محسن زارعی با حضور در استودیو خبرگزاری ایسنا، به تشریح مصوبه «تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور» و تاثیر آن در نظام و عدالت آموزشی پرداخت و گفت: اینکه عنوان می‌شود هدف اصلی مصوبه، برقراری عدالت آموزشی بوده، داده غلطی است، زیرا با یک مصوبه و تغییر در سنجش و پذیرش امکان برقراری عدالت آموزشی محقق نخواهد شد. هر تصمیمی در نظام آموزشی باید در راستای تحقق عدالت آموزشی حرکت کند و اگر برخلاف این موضوع باشد، حتماً باید بازنگری صورت گیرد.
وی با بیان اینکه هدف اصلی مصوبه قطعاً بسترسازی برای توسعه عدالت آموزشی با برقراری عدالت در «سنجش» بوده است افزود: ابتدا باید در سنجش، عدالت ایجاد شود که سه مؤلفه اصلی دارد؛ اول اینکه سازه مورد اندازه‌گیری، سازه‌ای یکسان باشد یعنی همه افرادی که در معرض سنجش قرار می‌گیرند باید تحت یک سازه ارزشیابی و سنجش شوند) که در موضوع سابقه تحصیلی مبنا کتاب درسی است که در سراسر کشور برای همه دانش‌آموزان قابل دسترسی و دستیابی است که می‌توانند به آن رجوع کنند. دوم، عدم کنش افتراقی سوال است یعنی سوالاتی که مطرح می‌شود نباید به نفع عده خاصی باشد و همه باید بتوانند به آن سوال در حد دانش خود پاسخ دهند. سوم؛ در نهایت یکسان بودن فرایند اندازه‌گیری است یعنی استانداردهای لازم رعایت شود.
برتری آزمون‌های نهایی بر کنکور سراسری
آزمون‌های نهایی به عدالت نزدیک‌تر است
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش با بیان اینکه در همه آزمون‌های ملی این بخش رعایت می‌شود ادامه داد: چه در آزمون سراسری و چه در آزمون‌های نهایی فرایند یکسان است اما نکته‌ای که برتری آزمون‌های نهایی را نشان می‌دهد و به عدالت در سنجش نزدیک‌تر است، بیشتر بودن دسترسی به سازه مورد اندازه‌گیری در آزمون‌های نهایی برای دانش آموزان است یعنی دانش آموز در هر نقطه ایران می‌تواند به کتاب درسی دسترسی داشته باشد اما در آزمون سراسری خیلی از دانش آموزان و داوطلبان شرکت کننده به کتاب‌های کمک آموزشی، کلاس‌ها و موسسات دسترسی ندارند و خود همین موضوع عدالت در سنجش را زیر سؤال می‌برد.
دهک‌های اقتصادی پایین‌تر، کمترین شرکت‌کنندگان در کنکور سراسری
زارعی با بیان اینکه در گزاره‌هایی که به عنوان داده‌های آماری توسط مراجع رسمی مطرح می‌شود اگر واقعیت خیلی خوب بیان نشود جلوه برعکس به خود می‌گیرد گفت: اگر جمعیت ایران را از نظر «درآمدی» به ۱۰ قسمت تقسیم کنیم به نوعی دهک‌های اقتصادی را نشان داده‌ایم که نمی‌توان این دهک اقتصادی را به یک جامعه داوطلب کنکور تعمیم داد. طبق آمارها، در بین شرکت کنندگان، دهک‌های پایین، کمترین شرکت را دارند و به تبع شانس کمتری برای کسب رتبه‌های برتر دارند. ندیدن این نکته باعث اشتباه در خروجی می‌شود.
دهک دهم ۲ برابر شانس حضور در رتبه‌های برتر کنکور را به خود اختصاص داده‌اند
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش با بیان اینکه به طور کلی گزارش‌های ارائه شده از جهت اینکه همگن بودن جامعه آماری آن لحاظ نشده و تعداد شرکت کنندگان این دهک‌ها در کنکور با هم یکی نیست، «غلط» است ادامه داد: در رشته تجربی دهک یک ۴.۷۴ صدم شرکت کنندگان را داشته و دهک دهم نیز ۱۰.۳۳ درصد شرکت کنندگان را داشته بنابراین دهک دهم ۲ برابر شانس حضور در رتبه‌های برتر را به خود اختصاص داده‌اند.
