به گزارش ایسنا، طلای سبز زاگرس باوجود فواید بی‌شمار برای اهالی منطقه و سایر مناطق کشور، امروزه مورد بی‌مهری و تخریب قرار گرفته‌اند، شاید مهم‌ترین دلیل زوال این جنگل‌ها تامین چوب، آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی و یا چرای بی‌رویه دام است.

وابستگی معیشت و شاید نبود شغل مناسب برای ساکنان آن منطقه موجب شده از این طلای سبز به عنوان منبع درآمد استفاده شود.

با وجود کاهش بارش، قامت سبز درختان بلوط زاگرس به مرور خمیده شده و این موهبت الهی و ثروت طبیعی دچار نابودی می‌شود، لذا حمایت، افزایش آگاهی و مشارکت‌های مردمی در روند حفظ و زنده ماندن این جنگل‌ها بسیار مهم است.

در حقیقت، زاگرس منطقه‌ای با درختان کهنسال و قدیمی است که وسیع‌ترین و اصلی‌ترین رویشگاه گونه‌های مختلف بلوط در ایران به‌شمار می‌رود، اما بی‌توجهی به این سروقامتان آن‌ها را روز به روز خمیده‌تر کرده و از وسعتشان کاسته، به نوعی طلای سبز زاگرس رو به زوال می‌رود و آدم‌ها تنها نظاره‌گر آن هستند، درختانی که اگر نباشند دیگر زاگرس بدون آن‌ها معنایی ندارد.

پهنهٔ رویشی زاگرس شامل رشته‌کوه‌های زاگرس، وسیع‌ترین و اصلی‌ترین رویشگاه گونه‌های مختلف بلوط در ایران بوده و به همین دلیل این منطقه از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است.

می‌توان با اعمال راهکارهای حفاظتی روند تخریب این جنگل‌ها را کاهش داد

زهرا امیری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: جنگل‌های زاگرس با پوشش گیاهی متنوع و گسترده، با گونه‌های بلوط، بنه، کیکم و بادام یکی از زیست‌بوم‌های ارزشمند ایران محسوب می‌شوند.

کارشناس ارشد مدیریت جنگل در چهارمحال و بختیاری گفت: این جنگل‌ها نقش بسیار مهمی در حفاظت از خاک، کاهش فرسایش، تنظیم آب و هوا و حفظ تنوع زیستی ایفا می‌کنند، به علاوه، منابع طبیعی موجود در جنگل‌های زاگرس از جمله گیاهان دارویی و محصولات چوبی، تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد محلی دارند. 

وی با بیان اینکه متاسفانه تخریب این جنگل ها به دلایل فعالیت‌های انسانی و عوامل طبیعی، در دهه‌های اخیر شدت یافته است، افزود: عوامل اصلی تخریب شامل توسعه‌ کشاورزی، قطع غیرمجاز درختان، آتش‌سوزی‌های جنگلی، چرای بی‌رویه‌ی دام‌ها و تغییرات اقلیمی است.

امیری با بیان اینکه این عوامل باعث کاهش مساحت و کیفیت جنگل‌ها شده و اثرات منفی بر زیست‌بوم و منابع طبیعی منطقه گذاشته‌اند،تصریح کرد: می‌توان با اعمال یکسری راهکارهای حفاظتی روند تخریب این جنگل‌ها را کاهش داده و از تخریب کامل این جنگل‌ها جلوگیری کرد.

وی بیان کرد: ایجاد و اجرای برنامه‌های مدیریتی منظم برای استفاده‌ بهینه و پایدار از منابع جنگلی، شامل برنامه‌های بازسازی و احیاء مناطق تخریب‌شده و اعمال نظارت و کنترل دقیق‌تر بر فعالیت‌های انسانی در جنگل‌ها، شامل قطع غیرمجاز درختان و توسعه‌ کشاورزی از جمله روش‌های تاثیرگذار نگهداری جنگل‌هاست.

کارشناس ارشد مدیریت جنگل در چهارمحال و بختیاری افزایش آگاهی عمومی و آموزش مردم محلی در مورد اهمیت حفظ جنگل‌ها و روش‌های حفاظت از آن‌ها از طریق برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌رسانی موثر دانست و گفت: تشویق جامعه محلی به مشارکت فعال در حفظ و احیاء جنگل‌ها، تصویب و اجرای قوانین سختگیرانه‌تر برای جلوگیری از تخریب جنگل‌ها و حفاظت از منابع طبیعی و اعمال جریمه‌ها و مجازات‌های جدی برای تخلفات مرتبط با تخریب جنگل‌ها از دیگر اقدامات حفاظتی محسوب می‌شود.

