به گزارش ایسنا، امروز ۱۶ دی ۱۴۰۳ خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.

کابینه «بختیار» - ۱۳۵۷

بعد از مذاکره محمدرضا پهلوی با شاپور بختیار برای قبول پست نخست‌وزیری و اعلام آمادگی بختیار، شاه او را در تاریخ ۹ دی ۱۳۵۷ رسما به عنوان نخست‌وزیر رژیم معرفی کرد و بختیار هم یک هفته فرصت یافت کابینه را به مجلس شورای ملی معرفی کند.

بختیار در تاریخ ۱۶ دی ۱۳۵۷ کابینه را به بیست و چهارمین دوره مجلس شورای ملی معرفی کرد. او برنامه دولتش را ۴ روز بعد به دو مجلس سنا و شورای ملی اعلام کرد و ۶ روز بعد در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۵۷ موفق شد با ۱۴۹ رأی موافق، ۴۳ رأی مخالف و ۱۳ رأی ممتنع از مجلس بیست و چهارم رأی اعتماد بگیرد و قدرت از دولت ارتشبد غلامرضا ازهاری به او انتقال یافت.

کابینه بختیار در شرایطی عهده‌دار اداره امور کشور شد که نهضت اسلامی، سراسر ایران را فراگرفته بود و هیچ قدرتی توان رویارویی، مقابله و سرکوب نهضت را نداشت. بختیار سعی کرد با سیاست چماق و هویج از شدت سونامی اجتماعی بکاهد.

اهم برنامه بختیار شامل انحلال ساواک، محاکمه سریع غارتگران، رسیدگی به کارهای خلاف گذشته، آزادی کلیه زندانیان سیاسی، لغو تدریجی حکومت نظامی، ایجاد همکاری نزدیک بین دولت و حوزه‌های علمیه و روحانیان و بالاخره ایجاد امنیت اجتماعی در پناه قانون بود، اما شعارها و اقداماتش با شکست روبرو شد.

با شدت گرفتن قیام مردم در دی ۱۳۵۷ کابینه بختیار شدت عمل با مردم را بیشتر کرد و بختیار و دولتش در نهایت بعد از پنج هفته سقوط کرد.

پیام امام خمینی بعد از روی کار آمدن دولت بختیار- ۱۳۵۷

حضرت امام خمینی(ره) پس از روی کار آمدن دولت بختیار طی پیامی به ملت ایران فرمودند: من به عموم ملت دلیر ایران اعلام می‌کنم که رژیم سلطنتی، غیرقانونی و مجلسین، غیرملی و غیرقانونی و حکومت غاصب، غیرقانونی و یاغی است.

اینک چند مطلب را لازم می‌دانم تذکر دهم: کارمندان وزارتخانه‌ها، وزرای فاسد غیرقانونی را نپذیرند و از آنان اطاعت نکنند و در صورت قدرت، به وزارتخانه‌ها راه ندهند. ملت از دادن مالیات مطلقا و از دادن پول آب و برق و تلفن خودداری کنند و از آن چه اعانت به دولت است احتراز کنند.

در اجرای دستور رهبری نهضت اسلامی، حضرت امام‌ خمینی(ره)، بعضی از وزارتخانه‌ها، وزرای جدید را به وزارتخانه راه ندادند و اعتراضات خیابانی نیز ادامه یافت.

