دکتر ملیحه عافیت، فلوشیپ ناباروری  IVF  و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت‌گو با ایسنا با اشاره به بیشترین عوامل سقط جنین، اظهار کرد: بیشترین عامل سقط جنین، نقایص کروموزومی در جنین است، این اختلالات ژنتیکی معمولاً به‌دلیل مشکلات در تقسیم سلولی هنگام تشکیل تخمک یا اسپرم رخ می‌دهند و باعث می‌شوند که جنین قادر به ادامه رشد نباشد.

معاون آموزشی بخش زنان بیمارستان امام رضا(ع)، با اشاره به سایر علل شایع سقط جنین‌ها، خاطرنشان کرد: اختلالات هورمونی مانند کمبود پروژسترون و نقص فاز لوتئال برای حفظ بارداری ضروری است، ناهنجاری‌های رحمی مانند سپتوم رحمی و فیبروم‌های بزرگ رحم به ویژه فیبروم‌های داخل رحم یا ایستموسل ممکن است بر لانه‌گزینی یا رشد جنین تأثیر بگذارند.

وی ادامه داد: همچنین، اختلالات ایمنی و انعقادی مانند سندرم آنتی‌فسفولیپید که باعث لخته‌شدن خون در جفت و سقط مکرر می‌شود، عفونت‌های شدید مانند توکسوپلاسموز، سیتومگالوویروس و لیستریا، بیماری‌های مزمن مانند دیابت کنترل‌نشده، بیماری‌های تیروئید و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، عوامل محیطی و سبک زندگی مانند مصرف سیگار، الکل، استرس شدید و مواجهه با مواد سمی می‌تواند برروی سقط جنین تاثیرگذار باشند.

عافیت تصریح کرد: اگر فردی با سقط‌های مکرر مواجه شود، بررسی دقیق‌تر با هیستروسکوپی، سونوگرافی سه‌بعدی، تست‌های ژنتیکی و بررسی‌های ایمونولوژیک نیز توصیه می‌شود، بنابراین، سقط جنین به معنای پایان قبل از هفته بیستم بارداری و پیش از زمانی است که جنین بتواند در خارج از رحم زنده بماند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: در ایران، آمارهای مرتبط با سقط جنین نشان‌دهندهٔ تأثیر عوامل مختلفی مانند سن مادر، وضعیت اقتصادی و مناطق جغرافیایی است که از آن آمار دقیقی بیان نشده است.

وی درخصوص تاثیر سن مادر بر روی سقط جنین، عنوان کرد: اطلاعات دقیقی دربارهٔ توزیع سقط جنین بر اساس سن مادر در دسترس نیست، با این حال، مطالعات جهانی نشان می‌دهد که سقط جنین در میان زنان  بسیار جوان‌ و آن‌هایی که در سنین بالاتر باردار می‌شوند، بیشتر رخ می‌دهد.

فلوشیپ ناباروری ادامه داد: همچنین، آمارهای دقیق و به‌روز درخصوص توزیع سقط جنین در مناطق مختلف ایران محدود است، اما تفاوت‌های فرهنگی، دسترسی به خدمات بهداشتی و وضعیت اقتصادی ممکن است بر نرخ سقط جنین در مناطق مختلف تأثیر بگذارد؛ به‌طور کلی، عوامل اقتصادی و معیشتی نقش مهمی در تصمیم‌گیری خانواده‌ها برای سقط جنین دارند، همچنین، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و مشاوره‌ای مناسب می‌تواند منجر به افزایش سقط‌های غیرقانونی و ناایمن شود.

کاهش میزان سقط جنین، نیازمند یک رویکرد چند جانبه است

این فلوشیپ ناباروری در رابطه با راهکارهای کاهش تعداد سقط جنین، مطرح کرد: کاهش میزان سقط جنین در یک جامعه نیازمند یک رویکرد چند جانبه است که شامل آموزش، حمایت اجتماعی، بهبود خدمات بهداشتی و اصلاح سیاست‌های مرتبط می‌شود.

وی با اشاره به مهم‌ترین راهکارهای پیشنهادی کاهش تعداد سقط جنین، خاطرنشان کرد: آموزش سلامت جنسی و باروری در مدارس همچون دانشگاه‌ها و رسانه‌ها، ارتقای دانش عمومی درباره پیشگیری از بارداری ناخواسته و مشاوره پیش از ازدواج و پیش از بارداری برای آگاهی از روش‌های تنظیم خانواده که مانع بارداری ناخواسته شود، می‌تواند بر کاهش تعداد سقط جنین موثر باشد.