دهک‌های هشتم تا دهم بیشترین شرکت‌کنندگان در کنکور
شرکت ۲۸ درصدی دهک‌های اول تا چهارم در آزمون سراسری
زارعی با بیان اینکه برای رفع این ابهام دهک‌های اقتصادی به سه دسته تقسیم شده‌اند گفت: شرکت‌کننده‌های دهک اقتصادی اول تا چهارم در کنکور ۲۸.۷۸ درصد، دهک پنجم تا هفتم ۳۲.۷۰ درصد و دهک ۸ تا ۱۰ نیز ۳۳.۵۲ درصد را به خود اختصاص داده‌اند که جمع آن‌ها ۹۵ درصد می‌شود و ۵ درصد باقی‌مانده نیز افراد نامشخصی‌اند که دهک‌هایشان معلوم نیست.
تاثیر سوابق تحصیلی ۷۵ صدم درصد به نفع دهک‌های یک تا ۴
کسب رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ توسط این دهک‌ها
منفی شدن سهم دهک‌های هشتم تا دهم در رتبه‌های برتر کنکور
وی با بیان اینکه برای مقایسه وضعیت سوابق تحصیلی در سال‌های گذشته با سال ۱۴۰۲ براساس این آمار می‌توان گفت که سوابق تحصیلی ۷۵ صدم درصد به نفع دهک‌های یک تا ۴ شده است افزود: این یعنی کسب رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ برای این دهک‌ها بیشتر شده و دهک‌های ۵ تا ۷ حدود ۱.۵۴ درصد به نفعشان بوده اما در دهک‌های ۸ و ۹ و ۱۰ برعکس اتفاق افتاده و منفی ۲.۱۹ صدم درصد سهمشان کمتر و به دهک‌های دیگر اضافه شده است.
راهکار سیاستگذاران برای حل مشکل شرکت‌کنندگان کنکور مناطق محروم
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش با بیان اینکه خیلی از افراد سؤال می‌کنند آیا مدرسه منطقه یک تهران در مقایسه با مدرسه‌ای که در سیستان و بلوچستان است از یک امکانات و یک معلم برخوردارند که یک آزمون از آن‌ها گرفته می‌شود؟ ادامه داد: در کمیسیون آموزش مجلس این موضوع مورد بحث قرار گرفت که به ضرر مناطق محروم است زیرا جزو مدارس کمتر برخوردار به حساب می‌آیند و در نتیجه در آزمون‌های نهایی نمره پایین‌تری کسب می‌کنند، اما سیاست‌گذار مسئله را حل کرده و کشور را به سه منطقه ۱ و ۲ و ۳ تقسیم کرده یعنی استانهای هر منطقه با هم به رقابت بپردازند تا خروجی درست‌تری بدست آید.
دهک‌های اول نصف دهک دهم در کنکور شرکت‌کننده دارد
خطا در ارائه آمارهای شرکت‌کنندگان کنکور
زارعی با بیان اینکه دهک یک اقتصادی نصف دهک ۱۰ اقتصادی شرکت کننده دارد گفت: در آمارها تعداد شرکت‌کنندگان دهک‌ها و سهمیه مناطق اعلام نمی‌شود لذا همین امر باعث خطا در ارائه آمار می‌شود. در دهک‌های یک تا چهار منطقه سه، که جزو مناطق کم برخوردار هستند، تاثیر سوابق تحصیلی ۲.۶۷ درصد، در دهک ۵ و ۶ و ۷ حدود ۸۱ صدم و در دهک ۸ و ۹ و ۱۰، ۳.۵۲- درصد تاثیر داشته، که نشان می‌دهد کسب رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ آن‌ها بیشتر بوده بنابراین این تصمیم در راستای توسعه عدالت آموزشی بوده و خلاف آن حرکت نکرده است.