 وی به اجرای پروژه‌های کاشت درختان بومی و مقاوم به شرایط اقلیمی منطقه به منظور بازسازی جنگل‌های تخریب‌شده اشاره کرد و افزود: مدیریت و کنترل چرای دام‌ها در مناطق جنگلی برای جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی و کاهش فرسایش خاک بسیار موثر است.

امیری ادامه داد: تشویق به استفاده از روش‌های پایدارتر دامداری و چرا، همکاری با سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی و ملی برای تبادل تجربیات و اجرای پروژه‌های حفاظتی مشترک و افزایش تعامل و همکاری بین کشورهای منطقه برای حفاظت از جنگل‌های زاگرس روند تخریب این جنگل‌ها را کاهش داده و از تخریب کامل این جنگل‌ها جلوگیری می‌کند.

وی با بیان اینکه این جنگل‌ها به‌عنوان یکی از ارزشمندترین منابع طبیعی ایران، نیازمند توجه و حفاظت بیشتری هستند، گفت: با اجرای راهکارهای فوق و افزایش آگاهی عمومی، می‌توان از تخریب بیشتر این جنگل‌ها جلوگیری کرده و به حفظ و احیاء آن‌ها کمک کرد.

امیری خاطرنشان کرد: حفاظت از جنگل‌های زاگرس نه تنها به حفظ تنوع زیستی و منابع طبیعی کمک می‌کند، بلکه منجر به بهبود کیفیت زندگی و توسعه‌ی پایدار منطقه نیز می‌شود.

شناسایی آفات و امراض یکی از مهمترین اقدامات مدیریتی است که محدوده پراکنش و درگیر را مشخص می‌کند

شهرام منصوری در گفت‌وگو با ایسنا به برگزاری جلسات متعدد در مرکز تحقیقات در خصوص راهکارهای علمی مقابله با آفات و امراض جنگلی و مرتعی اشاره کرد و گفت: شناسایی آفات و امراض یکی از مهم‌ترین اقدامات مدیریتی است که محدوده پراکنش و درگیر را مشخص می‌کند و بر اساس نوع و پراکنش آن مقابله موثر و علمی انجام می‌شود.

کارشناس اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری در خصوص اقدامات انجام شده در این راستا افزود: پهنه‌بندی آفات و امراض موجود و پایش جهت مدیریت بهتر برای مبارزه و کنترل، شناسایی مناطق ذخیره‌گاه جنگلی و بذرگیری با توجه به شرایط ویژه اکولوژیکی ارزشمند، سوخت جایگزین در مناطق جنگلی و استفاده از انرژی‌های فسیلی و خورشیدی و افزایش ضریب حفاظتی عرصه‌های جنگلی با تجهیز نیروی انسانی از جمله اقدامات انجام شده منابع طبیعی و آبخیزداری استان است.

وی تجهیز نهالستان‌های جنگلی در راستای تولید نهال‌های مناسب، ایجاد کمربند حفاظتی و تفکیک اراضی ملی و مستثنیات و اخذ اسناد اراضی ملی در مناطق جنگلی را از موارد مهم حفظ جنگل و مرتع دانست و گفت: انجام پروژه کاداستر در پلاک‌های جنگلی، انجام اقدامات بیولوژیکی خصوصاً سامانه‌های آبگیر در مناطق جنگلی و مناطق آسیب‌دیده از قبیل مناطق آتش‌سوزی شده و دارای آفت و خشکیدگی نیز بسیار حائز اهمیت است.

منصوری با تاکید بر اینکه افزایش جرائم گاهاً موثر بوده ولی در محدود مواردی که اشخاص درآمد و شغل جایگزین ندارند تاثیر نمی‌گذارد و موجب تشدید خطا می‌شوند، گفت: پرداخت جریمه و مهمتر از آن ایجاد شغل و معیشت مناسب می‌تواند جایگزین بسیار خوبی در این خصوص باشد.