در تقویم خورشیدی مناسبت‌های دیگری چون معرفی میرزا محمدعلی خان علاء السلطنه به عنوان رئیس الوزرائی توسط ناصرالملک نایب السلطنه در سال ۱۲۹۱، اشغال جنوب ایران توسط قشون انگلیس و درگیری با قوای آلمانی ساکن ایران و عقب‌نشینی نیروهای آلمان از ایران در سال ۱۲۹۵، بهره‌برداری از راه آهن خوزستان در سال ۱۳۰۸، انتخاب عبدالحسین نیک‌پور به ریاست اتاق بازرگانی تهران در سال ۱۳۳۲، ورود اولین قطار مسافری از تهران به مشهد بعد از پیمودن ۹۲۶ کیلومتر در سال ۱۳۳۵، حماسه خونین شهدای هویزه و شهادت دلاورمردان اسلام و فرمانده آنان شهید "عَلَم‌الهُدی در سال ۱۳۵۹، روز شهدای دانشجو، یادواره حماسه دانشجویانِ شهیدِ هویزه در سال ۱۳۵۹، افتتاح نمایشگاه قرآن ایران در کراچی پاکستان در سال ۱۳۴۹، آزاد کردن واردات میوه با نصف سود بازرگانی در سال ۱۳۵۱، افزایش ۴۰ درصدی قیمت بلیط توسط شرکت هواپیمای ملی ایران در سال ۱۳۵۲، ویرانی عظیم سیل و طوفان خوزستان، گیلان و آذربایجان شرقی در سال ۱۳۵۴، انتصاب دریابان موقت کمال‌الدین حبیب‌اللهی به فرماندهی ناوگان خلیج‌فارس و دریای عمان در سال ۱۳۵۴، سفر وزیر خارجه دانمارک به ایران و عذرخواهی از دولت وقت پهلوی به دلیل حمله جمعی از دانشجویان ایرانی به سفارت ایران در کپنهاک در سال ۱۳۵۶، انتشار اعلامیه‌ای تحت عنوان «آقای نخست‌وزیر» با موضوع افشاگری علیه رژیم در کیوسک تلفن در خیابان حکیم نظامی شرکت لوان تور اصفهان و خیابان ۶ بهمن و دبستان سنائی فرویدون کنار  در سال ۱۳۵۶، گفت‌وگوی محمدرضا پهلوی با خبرنگاران آمریکاییِ همراه هیات جیمی کارتر رییس‌جمهور وقت آمریکا در ایران و پخش آن از رادیو صدای ملی ایران در پایان ۱۷ ساعت حضور کارتر و هیات آمریکایی در ایران در سال ۱۳۵۶، صدور بیانیه دبیرکل سازمان ملل متحد در محکومیت کاربرد سلاح‌ های شیمیایی توسط عراق در سال ۱۳۶۵ و برخورد نفت‌کش ایرانی سانچی با کشتی فله‌بر چینی در سال ۱۳۹۶ به ثبت رسیده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم قمری نیز شامل شهادت "ابن‌سِکّیت" عالم لغوی و ادیب مسلمان به دستور متوکل عباسی در سال ۲۴۴، درگذشت "ابن بَنّاء" دانشمند علوم قرآنی در سال ۴۷۰ و رحلت عالم بزرگوار آیت‌الله "سید علی یثربی کاشانی" در سال ۱۳۷۹  به ثبت رسیده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی به شرح زیر است:

آغاز جنگ‌های ۲۴ ساله بین امپراتوری ایران و روم- ۶۰۳

در دوران سلطنت خسرو پرویز، پادشاه ساسانی بر ایران، موریکیوس نیز بر روم امپراتوری می‌کرد و بین دو امپراتور روابط دوستانه‌ای برقرار بود. یکی از سرداران امپراتور روم به نام فوکاس علیه پادشاه روم شورش کرد و بعد از قتل او خود را امپراتور روم خواند.

خسرو پرویز که از این پیشامد ناراحت شد به خونخواهی امپراتور مقتول فرصت را برای تصرف سرزمین‌های روم مساعد دید از این رو در تاریخ ۵ ژانویه ۶۰۳ جنگی بزرگ علیه روم راه انداخت.

سپاهیان خسرو پرویز علاوه بر تصرف اُدِسا و ارمنستان شهر قُسطَنْطَنیّه پایتخت روم شرقی یا بیزانس را محاصره کردند. پیشروی سپاه ساسانی بی‌کفایتی فوکاس را بیش از پیش نمایان کرد تا این‌که گروهی از شورشیانِ روم به سرکردگی هراکْلیوس او را کشتند و قدرت را در دست گرفتند.

هراکلیوس پیشنهاد صلح داد اما خسرو پرویز نپذیرفت و جنگی خونین بین سپاه دو امپراتوری در گرفت. این جنگ سال‌ها به نفع خسرو پرویز و سپاه ایران بود تا اینکه هراکلیوس در سال ۶۲۷ موفق به عقب راندن سپاه امپراتور ایران و بازپس‌گیری مناطق اشغالی شد.

سپاه خسرو پرویز با وجودی که گرفتار  ضعف و کمبود تجهیزات نظامی بود ولی به جنگ ادامه داد. این اقدام باعث خستگی بیش از حد جنگجویان پارس و شورش در قوای خسرو پرویز و ساقط کردن او از  قدرت و زندانی کردنش شد.

با خلع خسرو پرویز، جنگ‌های ایران و روم پس از ۲۴ سال در ۱۳ سپتامبر سال ۶۲۷ پایان یافت.

در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون کشف سرزمین اروگوئه در امریکای لاتین در سال ۱۵۱۶، چاپ نخستین اسکناس اروپا در سوئد در سال ۱۶۹۱، درگذشت "ژان شاردن" خاورشناس، جهانگرد و فیلسوف فرانسوی در سال ۱۷۱۳، امضای عهدنامه "داردانل" بین امپراتوری عثمانی و دولت انگلستان در سال ۱۸۰۹، تولد "ذوالفقار علی بوتو" رییس‌جمهور اسبق پاکستان در سال ۱۹۲۸، مرگ "جان کالْوین کولیج" سی ‌امین رئیس جمهور امریکا در سال ۱۹۳۲، اجرای دکترین آیزنهاور در خاورمیانه در سال ۱۹۵۷ و درگذشت اوزه بیو، اسطوره فوتبال پرتغال در سال ۲۰۱۴ به ثبت رسیده است.

انتهای پیام