وضعیت استانهای کم‌برخوردار در کسب رتبه‌های زیر ۳۰۰۰
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش در خصوص استانهای کم برخوردار و اینکه با تاثیر قطعی سابقه تحصیلی، سهم این استانها در کسب رتبه‌های برتر و زیر ۳۰۰۰ چطور می‌شود؟ ادامه داد: میانگین سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ قبل از اجرای مصوبه در مقایسه با میانگین سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ بعد از اجرای مصوبه نشان می‌دهد از بین ۱۰ استان برخوردار کشور، هفت استان سهمشان از رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ کمتر شده است. در بعضی از استانها این سهم سه برابر جمعیت دانش‌آموزی شرکت کننده در آزمون بوده ولی در بعضی از استانها کمتر از نیم درصد بوده است. همچنین در ۱۰ استان که جزو استانهای کمتر برخوردار هستند مانند سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان، ایلام، آذربایجان غربی، کرمانشاه و لرستان، تاثیر سابقه تحصیلی باعث شده سهم کسب رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ در این استانها بیشتر شود.
تاثیر سوابق تحصیلی خلاف عدالت آموزشی نبوده است
وی با بیان اینکه نباید با آمارها بازی شود افزود: وقتی آمارها دقیق اعلام نشود خطا در تصمیم‌گیری را باعث می‌شود، آن وقت چیزی که برداشت می‌شود این است که مصوبه خلاف عدالت آموزشی بوده در حالی که چنین نبوده است.
اعتراضاتی که پرونده مصوبه تاثیر سوابق تحصیلی را دوباره گشود
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش در پاسخ به این سوال که منشأ اعتراضات و دلایل اصلی که باعث شد پرونده «اصلاح» تاثیر سوابق تحصیلی روی میز شورای عالی انقلاب فرهنگی باز شود، گفت: بازنگری در هر تصمیمی به هیچ وجه اشکال ندارد و هیچ عقل سلیمی آن را رد نمی‌کند، اشکال زمانیست که تغییرات مکررا صورت بگیرد و جامعه مخاطب را دچار سردرگمی کند که یک آفت است. این موضوع سابقه تاریخی دارد و پیشتر از مصوبه شورای انقلاب فرهنگی گریبانگیر قانون مجلس شورای اسلامی شده است. زمانی که به قانون تبدیل شد اجرای آن فقط یک سال آن هم به صورت ناقص اجرا شد و همین موضوع باعث شد دوباره در سال ۱۳۹۵ اصلاحیه بخورد و برای همان سال تصمیم گرفته شود و در سال‌های بعد مُراعا بماند.
زارعی با بیان اینکه مصوبه تاثیر قطعی سابقه تحصیلی شورای عالی انقلاب فرهنگی بارها مورد نقد و ارزیابی قرار گرفت اما هیچ وقت رد نشد گفت: در کمیسیون آموزش مکررا تاکید شد که تاثیر قطعی باید به قوت خود باقی بماند منتها حرف نمایندگان مجلس این بود که باید بستر و زیرساخت‌های آن فراهم شود. از آن زمان تاکنون جلسات مکرری که تشکیل شده به بررسی مصوبه‌ای که ثصویب و ابلاغ شده، پرداخته، به جای اینکه جلسه پشتیبانی از مصوبه برگزار شود.
وی با بیان اینکه طرح نمایندگان مجلس به دنبال تعلیق مصوبه بود که مصوب هم شد، توسط شورای نگهبان رد و به اصرار نمایندگان مجلس شورای اسلامی به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت و در آنجا به اتفاق آراء، مصوبه رد شد، افزود: بازنگری اشکالی ندارد زیرا در جهت برطرف کردن اشکالات و اصلاح است که امری طبیعی است. درخواست وزارت آموزش و پرورش هم در راستای اصلاح مصوبه بود نه زیر سوال بردن مصوبه.