عافیت اضافه کرد: کاهش مشکلات اقتصادی خانواده‌ها از طریق حمایت‌های مالی، بیمه‌های درمانی و تسهیلات برای مادران، تقویت حمایت‌های شغلی و مرخصی زایمان برای زنان شاغل و افزایش حمایت از زنان باردار در شرایط دشوار مانند مادران مجرد یا قربانیان خشونت، از دیگر عوامل کاهش تعداد سقط جنین است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با اشاره به تشخیص و درمان مشکلات پزشکی مرتبط با بارداری، گفت: همچنین، تقویت غربالگری‌های پیش از بارداری برای کاهش بارداری‌های پرخطر، درمان مشکلات ناباروری و بیماری‌های ژنتیکی و افزایش کیفیت مراقبت‌های دوران بارداری برای کاهش سقط‌های ناشی از بیماری‌های مادر ضروری است.

این فلوشیپ ناباروری با اشاره به مشاوره و حمایت روانی برای زنان در معرض سقط، عنوان کرد: برای بانوانی که به دلیل فشارهای اقتصادی، خانوادگی یا اجتماعی به فکر سقط هستند، مشاوره و روان‌شناسی باید فراهم شود، برنامه‌های حمایتی مانند مراکز حمایتی و سرپناه‌ برای بانوانی که بارداری ناخواسته دارند و ایجاد گروه‌های حمایتی برای زنان باردار در شرایط سخت ضروری است.

عافیت اظهار کرد: به طور کلی کاهش میزان سقط جنین نیازمند یک استراتژی جامع است که شامل آموزش، بهبود خدمات بهداشتی، حمایت‌های اجتماعی و اصلاح قوانین می‌شود؛ با افزایش آگاهی عمومی، دسترسی بهتر به روش‌های پیشگیری از بارداری و ارائه حمایت‌های مالی و روانی، می‌توان از بسیاری از سقط‌های ناخواسته جلوگیری کرد.

سقط جنین، یک چالش مهم در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی و حقوق زنان

معاون آموزشی بخش زنان بیمارستان امام رضا(ع)، با بیان اینکه موضوع سقط جنین یکی از چالش‌های مهم در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی و حقوق زنان است، تصریح کرد: در جوامعی که سقط جنین غیر اخلاقی محسوب می‌شود، ممکن است زنان با سرزنش اجتماعی یا احساس شرم مواجه شوند. در برخی کشورها، افزایش موارد سقط باعث شده است که دولت‌ها سیاست‌هایی برای حمایت از مادران باردار اجرا کنند.

این متخصص زنان درخصوص تأثیرات اقتصادی و بهداشتی سقط جنین بر جامعه، توضیح داد: موارد سقط غیرایمن می‌توانند منجر به افزایش هزینه‌های درمانی برای مراقبت از زنان آسیب‌دیده شود، همچنین، کاهش نرخ زاد و ولد به دلیل افزایش سقط‌های ناخواسته می‌تواند در بلندمدت بر ترکیب جمعیتی و نیروی کار تأثیر بگذارد و موجب کاهش نیروی جوان شود .

وی ادامه داد: در برخی جوامع، زنان کم‌درآمد ممکن است به دلیل نبود امکانات پزشکی مجبور به انجام سقط‌های ناایمن شوند، بنابراین، سقط جنین فراتر از یک تصمیم فردی، پیامدهای گسترده‌ای بر خانواده، جامعه و سیستم بهداشتی دارد؛ حمایت‌های روانی، اجتماعی و اقتصادی می‌تواند به کاهش پیامدهای منفی آن کمک کند و خانواده‌ها را در این مسیر یاری دهد.

تاثیرات روحی و روانی سقط جنین بر زنان

معاون آموزشی بخش زنان بیمارستان امام رضا(ع)، در رابطه با تأثیرات روحی و روانی سقط جنین بر فرد، مطرح کرد: سقط جنین، چه به‌صورت عمدی (القایی) و چه به‌صورت خودبه‌خودی (ناخواسته)، می‌تواند پیامدهای روانی عمیقی برای زنان داشته باشد، شدت این تأثیرات به عوامل مختلفی از جمله علت سقط، حمایت خانوادگی و اجتماعی، پیشینه روانی فرد، اعتقادات مذهبی و فرهنگی بستگی دارد.

وی با اشاره به واکنش‌های روانی اولیه پس از سقط، اظهار کرد: یکی از شایع‌ترین واکنش‌ها، احساس عمیق غم و سوگ برای جنین از دست رفته است، برخی زنان، به‌ویژه اگر باورهای مذهبی یا اخلاقی قوی داشته باشند، دچار احساس گناه شدید و دچار خودسرزنشی می‌شوند.

