشناسی در چهار محور اصلی تقسیم‌بندی می‌شود، گفت: نخستین محور، تأسیس مرکز ملی گرد و خاک در استان خوزستان برای پایش و پیش‌بینی گرد و خاک است و دوم، همکاری‌های ملی و منطقه‌ای در زمینه پایش و پیش‌بینی گرد و خاک است.

وی ادامه داد: سومین محور، توسعه سامانه‌ای است که امسال به بهره‌برداری خواهد رسید و برای پایش گرد و خاک طراحی شده است و چهارم، فعالیت‌های استانی ما در بررسی پدیده‌های مرتبط با تغییر اقلیم است.

معاون پیش بینی سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد: مرکز ما در خوزستان از سال ۱۳۹۵ با هدف پیش‌بینی گرد و خاک راه‌اندازی شده و پیش‌بینی‌های کشوری و منطقه‌ای را انجام می‌دهد؛ همچنین با همکاری مراکز پیش‌بینی گرد و خاک در اروپا، خروجی مدل‌های عددی پیش‌بینی گرد و خاک را طراحی کرده و از تصاویر ماهواره‌ای به‌روز برای پایش استفاده می‌کنیم.

لایقی با اشاره بر زمینه همکاری‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، گفت: ما با سازمان مقابله با گرد و غبار همکاری داریم و یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های ما تهیه دستورالعمل هشدار برای این پدیده است؛ همچنین با مرکز مقابله با مخاطرات طبیعی آسیا و اقیانوسیه همکاری می‌کنیم و در سازمان هواشناسی رویکردی را دنبال می‌کنیم که محصولات پیش‌بینی را به‌صورت تأثیرمحور ارائه دهد.

لایقی اظهار کرد: در حال حاضر، سامانه‌ای در حال توسعه است که با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و هوش مصنوعی، چشمه‌های گرد و خاک را شناسایی کرده و پایش می‌کند.

وی ادامه داد: این سامانه می‌تواند در هر یک از استان‌های کشور، مراکز شیوع گرد و خاک را شناسایی کند؛ ما همچنین مدل‌هایی برای پیش‌بینی گرد و خاک آماده کرده‌ایم که به‌طور همزمان اجرا می‌شوند و با بهینه‌سازی خروجی‌ها، بهترین گزینه‌ها را با درصد احتمال‌های متفاوت ارائه می‌دهیم.

معاون پیش بینی سازمان هواشناسی کشور در پایان تصریح‌ کرد: با توجه به سناریوهای موجود، انتظار می‌رود وقوع گرد و خاک در ایران و خاورمیانه افزایش یابد و باید برای این شرایط آماده باشیم؛ برای رفتار مناسب در این زمینه، نیاز به توسعه مدل‌های پیشگیری داریم و باید از ظرفیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای پایش و کنترل چشمه‌های گرد و خاک بهره‌برداری کنیم؛ نهایتاً، سامانه‌های هشدار گرد و خاک باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که خسارت‌ها را کاهش داده و پاسخ مناسبی ارائه دهند.

انتهای پیام