دکتر حانیه برقچی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اختلال پیکا، اظهار کرد: اگر در بارداری مصرف مواد غیرخوراکی دیده شود، به آن اختلال پیکا گفته می‌شود. سبب شناسی پیکا به خوبی مشخص نیست و فرضیه‌ای بیان می‌کند که مواد غیرخوراکی تهوع و استفراغ را در مادران باردار برطرف می‌کنند.

کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: فرضیه دیگری آن را به دلیل کمبود یک ماده مغذی ضروری، اغلب آهن می‌داند؛ اما بر روی کلسیم و پتاسیم هم در مطالعات ذکر شده است. همچنین در افراد با مشکلات اجتماعی و اقتصادی یا شرایط نامناسب روانی نیز امکان بروز پیکا وجود دارد.

علائم و نشانه‌های هرزه‌خواری مواد غیرخوراکی

وی با اشاره به علامت و نشانه‌های این بیماری، عنوان کرد: اختلال پیکا می‌تواند علائم متفاوتی را بروز دهد، برای مثال ممکن است فرد تمایل به مصرف خاک و گل داشته باشد که به آن، ژئوفاژیا و گاه این افراد تمایل به مصرف یخ دارند که پاگوفاژیا نامیده می‌شود. همچنین فرد ممکن است به مصرف نشاسته رخت‌شویی یا آرد ذرت یا برنج خام تمایل داشته باشد، که در این مواقع آمیلوفاژیا و بعضی از افراد به خوردن مو و پشم تمایل پیدا می‌کنند که تریکوفاژی نام دارد و ممکن است سبب آسیب به دستگاه گوارش شود.

این کارشناس ارشد تغذیه بیان کرد: به همین ترتیب موارد دیگری از پیکا نیز مانند خوردن کاغذ، صابون، چسب و ... گزارش شده است.  

وی در پاسخ به اینکه این بیماری بیشتر در چه افرادی و در چه رنج سنی رخ می‌دهد، گفت: براساس مطالعات، سن خاصی برای بروز این اختلال ذکر نشده است، اما اختلال پیکا بیشتر در مادران باردار و کودکان زیر ۶ سال دیده می‌شود. همچنین افراد با ناتوانی ذهنی نیز ممکن است دچار این اختلال شوند.

برقچی با اشاره به عوارض این بیماری بر افراد، مطرح کرد: به دنبال این بیماری، شکایات و عوارض متفاوتی در افراد همچون یبوست، انسداد روده، عفونت‌های انگلی، مسمومیت با عناصر سنگین مانند سرب و عدم تعادل الکترولیت‌ها به وجود می‌آید.

وی اضافه کرد: در موارد شدیدتر، سوءتغذیه می‌تواند یکی از نتایج اختلال پیکا باشد، زیرا در آن مواد مغذی ضروری در رژیم غذایی با مواد غیرمغذی جایگزین می‌شوند. همچنین مصرف نشاسته در مقادیر بیش از حد، چاقی و نتایج منفی در کنترل قند خون را به همراه خواهد داشت.

این کارشناس ارشد تغذیه یادآور شد: در مادران باردار که تمایل به مصرف بیش از حد پودر خمیر مایه پیدا می‌کنند، علائم پره ‌اکلامپسی (یکی از بیماری‌های دوران بارداری که با فشار خون بالا و آسیب اندامی مشخص می‌شود) تقلید می‌شود، مصرف جوش شیرین نیز باعث افزایش فشار خون و دوزهای بسیار زیاد آن سبب کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب) می‌شود. همچنین اگر مصرف مواد غیرخوراکی بیش از حد باشد و علائم مذکور در مادر بروز کند، ممکن است جنین نیز به خطر بیفتد.

برقچی درخصوص اینکه اگر فردی دچار این اختلال گردید چه اقداماتی باید انجام دهد، افزود: اولین اقدامی که فرد باید انجام دهد، اطلاع به پزشک و مراجعه به متخصص تغذیه است و باید سایر افراد خانواده خود را نیز با خبر کند. 

نقش مشاوره و آموزش در پیشگیری و درمان اختلال پیکا

وی با اشاره به راهکارهای درمان این بیماری، اظهار کرد: درمان این افراد برحسب شرایط مادر و نوع اختلال متفاوت است، متخصص تغذیه برای هر فرد، درمان مخصوص به خود را توصیه می‌کند. آموزش، آگاه‌سازی، رفتاردرمانی و ارزیابی و مراقبت‌های تغذیه‌ای برای این افراد باید در نظر گرفته شود.

این کارشناس ارشد تغذیه ادامه داد: به صورت کلی در این موارد درمان با غذاهای غنی از آهن اغلب تمایلات غذایی را کاهش می‌دهد و تزریق آهن منجر به توقف پاگوفاژی و همچنین پای بی‌قرار خواهد شد. 

برقچی افزود: علاوه بر این، آگاه‌سازی اطرافیان فرد برای توجه به علائم رفتاری در این افراد می‌تواند کمک کننده باشد. غذا خوردن در خفا، حذف وعده غذایی یا بهانه آوردن و کناره‌گیری حین غذا خوردن در میان جمع، مثال‌هایی از این علائم رفتاری هستند.

وی با بیان توصیه‌ به افراد دچارشده به این بیماری، تصریح کرد: افراد باید بدانند که اختلال پیکا در بارداری شایع است. بنابراین اگر افراد دچار هرزه‌خواری موادغذایی غیرخوراکی شدند، خجالت نکشند و به اطرافیان و پزشک معالج خود اطلاع دهند. بدین لحاظ که کنترل و مدیریت زودهنگام این قبیل مسائل در روند درمان بسیار اهمیت دارد.

این کارشناس ارشد تغذیه مطرح کرد: باید به این نکته نیز توجه کرد که علائم پیکا در افراد باردار معمولا خودبه‌خود از بین می‌رود، در این موارد به مادران باردار توصیه می‌شود برای ارزیابی تغذیه‌ای به متخصص تغذیه مراجعه کنند تا از شروع مجدد آن پیشگیری شود.

انتهای پیام