آموزش و پرورش موافق تاثیر قطعی سوابق تحصیلی در کنکور
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش با بیان اینکه بعضی از مراجع رسمی مطرح می‌کنند که تاثیر معدل در کنکور قطعی نباشد و مثبت باشد و آن را به عنوان نظر کل دولت مطرح می‌کنند که اصلاً اینطور نیست تاکید کرد: آموزش و پرورش با تاثیر قطعی موافق است و اینکه در کدام پایه‌ها هم تاثیر صوت گیرد، از سوی وزیر اعلام شده است.
زارعی با بیان اینکه هیچگاه سازمان سنجش گزارشی مبنی بر اینکه تاثیر معدل در کنکور «مثبت» اعمال شده و اتفاقی برای داوطلب افتاده، نداده و به شخصه این موضوع را ندیده‌ام گفت: اگر انجام شده، رسماً اعلام و شفاف‌سازی کنند.
آموزش و پرورش، مدرسه، کلاس درس و معلم نباید در خدمت سنجش آموزش عالی باشد
وی با بیان اینکه مسئله اصلی آموزش و پرورش این است که مدرسه، کلاس درس و معلم نباید در خدمت سنجش آموزش عالی باشد تا دانش آموز به جای اینکه به کتاب درسی خود توجه کند، به کلاس‌های کنکور و مهارت تست زنی و حفظ کردن کلید واژه‌ها تمرکز کند افزود: مسئله آموزش و پرورش این است که وقتی در آزمون‌های نهایی، سابقه تحصیلی تاثیر پیدا می‌کند این نوع ارزشیابی اعتبار می‌یابد و دانش‌آموزی که به کتاب درسی و مفاهیم عمیق یادگیری سوق پیدا می‌کند در ارزشیابی موفق می‌شود و سعی می‌کند به جای توجه به نکات کلیدی و حفظ کردنی و یادگیری مهارت تست زنی، کتاب درسی را بفهمد.
سختی‌های اجرای مصوبه تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور برای آموزش و پرورش
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش با بیان اینکه بحث آموزش و پرورش از ابتدا این بود که برای انجام این مصوبه باید به این وزارتخانه کمک و زیرساخت‌ها فراهم شود ادامه داد: سال گذشته به آموزش و پرورش سخت گذشت. هرچند این وزارتخانه در این آزمون بزرگ سربلند بیرون آمد و همه دستگاه‌های نظارتی صحت و سلامت آزمون‌ها را تایید کردند که به واسطه ایثار همکاران، تمامی دبیران، مدیران مدارسی بود که پای کار بودند اما این کار برای یک یا دو سال شدنی است و تکرار آن سخت است، بنابراین باید امکانات برای همکاران فراهم شود. امکانات در مصوبه هیئت وزیران در ۹ بند به تصویب رسیده و یکی از بندهای آن این است که مراکز آزمون استاندارد در سراسر کشور متناسب با جمعیت دانش‌آموزی فراهم باشد تا مدیر مدرسه با خیال راحت آزمون را برگزار کند.
اختلاف نظرها بر سر اصلاح تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور
زارعی با بیان اینکه برای آنکه مصوبه هیئت وزیران عملی شود و همه دستگاه‌ها از جمله مجلس شورای اسلامی، اعضای دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی به کمک آموزش پرورش بیایند تا این مصوبه بهتر اجرا شود نه اینکه باری به دوش آموزش و پرورش باشد گفت: اختلاف دیدگاه‌ها وجود دارد اما در جهت اصلاح است؛ نتیجه این مصوبه در بازگشت مرجعیت به مدرسه و کلاس درس و معلم مورد وفاق است؛ اینکه دانش آموز برای ورود به آموزش عالی باید آماده شود درست است اما نباید این نظام به اهداف سند تحول و برنامه درسی نرسد. وقتی مسئله دانش آموز در کلاس درس، یادگیری تست و حفظ کردن کلید واژه‌هاست قطعاً اهداف برنامه درسی برایش موضوعیت ندارد و دنبال آن نخواهد بود اما وقتی اهداف برنامه درسی مورد ارزشیابی قرار می‌گیرد اثربخشی نظام هم مورد بررسی قرار می‌گیرد و آموزش و پرورش هم دنبال همین موضوع است.
