به گزارش ایسنا، در جهان امروز، سبک زندگی و فعالیت‌های انسانی تأثیر مستقیمی بر محیط‌زیست دارند و فشارهای اقتصادی، اجتماعی و فناوری، منابع طبیعی را تهدید کرده‌اند. در این شرایط، دانشگاه‌ها به عنوان یکی از نهادهای اصلی تربیت نیروی انسانی جامعه، باید فراتر از آموزش حرفه‌ای عمل کرده و مفاهیم زیست‌محیطی را به بخش‌های مختلف آموزش و پژوهش خود وارد کنند. ایده‌ای که در قالب «دانشگاه سبز» مطرح شده است، بر ادغام اصول پایداری و حفظ محیط‌زیست در تمام جنبه‌های فعالیت دانشگاه‌ها تأکید دارد. این مفهوم تنها محدود به فضای فیزیکی دانشگاه نیست، بلکه هدف آن آموزش ارزش‌ها و مهارت‌هایی است که شهروندانی مسئولیت‌پذیر در قبال محیط‌زیست تربیت کند.
از سوی دیگر، «برنامه درسی سبز» یکی از روش‌های کلیدی برای انتقال این مفاهیم به دانشجویان است. در این برنامه، آموزش به گونه‌ای طراحی می‌شود که دانشجویان را برای مواجهه با چالش‌های زیست‌محیطی و ایجاد تغییرات مثبت در جامعه آماده کند. این برنامه تنها به رشته‌های خاصی محدود نمی‌شود، بلکه همه دانشجویان، صرف‌نظر از زمینه تحصیلی، نیازمند یادگیری اصول پایداری هستند. ضرورت پرداختن به این موضوع، پاسخ به نیاز جهانی برای ایجاد فرهنگ احترام به محیط‌زیست و آگاه‌سازی نسل‌های آینده درباره اهمیت این موضوع است.
دکتر مریم حسینی لرگانی، دانشیار گروه نوآوری آموزشی و درسی از مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، تحقیقی درباره مفهوم‌سازی برنامه درسی سبز در نظام آموزش عالی ایران انجام داده است. در این پژوهش، تلاش شده تا شیوه‌هایی برای گنجاندن اصول پایداری زیست‌محیطی در برنامه‌های درسی دانشگاهی معرفی شود.
این پژوهش با استفاده از روش کیفی انجام شده و داده‌های آن از طریق مصاحبه با صاحب‌نظران حوزه پایداری و محیط‌زیست جمع‌آوری شده است. علاوه بر این، مقالات علمی مرتبط با موضوع تحقیق نیز بررسی شده‌اند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با روش تحلیل محتوای معنایی صورت گرفته است تا محقق را به درک عمیق‌تری از موضوع برساند.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که برنامه درسی سبز را می‌توان در سه بخش اصلی دسته‌بندی کرد: مفاهیم مرتبط با جامعه، مفاهیم مرتبط با اکوسیستم یادگیری، و مفاهیم مرتبط با کلاس درس و فراگیران. هر یک از این ابعاد به نحوی طراحی شده‌اند که هم دانشجویان و هم استادان را در مسیر حفاظت از محیط‌زیست و پایداری بیشتر هدایت کنند.
نتایج فوق حاکی از آن هستند که آموزش برای حفاظت از محیط‌زیست باید به گونه‌ای طراحی شود که نه تنها رفتارهای آسیب‌زننده به محیط‌زیست کاهش یابد، بلکه شهروندانی تربیت شوند که توانایی تحلیل چالش‌های زیست‌محیطی و ارائه راه‌حل‌های خلاقانه برای آن‌ها را داشته باشند. تأکید بر فرهنگ‌سازی و ایجاد نگرش مثبت نسبت به محیط‌زیست یکی دیگر از نتایج این تحقیق است که نقش کلیدی در شکل‌گیری نسل آینده‌ای آگاه و مسئولیت‌پذیر دارد.
بر اساس این پژوهش که نتایج آن را فصلنامه «پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی» متعلق به مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی منتشر کرده است، دانشگاه‌ها می‌توانند با برقراری ارتباط مؤثر با نهادهای محیط‌زیستی و اجرای برنامه‌های آموزشی متناسب، تأثیر قابل توجهی بر افزایش آگاهی زیست‌محیطی دانشجویان و جامعه داشته باشند.
همچنین، پیشنهاد شده است که اصول پایداری در تمام مراحل آموزشی، از طراحی دروس گرفته تا فعالیت‌های کلاسی و پژوهشی، گنجانده شوند. این اقدام به دانشگاه‌ها کمک می‌کند تا به عنوان الگویی در جامعه عمل کرده و نقش مؤثری در حل مشکلات زیست‌محیطی ایفا کنند.
در نهایت، این تحقیق تأکید دارد که تربیت نسل آینده باید بر اساس اصول پایداری و احترام به محیط‌زیست انجام شود تا بتوانیم با چالش‌های جهانی مانند تغییرات اقلیمی و تخریب منابع طبیعی به شکلی مؤثرتر مقابله کنیم. توجه به برنامه درسی سبز، قدمی اساسی در این مسیر است که می‌تواند آینده‌ای روشن‌تر و پایدارتر برای جامعه انسانی به ارمغان آورد.
انتهای پیام
نظرات