تلاش می‌کنیم با وجود محدودیت نیرو هیچ درختی قطع نشود

صادق محمدی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه ۳۱۰ هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس در این استان قرار دارند،گفت: گونه غالب بلوط به همراه سایر گونه‌ها از جمله بنه( پسته وحشی ) ارژن، بادام، ارس، نارون، افرا، کیکم، زالزالک، داغداغان از جمله درختان عرصه زاگرس استان است.

فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری افزود: یکی از راهبردهای یگان حفاظت در حفظ جنگل‌های زاگرس، مردمی کردن حفاظت با اولویت پیشگیری است چراکه با این شیوه می‌توان از ظرفیت و مشارکت جوامع محلی در راستای صیانت از عرصه‌های طبیعی بهره برد و مردم را تشویق و ترغیب به حفظ این گنجینه ارزشمند کرد.

وی با اشاره به اینکه اقدامات مهم ایجابی و سلبی در زمینه کنترل قاچاق چوب توسط فرماندهی یگان حفاظت در سطح استان انجام شده است، تاکید کرد: راه‌اندازی «سامانه مدیریت حمل و بهره‌برداری چوب» از جمله این‌هاست که طبق آن تمامی مجوزهای حمل چوب طبق دستورالعمل‌های صادره به صورت هوشمند و در سامانه صادر شده که در نتیجه مجوز کاغذی حذف می‌شود.

محمدی گفت: از دیگر اقدامات ایجابی حفاظتی، برگزاری دوره‌های آموزشی برای جوامع محلی در راستای حفاظت از عرصه‌های جنگلی و مرتعی است که از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۳۱ دوره آموزشی برگزار و به تعداد بیش از ۱۸۳۸ نفر روز آموزش‌های لازم در جهت حفاظت همه جانبه از عرصه‌های منابع طبیعی داده شد.

وی با اشاره به افزایش مجازات قاچاق چوب طبق صورت جلسه کمیته فنی اداره‌کل، بیان کرد: در جدیدترین ابلاغ به ازای هر کیلوگرم چوب قاچاق، ۲۵۰ هزار تومان و به ازای هرکیلوگرم زغال بلوط غیرمجاز ۵۰۰ هزار تومان به عنوان مجازات تعیین شده که در صورت تکرار و سابقه این مبالغ تا ۳ برابر افزایش پیدا می‌کند.

فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری به هوشمندسازی و نصب دوربین‌های پایشی در ورودی و خروجی‌های جنگل و مراتع اشاره و یادآور شد: از دیگر اقدامات سلبی یگان حفاظت هوشمندسازی و نصب دوربین در سطح عرصه‌های منابع طبیعی است که دوربین‌ها تهیه شده و مراتب نصب آن‌ها در حال پیگیری است. 

محمدی اشاره به اینکه هم‌اکنون در سراسر استان ۱۳ هزار و ۲۹۰ نفر همیار طبیعت شامل مروج، محافظ و دانش‌آموز هستند و به تعداد ۱۹۱۲ نفر به عنوان همیار طبیعت محافظ با نیروهای حفاظت همکاری لازم را دارند، گفت: با وجود محدودیت نیروهای حفاظتی در استان طبق دستورالعمل‌های ابلاغی به ازای هر ۶۰۰۰ هکتار جنگل یک نیرو و به ازای هر ۳۰ هزار هکتار مرتع یک نیرو نیاز است، با توجه به محدودیت و شرایط توپوگرافی استان تلاش می‌کنیم با وجود محدودیت نیرو هیچ درختی قطع نشود.

فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه نیروهای یگان حفاظت در ایستگاه‌های بازرسی صرفاً از طریق سامانه استعلام چوب و مجوزها بررسی‌ها صورت می‌گیرد، تاکید کرد: بار خودروی حامل چوب در صورت نداشتن مجوز لازم به عنوان کالای قاچاق شناخته و خودرو نیز توقیف خواهد شد که پس از تشکیل پرونده، جهت سیر مراحل قانونی به تعزیرات حکومتی ارجاع داده می‌شود.

محمدی اضافه کرد: از دیگر اقدامات ایجابی راه‌اندازی تلفن‌های ۱۵۰۴ استانی و ۱۳۹ ملی است که به صورت شبانه‌روز آماده دریافت کلیه گزاشات تخلف است.

انتهای پیام