عافیت ادامه داد: خطر افسردگی پس از سقط ، خصوصاً در زنانی که ناخواسته مجبور به سقط شده‌اند یا حمایت اجتماعی مناسبی ندارند، افزایش می‌یابد. همچنین، برخی زنان دچار علائم اضطراب شدید و حتی اختلال استرس پس از سانحه مانند کابوس‌های مکرر، اجتناب از صحبت درباره تجربه سقط و حملات اضطرابی می‌شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با بیان اینکه تأثیرات طولانی‌مدت روانی،  به صورت افسردگی مزمن است، خاطرنشان کرد: برخی از زنان، به‌ویژه در جوامعی که سقط جنین تابو محسوب می‌شود، احساس کاهش ارزش شخصی و شرمساری را تجربه می‌کنند

احساسات متناقض پس از سقط می‌تواند منجر به مشکلات در روابط زناشویی شود.

 وی تصریح کرد: همچنین، برخی زنان احساس می‌کنند که شریک زندگی‌شان آن‌ها را درک نمی‌کند یا از نظر عاطفی حمایت کافی دریافت نکرده‌اند؛ برخی از زنان برای مقابله با احساسات منفی پس از سقط، ممکن است به مصرف الکل، سیگار، مواد مخدر یا رفتارهای پرخطر دیگر روی بیاورند.

فلوشیپ ناباروری IVF با توجه به خودکشی زنان پس از سقط جنین، اظهار کرد: تحقیقات در برخی کشورها نشان داده‌اند که خطر اقدام به خودکشی در زنانی که سقط جنین داشته‌اند، افزایش یافته است، دلایل این موضوع می‌تواند شامل احساس گناه و پشیمانی شدید، افسردگی و ناامیدی، فشارهای اجتماعی و خانوادگی و احساس تنهایی و بی‌پناهی باشد.

وی درخصوص اینکه چگونه می‌توان از زنان پس از سقط حمایت کرد، توضیح داد:  دریافت کمک تخصصی از روان‌شناسان و مشاوران می‌تواند به زنان کمک کند تا با احساسات خود کنار بیایند، همچنین، نقش خانواده و نزدیکان می‌تواند در کاهش استرس و احساس گناه بسیار مهم است.

تاثیرات آگاهی‌بخشی و کاهش برچسب‌گذاری اجتماعی در کاهش سقط جنین

معاون آموزشی بخش زنان بیمارستان امام رضا(ع)، با اشاره به آگاهی‌بخشی و کاهش برچسب‌گذاری اجتماعی، گفت: ایجاد فضایی که زنان بتوانند بدون ترس از قضاوت، درباره احساسات خود صحبت کنند، می‌تواند از بروز مشکلات روانی پیشگیری کند؛ در مواردی که زنان دچار افسردگی شدید یا افکار خودکشی می‌شوند، مراجعه به روان‌پزشک و استفاده از درمان‌های دارویی یا تراپی ضروری است.

عافیت خاطرنشان کرد: سقط جنین می‌تواند اثرات عمیقی بر سلامت روان زنان داشته باشد و در برخی موارد، اگر حمایت کافی وجود نداشته باشد، حتی به خودکشی منجر می‌شود. ارائه خدمات حمایتی، مشاوره‌های روان‌شناختی و کاهش فشارهای اجتماعی می‌تواند به کاهش این پیامدها کمک کند.

وی افزود: سقط جنین بسته به سن بارداری و شرایط پزشکی مادر، می‌تواند از طریق روش‌های دارویی یا جراحی انجام شود که هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد و ممکن است با عوارضی همراه باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با بیان اینکه سقط دارویی که با دارو و روشی کم تهاجمی است، اما عوارضی دارد، اظهار کرد: عوارض این سقط شامل خونریزی شدید و طولانی‌مدت (گاهی نیاز به مداخله پزشکی) و در صورت عدم رسیدگی به مادر موجب شوک به دنبال خونریزی می‌شود.

وی افزود: همچنین، عوارض دیگر آن مانند درد و گرفتگی شکم(شدیدتر از قاعدگی)، تهوع، استفراغ و اسهال، تب و لرز، عدم دفع کامل محصولات حاملگی (در ۲ تا ۵ درصد موارد، نیاز به مداخله جراحی برای تکمیل سقط) و موجب عفونت خواهد شد.

معاون آموزشی بخش زنان بیمارستان امام رضا(ع)، با اشاره به سقط جراحی که به صورت مکش (ساکشن یا آسپیراسیون) و اتساع و تخلیه  انجام می‌شود، گفت: عوارض و خطرات این روش سقط شامل نیاز به بیهوشی و عوارض مربوط به آن، خطر پارگی رحم به ویژه در موارد سزارین قبلی، احتمال آسیب به دیواره رحم یا دهانه رحم، احتمال آسیب به احشا به دنبال پارگی رحم، عفونت رحمی و خونریزی حین عمل است.

انتهای پیام