بارمالی اجرای مصوبه تاثیر سوابق تحصیلی بر دوش آموزش و پرورش
وی در پاسخ به اینکه شنیده‌ها حاکیست آموزش و پرورش به دلیل هزینه‌ها و بار مالی اجرای مصوبه مذکور به دنبال حذف تاثیر سابقه در پایه دهم است، اظهار کرد: آموزش و پرورش ثابت کرده که توان انجام این کار را دارد ولی نه برای همیشه و نه اینکه به تنهایی کل زحمت را به دوش بکشد. مصوبات در جهت کمک به آموزش و پرورش موجود است اما نیازمند عزمی جدی است که تکلیف هر دستگاه پیگیری شود.
جلسه امروز شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص نحوه اجرای تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش در پاسخ به اینکه آیا امروز سه‌شنبه تصمیم نهایی در خصوص این مصوبه اتخاذ می‌شود؟ ادامه داد: در جلسه پیش، طرح موضوع صورت گرفته منتها درباره نحوه، اجرا و زمان اجرا و سایر مباحث، جمع بندی به جلسه بعد موکول شد.
مخالفت وزیر علوم سابق با مصوبه و واکنشش به آن
زارعی با اشاره به اینکه در شورای عالی انقلاب فرهنگی یک سری از اعضاء حقیقی و یک سری حقوقی‌اند، لذا وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش که اعضای حقوقی هستند هر کدام دارای یک رای هستند که همیشه همین بوده گفت: پیشتر وزیر وقت علوم درباره این مصوبه هشدار دادند که در صورت تصویب سیل عظیمی از اعتراضات ایجاد می‌شود اما این اتفاق نیفتاد. وزیر علوم سابق با آنکه برخلاف نظرش تصمیم گیری شد، بعد از تصویب مصوبه اعلام کرد مخالف مصوبه بودم ولی با تصویب مصوبه به عنوان دستگاه اجرایی موظف به اجرا هستم و به بهترین نحو مصوبه را اجرا می‌کنم و از مجموعه هم می‌خواهم که به بهترین نحو اجرا را انجام دهند.
تصمیمات در خصوص اصلاح مصوبه تاثیر سوابق تحصیلی، تاثیری در آزمون ۱۴۰۴ نخواهد داشت
تاثیر قطعی سوابق پایه یازدهم و دوازدهم در کنکور
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش با بیان اینکه برای آزمون سراسری هر سال باید تصمیم‌گیری تا پایان شهریور انجام و اعلام شود ادامه داد: در آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ هیچ تغییری اتفاق نخواهد افتاد. امسال پایه یازدهم و پایه دوازدهم تاثیر قطعی در تولید سابقه تحصیلی و کنکور دارند و این تاثیر شامل ۶۰ درصد است (۲۰ درصد مربوط به پایه یازدهم و ۴۰ درصد مربوط به پایه دوازدهم) بنابراین شرکت کنندگان بر اساس همان برنامه‌ریزی قبلی کار را ادامه دهند و سازمان سنجش هم این اعلام رسمی را انجام داده است.
زارعی با بیان اینکه یکی از نکات مهم مصوبه زمان اجرای آن است گفت: یا ساز و کار اجرای آن به شورای سنجش پذیرش واگذار می‌شود که در مصوبه قبلی هم همین بود، بخشی از سازوکار مصوبه اصلاح شود که زمان اجرا هم اعلام خواهد شد.
وی درباره معنی تاثیر مثبت سابقه تحصیلی در کنکور نیز افزود: تاثیر مثبت به معنای «خنثی» بودن آن است لذا خروجی از تاثیر مثبت سوابق تحصیلی در سال‌های قبل سراغ نداریم.
انتهای پیام
نظرات